آیا آزمایش خون می تواند ام اس را تشخیص دهد؟

آیا آزمایش خون می‌تواند ام اس را تشخیص دهد؟
آفتاب نیوز :

یک آزمایش خون منفرد که بتواند به طور قطع ثابت کند که شما مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) هستید در حال حاضر وجود ندارد. با این حال روش هایی وجود دارد که نمونه های خون می توانند اطلاعات مربوط به بیماری را هم در حین تشخیص و هم بعد از آن در اختیار متخصصان قرار دهند.

دکتر آشیلفس نترانوس متخصص مغز و اعصاب می گوید: «متاسفانه ما هنوز آزمایش خونی نداریم که بتواند ام اس را به طور دقیق تشخیص دهد. با این حال ما از چندین آزمایش خون برای کمک به رد سایر بیماری هایی که می توانند علائم ام اس را تقلید کنند استفاده می کنیم.»

چگونه ام اس تشخیص داده می شود؟

معیار های تشخیصی خاصی برای تشخیص ام اس وجود دارد:

تاریخچه پزشکی

شما باید به یک پزشک به ویژه یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید وی در صورت مشکوک شدن به ام اس ابتدا سابقه پزشکی شما را می گیرد. وقتی بیمار را با علائم می بینیم یک شرح حال کامل می گیریم تا مشخص کنیم که آیا علائم هم از نظر نوع و هم از نظر نحوه تکامل آن ها در طول زمان با ام اس همخوانی دارد یا خیر.

معاینه بدنی

سپس پزشک شما احتمالاً یک معاینه فیزیکی جامع انجام می دهد و به دنبال نشانه هایی از اختلال عملکرد بخش های مختلف مغز نخاع یا اعصابی است که مغز را به چشم ها متصل می کند. این موارد ممکن است شامل آزمایش رفلکس مشاهده راه رفتن و بررسی تعادل باشد. دکتر هریسون می گوید: «اگر شرح حال و معاینه فیزیکی مربوط به ام اس باشد ما بیمار را برای MRI مغز و نخاع و گاهی تصویربرداری از چشم ها یا اعصاب متصل به چشم می فرستیم».

ام آر آی

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) می تواند تعیین کند که آیا شما ضایعات مغزی دارید یا خیر که نشانه ام اس است. دکتر هریسون خاطرنشان می کند که اگر تشخیص تایید شود آزمایش بیشتری لازم نیست. در برخی موارد هیچ ضایعه مغزی با ام اس دیده نمی شود. در صورت نیاز به شواهد بیشتر بیمار برای آزمایش مایع نخاعی فرستاده می شود.

پزشکان همچنین به دنبال علائم عصبی هستند که با ام اس سازگار است. در نهایت وجود التهاب در مایع اطراف مغز و نخاع به نام مایع مغزی نخاعی (CSF) نیز می تواند در تشخیص کمک کند.

دکتر نترانوس که مقاله ای در مورد تکامل تشخیص ام اس در گزارش های کنونی عصب شناسی و علوم اعصاب منتشر کرده است می گوید: «توانایی ما برای تشخیص ام اس با گذشت زمان بهتر و بهتر می شود و این زمینه در چند دهه گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است.» او می گوید: «با این حال تشخیص اشتباه ام اس هنوز هم در جامعه یک مشکل اساسی است.»

در واقع یک مطالعه نشان داد که تقریباً از هر پنج بیمار یک نفر به طور نادرست مبتلا به ام اس تشخیص داده می شود در حالی که واقعاً بیماری دیگری دارد. بیایید نگاهی گذرا به برخی از این شرایط شبیه به هم بیاندازیم و اینکه چگونه آزمایش خون می تواند به جلوگیری از تشخیص اشتباه کمک کند.

آزمایش های خونی که شرایط مشابه را رد می کند

در حالی که هیچ آزمایش خونی نمی تواند ام اس را تعیین کند اما می تواند به تشخیص اینکه آیا بیماری دیگری شبیه به ام اس دارید یا نه کمک کند. این آزمایش های خون می توانند شرایطی را که شبیه ام اس هستند را رد کنند از جمله:

اختلال آنتی بادی گلیکوپروتئین الیگودندروسیت میلین (MOGAD)
اختلال طیف نورومیلیت اپتیکا (NMOSD)
بیماری های ارثی نادر
سندرم شوگرن
برخی عفونت ها
لوپوس اریتماتوی سیستمیک
کمبود ویتامین و مواد معدنی

دکتر هریسون توضیح می دهد: «هر زمان که بیمار از نظر ام اس مورد ارزیابی قرار می گیرد باید شرایط مشابه یا شبیه به ام اس را در نظر گرفت. زمانی که شرح حال بیمار خود را می گیریم و به MRI نگاه می کنیم به دنبال نشانه های هشداردهنده می گردیم که به معنای جنبه هایی از تاریخچه بیمار یا ظاهر ناهنجاری هایی در MRI است که برای ام اس معمول نیست.»

انجام آزمایش های خونی که به طور دقیق این شرایط را رد می کند می تواند به تایید ام اس کمک کند. یکی از این آزمایش ها: آزمایش آنتی بادی ضد هسته ای (ANA) است. پس از اینکه یک فلبوتومیست یا تکنسین فلبوتومی نمونه برداری کرد خون شما در آزمایشگاه از نظر آنتی بادی های ضد هسته ای تجزیه و تحلیل می شود. این پروتئین ها می توانند نشان دهند که شما یک اختلال خود ایمنی دارید. سپس پزشکان می توانند از این نتایج برای کمک به تشخیص یا کاهش شرایط خودایمنی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک و سندرم شوگرن استفاده کنند.

یکی دیگر از شرایط تقلید کننده ام اس NMOSD است که می تواند با آزمایش خون آنتی بادی AQP۴-IgG یا آنتی بادی MOG (MOG-IgG) بررسی شود. پزشک شما احتمالاً این آزمایش را پس از مشاهده موارد زیر انجام می دهد:

ضایعات نخاعی که تمایل زیادی به بزرگ شدن دارند و بخش های طولانی از نخاع را می گیرند (در حالی که در MS فقط ضایعات کوچک در نخاع اتفاق می افتد).

درگیری خفیف مغز و در مناطقی از مغز که با ام اس متفاوت است.

آسیب عمیق تر به مسیر های بینایی نسبت به آنچه در ام اس رخ می دهد.

دکتر نترانوس می گوید: گاهی اوقات آزمایش خون می تواند منفی کاذب نشان بدهد (این امر گاهی در موارد NMOSD اتفاق می افتد) بنابراین متخصصان ام اس نیز برای تشخیص دقیق به شدت به تاریخچه پزشکی و الگوی ضایعات در MRI تکیه می کنند.»

پس از تشخیص مولتیپل اسکلروزیس

پس از انجام آزمایش های خون MRI و سایر آزمایش های تشخیصی وقت آن است که با پزشک خود برای تهیه برنامه ای برای درمان همکاری کنید. دکتر هریسون می گوید: «به محض اینکه تشخیص ام اس تأیید شد بیماران باید فوراً در مورد شروع درمان اصلاح کننده بیماری (DMT) برای درمان ام اس مشاوره دریافت کنند. ثابت شده است که این دارو ها به جلوگیری از عود های بعدی بدتر شدن ناتوانی و بدتر شدن بار بیماری در MRI کمک می کنند. هر چه زودتر رون ددرمانی شروع شود در دراز مدت وضعیت بیمار بهتر خواهد بود.»

دکتر نترانوس توضیح می دهد که بسیاری از بیماران ام اس که مبتلا به DMT هستند به طور منظم معمولاً هر سه تا شش ماه یکبار برای نظارت بر اثرات دارو ها و ارزیابی عوامل خطر مختلف نیاز به آزمایش خون دارند. به عنوان مثال برای نظارت بر آنزیم های کبدی با استفاده از اینترفرون به آزمایش خون نیاز دارید زیرا آسیب کبدی یک عارضه جانبی احتمالی است. برخی از پزشکان از جمله مطب دکتر نترانوس به بیماران ام اس پیشنهاد می کنند که آزمایش های خون را به طور منظم از خانه و از طریق بهداشت از راه دور کنترل کنند. یک فلبوتومیست از بیماران واجد شرایط بازدید می کند و نمونه ها به آزمایشگاه تحویل داده می شود. ممکن است از پزشک خود بپرسید که آیا امکان انجام آزمایش خون در خانه وجود دارد یا خیر بنابراین می توانید به راحتی وضعیت خود را بررسی کنید.

درمان مولتیپل اسکلروزیس

در صورت تشخیص پزشک چندین راه احتمالی را برای درمان بیماری شما بررسی خواهد نظیر:

تزریقات درمان اصلاح کننده بیماری (DMT)

DMT ها برای افراد مبتلا به ام اس عودکننده تجویز می شوند و فرآیند التهاب را تغییر می دهند در درجه اول با کند کردن تولید سلول های ایمنی که به میلین حمله می کنند. DMT هایی که به صورت تزریقی تحویل داده می شوند عبارتند از:

بتاسرون (اینترفرون بتا-۱b
آوونکس (اینترفرون بتا-۱a)
پلگریدی (اینترفرون پگیله بتا-۱a)
کوپاکسون یا گلاتوپا (گلاتیرامر استات یا GA)
Kesimpta (ofatumumab)

تزریقات درمان اصلاح کننده بیماری (DMT)

برخی از دارو ها به صورت داخل وریدی تجویز می شوند و نیاز به مراجعه به مراکز انفوزیون هر چند هفته یا چند ماه یکبار دارند. نمونه هایی از تزریق DMT عبارتند از:

لمترادا (المتوزوماب)
Ocrevus (ocrelizumab)
ریتوکسان روکسینس و تروکسیما (ریتوکسیماب)
تیسباری (ناتالیزوماب)

درمان های اصلاح کننده خوراکی

DMT های خوراکی از سال ۲۰۱۰ برای ام اس در دسترس هستند و اگر با دارو های دیگر موفقیت آمیز نبوده اید و تا حد امکان کمتر سوزن را در زندگی خود ترجیح می دهید گزینه بسیار خوبی هستند. DMT های خوراکی عبارتند از:

اوباجیو (تری فلونوماید)
گیلینا (فینگولیمود)
میزنت (siponimod
Mavenclad (کلادریبین)
Teceiferda (دی متیل فومارات)
زپوزیا (اوزانیمود)

کورتیکواستروئید ها

کورتیکواستروئید ها را می توان به صورت قرص آمپول اسپری یا کرم موضعی دریافت کرد. اگر به تسکین سریع نیاز دارید پزشک معمولاً یک درمان IV با دوز بالا را طی سه تا پنج روز تجویز می کند و سپس یک قرص با دوز پایین تر را برای یک تا دو هفته دیگر تجویز می کند. دارو های استروئیدی رایج عبارتند از:

کورتف (هیدروکورتیزون)
سلستون (بتامتازون)
دکادرون (دگزامتازون)
اوراپرد (پردنیزولون)
پردنیزون Intensol Deltasone یا Cordrol (پردنیزون)
سولو-مدرول (متیل پردنیزولون)

درآخر

تشخیص و درمان مولتیپل اسکلروزیس مشکل و پیچیده است. اما با آزمایش های امروزی برای ارزیابی وجود ام اس همراه با پیشرفت های اخیر در درمان شما راه های زیادی برای کنترل و درمان این بیماری دارید.

دکمه بازگشت به بالا