آیا می شود از ریزش مو ارثی جلوگیری یا آن را درمان کرد؟
ریزش مو ارثی نگرانی و دغدغه خیلی از افرادی است که در خانواده خود یک یا چند فرد کم مو دارند. معمولاً پسرانی که پدرشان در جوانی و میانسالی کچل شده و یا دخترانی که به موی کم پشت مادرشان توجه می کنند، دغدغه ریزش موی ارثی را دارند. از طرفی وقتی صحبت از ریزش مو ارثی می شود، ده ها سؤال در ذهن تداعی می شود. این نوشته به منظور پاسخ به همین سؤالات فراهم شده است.
ریزش مو ارثی دقیقا چیست؟
خیلی ها بر این باورند که ریزش مو ارثی فقط و فقط از طرف خانواده مادری به ارث می رسد. در واقع این باور که ژن کچلی مربوط به کروموزم ‘X‘ و ژنتیک مادر است، کاملاً بی اساس است. با این وجود شما می توانید کچلی را از خانواده پدری یا مادری خود به ارث ببرید. پس اگر در هر کدام از فامیل خود نشانه ای از کچلی می بینید، ممکن است نفر بعدی شما باشید! البته این امکان نیز وجود دارد که با وجود پدر یا مادر کم مو، شما تا آخر عمر موهای پرپشت و چرخه رشد موی طبیعی داشته باشید.
ریزش مو ارثی یک عارضه فراگیر در مردان و زنان است که بین متخصصان با نام ریزش مو با الگوی مردانه یا ریزش مو با الگوی زنانه و یا آلوپسی آندروژنتیک شناخته می شود. ریزش مو ارثی اختلالی است که چرخه رشد مو را دستخوش تغییر کرده و زمان فعال بودن فولیکول های مو را کم می کند. در این اختلال در ابتدا موهای شقیقه ها و خطوط روی سر کم و کمتر می شود. سپس موهای جلو سر نیز به مرور می ریزد و خطوط بدون مو وسیع تر می شود. در نهایت بخش های بدون مو به هم رسیده و سر کاملاً کچل می شود.
جدیدترین درمان ریزش مو ارثی
در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای ریزش موی ارثی وجود ندارد. با این حال، روش های جدیدی در حال توسعه هستند که می توانند به کند شدن روند ریزش مو و تحریک رشد مجدد موها کمک کنند.
برخی از جدیدترین درمان ریزش مو ارثی عبارتند از:
- درمان NFP: این روش شامل تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به پوست سر است. PRP از خون خود بیمار گرفته می شود و حاوی فاکتورهای رشد و التیام بخش است که می تواند به تحریک رشد موها کمک کند.
- درمان سلول های بنیادی: این روش شامل تزریق سلول های بنیادی به پوست سر است. سلول های بنیادی می توانند به سلول های جدید مو تبدیل شوند و به این ترتیب به ترمیم موهای از دست رفته کمک کنند.
- لیزر درمانی کم توان: این روش شامل استفاده از لیزر با طول موج کم برای تحریک رشد موها است. لیزر درمانی کم توان می تواند به افزایش گردش خون در پوست سر و تحریک فولیکول های مو کمک کند.
- داروهای جدیدترین درمان ریزش مو ارثی: محققان در حال توسعه داروهای جدیدی هستند که می توانند به طور موثرتر از داروهای فعلی ریزش موی ارثی را درمان کنند.
ریزش مو ارثی در مردان
افراد 23 جفت کروموزوم دارند که حاوی اطلاعات ژنتیکی آن ها است. همه چیز از رنگ چشم شما تا طول انگشتان کودک شما توسط این کروموزوم ها کدگذاری شده است. یکی از این جفت های کروموزوم، به نام کروموزوم های ‘X‘ و ‘Y‘ ، جنس بیولوژیکی شما را تعیین می کند. زنان دو کروموزوم ‘X‘ دارند در حالی که مردان یک کروموزوم ‘X‘ و یک کروموزوم ‘Y‘ دارند. مردان کروموزوم ‘X‘ خود را از مادر و کروموزوم ‘Y‘ از پدر خود به ارث می برند.
طاسی تا حد زیادی به کروموزوم ‘X‘ مربوط می شود. یک پژوهش بزرگ بر روی 12,806 مرد از اجداد اروپایی، نشان داد که مردان دارای این ژن طاسی در کروموزوم ‘X‘ بیش از دو برابر بیشتر از افراد بدون این ژن، در خطر ریزش مو ژنتیکی هستند.
با این حال، این تنها ژنی نیست که تعیین می کند که آیا شما طاس خواهید شد یا نه. یک پژوهش گسترده در سال 2017، تعداد 63 ژن را شناسایی کرد که ممکن است در طاسی الگوی مردانه نقش داشته باشد. جالب است بدانید که از این 63 ژن تنها شش مورد از آن ها در کروموزوم ‘X‘ یافت شد.تحقیقات همچنین نشان داده است که بیش از 80 درصد از افرادی که دچار طاسی شدید می شوند، پدری داشته اند که موهای خود زودتر از زمانی که باید از دست داده است. ریزش مو ژنتیکی در مردان از 20 تا 30 سالگی شروع شده و در نهایت در 80 سالگی کچلی کامل اتفاق می افتد.
ریزش مو ارثی در زنان
مؤلفه ژنتیکی در ریزش مو با الگوی زنانه هنوز ناشناخته است. اما مانند ریزش مو با الگوی مردانه، تصور می شود این عارضه نیز ژن های مختلفی را درگیر می کند. برای مثال ژن هایی که برای تولید آنزیمی به نام آروماتاز فعالیت و تستوسترون را به استرادیول تبدیل می کنند، ممکن است در ریزش موی ژنتیکی در زنان نقش داشته باشند. این مسئله مشخص می کند که چرا بسیاری از خانم ها پس از یائسگی موهای خود را از دست می دهند. زنان معمولاً بعد از سنین یائسگی، ریزش مو ژنتیکی را تجربه می کنند. در این شرایط موها کم کم شروع به ریزش کرده و در نهایت در 80 سالگی به اوج خود می رسد.
درمان و کنترل ریزش مو ارثی
ریزش مو ارثی در حال حاضر هیچ درمانی ندارد. در واقع ریزش موی ژنتیکی یک کد در DNA شما است و امکان تغییر آن وجود ندارد. اما راهکارهایی وجود دارد که می توانید کچلی را به تأخیر بیندازید.
در واقع فرآیند ریزش موی ارثی به خود چرخه رشد مو و هورمون دی هیدروتستوسترون (DHT) بستگی دارد. دی هیدروتستوسترون یک هورمون جنسی مردانه است که مربوط به تستوسترون بوده و یکی از دلایل اصلی ریزش مو محسوب می شود. اگر از نظر ژنتیکی مستعد ریزش مو هستید، مسلم است که به DHT حساس هستید. این هورمون چرخه رشد مو را کوتاه می کند. یعنی فولیکول مو زمان کمتری را در مرحله رشد می گذراند و در نهایت از بین می رود. موهایی که جایگزین تار موهای افتاده می شوند، ریزتر و کوتاه تر هستند. با گذشت زمان فولیکول از فعالیت بازمانده و موها دیگر رشد نمی کنند. با گذشت زمان موی ضخیم و پر نازک و نازک تر شده و در نهایت طاسی اتفاق می افتد. بنابراین شما باید از هر راهی که امکان دارد برای ضخیم شدن موهای خود تلاش کنید.
بهترین شامپو برای ریزش مو ارثی
بهترین شامپو برای ریزش مو ارثی، شامپوهایی هستند که اسیدهای آمینه، پروتئین، ویتامین و عناصر معدنی بخشی از ترکیبات آن ها را تشکیل می دهد. این نوع شامپوها که معمولا پایه گیاهی و طبیعی دارند، سلول های پوست سر را تحریک کرده تا رویش مو را از سر بگیرند. در ضمن مواد معدنی موجود در این شامپوها، نیازهای اساسی فولیکول مو برای رویش دوباره را تامین می کند.
همچنین شامپوهایی که فاقد سولفات هستند، کمترین آسیب را به مو و ساختار پوست سر وارد کرده و می توانند در کنترل ریزش مو ارثی مؤثر باشند. از طرفی شامپوهای حاوی ماینوکسیدیل را برای کنترل ریزش مو ارثی در مردان تجویز می کنند. ماینوکسیدیل یک ماده محرک رشد مو است که در صورت استفاده مداوم، نتایج قابل توجهی دارد.
پاسخ به چند سؤال پرتکرار درباره ریزش مو ژنتیکی
1. نشانه های ریزش مو ارثی کدامند؟
ریزش مو ژنتیکی از نازک شدن موها شروع می شود. یعنی در چرخه رشد مو، موهای تازه ای که باید جایگزین موهای ریخته شده شود، نازک تر و کوتاه تر می شود. در این نوع ریزش، موی روی شقیقه ها کم پشت شده و خطوط مرزبندی سر به سمت یکدیگر پیشروی می کنند. سپس قسمت فوقانی سر دچار کچلی شده و همه بخش های کم پشت به هم می پیوندند.
2. من در 40 سالگی هنوز موهای پرپشت و سالمی دارم. آیا هنوز احتمال ریزش مو ارثی برای من وجود دارد؟
به این امکان وجود دارد. ریزش موهای ارثی می تواند در هر زمان رخ دهد. شما می توانید در دهه 20 زندگی، یا در اواخر دهه 50 زندگیتان این عارضه را تجربه کنید. اگر ریزش مو در هر دو طرف خانواده پدری و مادری شما دیده می شود، با مشاهده رویش موهای نازک سریع تر اقدام کنید.
3. آیا ریزش مو شدید و ناگهانی همان ریزش مو ژنتیکی است؟
خیر. ریزش مو ژنتیکی معمولاً از نازک و کوتاه شدن موها شروع می شود. پس اگر در کف حمام یا روی بالش خود حجم غیرطبیعی از موهای ریخته شده مشاهده کردید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
4. آیا مزوتراپی تاثیری در ریزش مو ارثی دارد؟
مزوتراپی روشی است که در آن انواع ویتامین و عناصر حیاتی برای رشد مو، به لایه دوم پوست تزریق می شود. عناصری که وارد لایه دوم پوست سر می شوند، عامل محرک رشد مو هستند. مزوتراپی یک روش رایج در درمان ریزش مو ارثی محسوب می شود. البته این روش در کنار روش های درمانی دیگر تجویز می شود.