از رصد خطوط انتقال نفت و گاز تا پایش زمین خواری به وسیله ماهواره‌های ایرانی
فناوری فضایی در بسیاری از کشورها وجود دارد و ایران هم طی سال‌های اخیر برای رشد و توسعه در این زمینه تلاش کرده است به گونه‌ای که درحال حاضر ایران از نظر علم فضا یازدهمین کشور جهان و نخستین کشور منطقه است و در کنار ۱۰ کشور دارای دانش فضایی قرار دارد.
به گزارش دکترنامه، فضای بیرونی کره زمین محیط ناشناخته‌ای است که به ناچار انسان را به‌سمت تکنیک‌ها و دانش‌های پیشرو سوق داده و اغلب فناوری‌های جدیدی که به واسطه فعالیت انسان در فضا تولید شد و شتاب گرفت، در فعالیت‌های اقتصادی دیگر نیز مورد بهره‌برداری قرار گرفت و از این رو امروزه شاهد رشد فزاینده فناوری‌ها در همه حوزه‌ها هستیم.
امروزه استفاده از فناوری‌های فضایی یک امر عادی محسوب می‌شود و دیگر انجام کشاورزی دقیق، پایش آتش‌سوزی، سیلاب، منابع آبی و اکتشافات معدنی بدون چنین فناوری‌های فضایی دشوار شده است.
بررسی‌ها و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که فناوری فضایی در آینده نزدیک راه به معدن کاری فضایی، موشک های فضایی تک مرحله ای، فناوری استفاده پاک‌تر از فضا برای جلوگیری از تولید پسماندهای فضایی، کارخانه های مداری برای تولید دارو یا آلیاژهای ویژه، هتل‌های فضایی، کلونی سازی یا مسکونی‌سازی فضا و غیره خواهد داشت.
با مروری بر تاریخچه صنعت فضایی ایران می‌توان دریافت ایران با ماهواره امید که تمام مراحل تولید و ساخت آن در داخل کشور انجام شد، قدم در این عرصه گذاشت.
درباره جزئیات این ماهواره گفته شده که در ارتفاع ۲۴۶ تا ۳۷۷ کیلومتری از زمین و در قسمت بسیار رقیق جو قرار داشت و در مدار پایین بود و بر اساس مأموریت تعریف شده برای آن، در اثر غلبه جاذبه زمین بر اصطکاک هوا انرژی خود را از دست داده و سقوط کرد.
اما ماجرا به اینجا ختم نشد چراکه پس از پرتاب این ماهواره تاکنون توانسته فناوری های فضایی خود را توسعه دهد و در دولت سیزدهم این موضوع بیش از پیش مورد توجه واقع شد و ساخت و پرتاپ چندین ماهواره به فضا در دستور کار قرار گرفت. به طور مثال در این دولت با برگزاری جلسات شورای عالی فضایی سند ۱۰ ساله این صنعت به تصویب رسید. همچنین طراحی و ساخت ماهواره‌های مخابراتی، پرتاب ماهواره‌های سنجشی با دقت یک متر و کمتر و از سرگیری پرتاب کپسول‌های زیستی در دستور کار سازمان فضایی قرار گرفت.
ماهواره خیام
این ماهواره به سفارش سازمان فضایی ایران توسط یک شرکت روسی ساخته شد و در نهایت اواسط تابستان دو سال گذشته با موشک سایوز از پایگاه فضایی «بایکونور» در قزاقستان به فضا پرتاب شد و با وزن ۶۰۰ کیلوگرمی در مدار ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین قرار گرفت.
بنابر گفته مسئولان این ماهواره با دقت یک متر توانسته است موارد بسیاری از زمین خواری از اراضی ملی را تصویر برداری و با همکاری سازمان امور اراضی کشور کشف کند. که این امر نشان می دهد کاربرهای علم فضایی کشور محدود به حوزه های هواشناسی و جی پی اس نمی شود.
به طور مثال اواخر سال گذشته سازمان فناوری اطلاعات ایران اعلام کرد با تلاش تیم فنی سامانه پنجره واحد زمین، پردازش تصاویر ماهواره ای و شناسایی تخلفات نسبت به ابتدای سال ۱۴۰۲ بهبود ۴۰ درصدی را تجربه کرد.
منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی
منظومه ماهواره ای شهید سلیمانی یکی از اولین پروژه های منظومه های مخابراتی است که سازمان فضایی ایران در راستای ارائه خدمات فضاپایه در حوزه ارتباطات به خصوص اینترنت اشیاء تعریف کرد.
علاوه بر موارد گفته شده در حوزه گوناگون دیگری مانند پایش آب و خاک، پایش جنگل‌ها، دمای هوا در مناطق آتش‌خیز، میزان خشکی یا رطوبت خاک و … نیز با استفاده از سنسورهایی که متصل به این ماهواره هستند، می‌توان داده‌های مرتبط را با سرعت بسیار مناسبی جابجا کرد.
استفاده از سنسورهای ارتباطاتی برای رصد و پایش خطوط انتقال نفت و گاز یکی دیگر از مهم ترین کاربردهای این منظومه ماهواره ای عنوان شده که ایستگاه های کنترل خطوط با این روش به راحتی می توانند میزان فضار و یا وضعیت خطوط را با ارسال داده با استفاده از ماهواره، به سرعت‌ترین زمان ممکن در تمام نقاط کشور حتی نقاط صعب‌العبور و خارج از شبکه‌های زمینی، انجام دهند.
بنابراین به‌کارگیری ظرفیت منظومه مخابراتی شهید سلیمانی، به خوبی می‌تواند بسیاری از مشکلات حوزه ارتباطاتی کشور به خصوص در مناطق دورافتاده و صعب‌العبور را رفع کند.
ماهواره طلوع ۳
نمونه پروازی ماهواره طلوع ۳، در بهمن سال گذشته در مراسم روز فناوری فضایی با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رونمایی و پس از انجام موفق آزمون‌های مختلف و اتمام فرآیند تحویل‌گیری، در برنامه پرتاب قرار گرفته و طبق برنامه‌ریزی مشخصی پرتاب خواهد شد.
ماهواره طلوع ۳ که در مدار «لئو» قرار خواهد گرفت می‌تواند تصاویر مورد نیاز را برای کاربردهای متنوع در حوزه‌های کشاورزی، منابع آبی، مدیریت مخاطرات طبیعی و غیره به سازمان فضایی ایران ارسال کند.
انتهای پیام