اطلاعات ساده بانکی که هر شخصی باید بداند
اطلاعات و نکات مهم بانکی که هر کدام از ما باید درباره آنها بدانیم.این روزها انجام کارهای بانکی روزمره مانند کارت به کارت، انتقال وجه از روش‌های دیگر و گرفتن استعلام بانکی نیاز به دانستن اطلاعات عادی بانکی دارد. اصطلاحاتی مانند شماره شبا، ساتنا، پایا، چک صیادی و… .
هرچند با ورود گوشی‌های هوشمند و بانکداری آنلاین دسترسی به خدمات بانکی از آب خوردن هم ساده‌تر است و هر کسی می‌تواند تنها در چند لحظه از طریق تلفن همراهش بیشتر خدمات بانکی را آنلاین و غیرحضوری انجام بدهد، اما انجام همین کارهای آسان هم نیاز به اطلاعاتی از انواع خدمات بانکی دارد. اگر برای انجام کارهای بانکی‌تان هنوز نیاز به بیشتر دانستن دارید، حتما این مطلب را بخوانید. اگر هم دنبال گرفتن انواع خدمات بانکی مانند تبدیل شماره کارت به شبا، استعلام چک و رتبه اعتباری هستید، کافی است به سایت بروید و هم با اصطلاحات بانکی آشنا شوید و هم انواع خدمات بانکی را دریافت کنید.
شماره حساب بانکی
بعد از افتتاح حساب، اولین شماره بانکی که برای مشتری صادر می‌شود، شماره حساب بانکی است. پس به ازای هر حساب بانکی که شما در هر کدام از بانک‌ها باز کنید، یک شماره حساب اختصاصی برایتان صادر می‌شود. با این شماره حساب، امکان دریافت و واریز پول به حساب دیگران را خواهید داشت. اگر قصد گرفتن شماره حساب بانکی‌تان را دارید، کافی است شماره کارت خودتان را در قسمت وارد کنید.
شماره کارت
بعد از افتتاح حساب بانکی، کارت عابربانک به نام خودتان را از شعبه بانک دریافت می‌کنید. روی تمام کارت‌های بانکی هم شماره 16رقمی کارت درج شده و نیازی به گرفتنش نیست. پس هر کدام از حساب‌های بانکی شما به یک کارت عابربانک متصل می‌شوند. برای انجام کارهای روزمره بانکی مانند کارت به کارت و انتقال وجه تا سقف مشخص شده برای شماره کارت، امکان استفاده از این شماره را دارید.
شماره شبا
مهمترین اطلاعات بانکی هر دارنده حساب بانکی، دریافت شماره شبا محسوب می‌شود. شماره‌ای 24 رقمی و منحصربفرد که تنها برای یک‌نفر است. پس برخلاف شماره کارت و شماره حساب که امکان واریز اشتباه را به وجود می‌آورند، شماره شبا یکتا و تنها برای یک نفر است. مهمتر اینکه شما با داشتن شماره شبا حساب مقصد، امکان واریز پول تا بالاترین سقف بانکی را خواهید داشت. کارمزد پایین‌تری هم نسبت به امکان واریز پول با شماره کارت و شماره حساب می‌پردازید. اگر هم شماره شبا حساب را ندارید، کافی است هر اطلاعات حساب که در اختیارتان است (مانند شماره کارت و حساب) را به شماره تبدیل کنید. برای تبدیل شبایی هم کافی است وارد سایت «رده» شوید.
استعلام چک صیادی
در معاملاتی که از طریق چک انجام می‌شود، بزرگ‌ترین دغدغه و نگرانی خطر برگشت خوردن چک و خالی بودن موجودی حساب بانکی صادرکننده آن است. برای همین هم سامانه‌ای به نام صیاد برای استعلام چک به وجود آمد. استعلام چک برگشتی به دریافت‌کننده چک این فرصت را می‌دهد از وضعیت حساب جاری فرد صادرکننده چک مطلع شویم و نگرانی بابت نقد نشدن چک و درگیری‌های احتمالی و شکایت به دادگاه نداشته باشیم. برای استعلام چک صیادی کافی است کد ملی صاحب چک و شماره موبایل او را در بخش «» رده وارد کنید و سابقه چک‌های او را ببینید.
اعتبارسنجی بانکی
پیش از آمدن اعتبارسنجی بانکی، هیچ راهی برای تشخیص اینکه آدم‌ها چقدر تعهدات بانکی خودشان را انجام داده‌اند، وجود نداشت؛ به زبان ساده یعنی نمی‌دانستیم آنها چه رفتاری در بازپرداخت وام و تسهیلات داشته‌اند و چقدر از اقساطشان را به موقع یا با تاخیر پرداخت کرده‌اند. یا چه تعداد از چک‌هایی که صادر کرده‌اند، برگشتی بوده است. اگر رتبه اعتبارسنجی بانکی یک نفر خوب باشد، یعنی او سابقه چک برگشت خورده یا اقساط وام معوقه در سوابق بانکی‌اش نداشته است. اگر هم امتیاز اعتبارسنجی پایینی داشته باشد، یعنی چک برگشتی و وام معوقه و پرداخت نشده در یکی از بانک‌ها دارد. برای گرفتن امتیاز اعتباری افراد هم می‌توانید وارد پنل کاربری خود در رده شده و تنها ظرف چند ثانیه امتیاز اعتباری او را استعلام کنید.
استعلام معوقات بانکی
به زبان ساده یعنی گرفتن استعلام وام‌ها و تسهیلات یک نفر در شبکه بانکی. کافی است شماره موبایل و کد ملی او را بدانید. بعد هم وارد سایت «رده» شوید و روی قسمت «» کلیک کنید. طی کمتر از چندثانیه از طریق «رده» می‌توانید رفتار اعتباری آن فرد را بررسی کنید. یادتان باشد اگر ضامن کسی شوید که اقساطش را به موقع پرداخت نکند، علاوه بر اینکه رتبه اعتبارسنجی او کم می‌شود، روی امتیاز اعتبارسنجی شما هم تاثیر منفی خواهد گذاشت. پس فراموش نکنید همیشه قبل از ضامن شدن دوستان و آشنایان برای گرفتن وام، رتبه اعتبارسنجی او را از «رده» بگیرید.
گردش مالی
یکی از اطلاعات ساده بانکی که هر سال سروصدای زیادی در رسانه‌ها به وجود می‌آورد، گردش مالی مجاز و معاف از مالیات هر فرد در سیستم بانکی است. البته سقف مجاز بستگی به دسته‌بندی مشخص شده افراد در بانک مرکزی دارد؛ مثلا 20میلیارد ریال برای بازنشسته‌‌ها و 10 میلیارد ریال برای مستمری بگیران و 5 میلیارد ریال برای بیکاران و غیرفعال‌های مالیاتی. پس جزو هر دسته از هستید، حواستان به گردش مجاز مالی باشد.
صندوق سرمایه‌گذاری
اگر قصد سرمایه‌گذاری پولتان را در یک حساب سپرده امن و بدون ریسک دارید، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهترین انتخاب هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم سود بالاتری نسبت به سود بانکی به شما می‌دهند، هم سود پول را به صورت روزشمار محاسبه می‌کنند و تا هر روزی پولتان داخل صندوق بماند، سود آن را پرداخت می‌کنند. نیازی نیست نگران نرخ شکست و جریمه برداشت زودتر از موعد باشید که بانک‌ها از مشتریانشان می‌گیرند. سایت رده بهترین «» را برای این کار به‌تان معرفی خواهد کرد.
این روزها انجام کارهای بانکی روزمره مانند کارت به کارت، انتقال وجه از روش‌های دیگر و گرفتن استعلام بانکی نیاز به دانستن اطلاعات عادی بانکی دارد. اصطلاحاتی مانند شماره شبا، ساتنا، پایا، چک صیادی و… .
به گزارش بانک اول هرچند با ورود گوشی‌های هوشمند و بانکداری آنلاین دسترسی به خدمات بانکی از آب خوردن هم ساده‌تر است و هر کسی می‌تواند تنها در چند لحظه از طریق تلفن همراهش بیشتر خدمات بانکی را آنلاین و غیرحضوری انجام بدهد، اما انجام همین کارهای آسان هم نیاز به اطلاعاتی از انواع خدمات بانکی دارد. اگر برای انجام کارهای بانکی‌تان هنوز نیاز به بیشتر دانستن دارید، این مطلب را بخوانید.
شماره حساب بانکی
بعد از افتتاح حساب، اولین شماره بانکی که برای مشتری صادر می‌شود، شماره حساب بانکی است. پس به ازای هر حساب بانکی که شما در هر کدام از بانک‌ها باز کنید، یک شماره حساب اختصاصی برایتان صادر می‌شود. با این شماره حساب، امکان دریافت و واریز پول به حساب دیگران را خواهید داشت.
بعد از افتتاح حساب بانکی، کارت عابربانک به نام خودتان را از شعبه بانک دریافت می‌کنید. روی تمام هم شماره 16رقمی کارت درج شده و نیازی به گرفتنش نیست. پس هر کدام از حساب‌های بانکی شما به یک کارت عابربانک متصل می‌شوند. برای انجام کارهای روزمره بانکی مانند کارت به کارت و انتقال وجه تا سقف مشخص شده برای شماره کارت، امکان استفاده از این شماره را دارید.
شماره شبا
مهمترین اطلاعات بانکی هر دارنده حساب بانکی، شماره شبا محسوب می‌شود. شماره‌ای 24 رقمی و منحصربفرد که تنها برای یک‌نفر است. پس برخلاف شماره کارت و شماره حساب که امکان واریز اشتباه را به وجود می‌آورند، شماره شبا یکتا و تنها برای یک نفر است. مهمتر اینکه شما با داشتن شماره شبا حساب مقصد، امکان واریز پول تا بالاترین سقف بانکی را خواهید داشت. کارمزد پایین‌تری هم نسبت به امکان واریز پول با شماره کارت و شماره حساب می‌پردازید. اگر هم شماره شبا حساب را ندارید، کافی است هر اطلاعات حساب که در اختیارتان است (مانند شماره کارت و حساب) را به شماره تبدیل کنید.
استعلام چک صیادی
در معاملاتی که از طریق چک انجام می‌شود، بزرگ‌ترین دغدغه و نگرانی خطر برگشت خوردن چک و خالی بودن موجودی حساب بانکی صادرکننده آن است. برای همین هم سامانه‌ای به نام صیاد برای استعلام چک به وجود آمد. استعلام چک برگشتی به دریافت‌کننده چک این فرصت را می‌دهد از وضعیت حساب جاری فرد صادرکننده چک مطلع شویم و نگرانی بابت نقد نشدن چک و درگیری‌های احتمالی و شکایت به دادگاه نداشته باشیم.
اعتبارسنجی بانکی
پیش از آمدن اعتبارسنجی بانکی، هیچ راهی برای تشخیص اینکه آدم‌ها چقدر تعهدات بانکی خودشان را انجام داده‌اند، وجود نداشت؛ به زبان ساده یعنی نمی‌دانستیم آنها چه رفتاری در بازپرداخت وام و تسهیلات داشته‌اند و چقدر از اقساطشان را به موقع یا با تاخیر پرداخت کرده‌اند. یا چه تعداد از چک‌هایی که صادر کرده‌اند، برگشتی بوده است. اگر رتبه اعتبارسنجی بانکی یک نفر خوب باشد، یعنی او سابقه چک برگشت خورده یا اقساط وام معوقه در سوابق بانکی‌اش نداشته است. اگر هم امتیاز اعتبارسنجی پایینی داشته باشد، یعنی چک برگشتی و وام معوقه و پرداخت نشده در یکی از بانک‌ها دارد.
استعلام معوقات بانکی
به زبان ساده یعنی گرفتن استعلام وام‌ها و تسهیلات یک نفر در شبکه بانکی.. یادتان باشد اگر ضامن کسی شوید که اقساطش را به موقع پرداخت نکند، علاوه بر اینکه رتبه اعتبارسنجی او کم می‌شود، روی امتیاز اعتبارسنجی شما هم تاثیر منفی خواهد گذاشت.
گردش مالی
یکی از اطلاعات ساده بانکی که هر سال سروصدای زیادی در رسانه‌ها به وجود می‌آورد، گردش مالی مجاز و معاف از مالیات هر فرد در سیستم بانکی است. البته سقف مجاز بستگی به دسته‌بندی مشخص شده افراد در بانک مرکزی دارد؛ مثلا 20میلیارد ریال برای بازنشسته‌‌ها و 10 میلیارد ریال برای مستمری بگیران و 5 میلیارد ریال برای بیکاران و غیرفعال‌های مالیاتی. پس جزو هر دسته از هستید، حواستان به گردش مجاز مالی باشد.
مفاهیم و اصطلاحات بانکی و پرداختی
بانک‌ها یکی از مؤسساتی هستند که هر کدام از افراد جامعه ملزم به استفاده از خدمات آنها هستند. از این رو آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات بانکی می‌تواند در پیش برد امور در مواقع لازم به کار آید. هرچند در نگاه اول بسیاری از این اصطلاحات بسیار ساده و پیش‌پاافتاده دیده می‌شوند، اما هنوز هم بسیاری از کاربران از مفهوم واقعی آنها مطلع نبوده و گاها آنها را به‌جای یکدیگر استفاده می‌کنند. امکاناتی نظیر اینترنت، برای عدم آگاهی از این اصطلاحات هیچ بهانه‌ای باقی نگذاشته است. هر کاربری به فراخور استفاده‌هایی که از خدمات دارد، بایستی سطح آگاهی خود را دراین‌باره افزایش دهد. ازاین‌رو بر آن شدیم تا در یک مقاله‌ی جامع، مفهوم پراستفاده‌ترین اصطلاحات بانکی را باهم مرور کنیم.
-
نهادها و مؤسسات
قبل از هر چیز کاربران باید با نهادهایی که در سیستم نقل‌وانتقال مالی در بانک‌ها رایج است، آشنا باشند. در برخی موارد برخی اصطلاحات بانکی به کار رفته در نقل‌وانتقال بین بانک‌ها توسط افراد، در صورت ناآگاهی کمی گیج‌کننده خواهند شد. استفاده از این مفاهیم در میان بانک‌ها کاملاً رایج بوده و درک آنها توسط مشتری نیز کاملاً ضروری است. البته با همین چند تعریف ساده که در ادامه آنها را مشاهده خواهید کرد، می‌توانید کارهای بانکی خود را به سادگی به انجام برسانید.
2.بانک
نهاد رسمی و قانونی است که با دریافت مجوز از جمهوری اسلامی اقدام به فعالیت در سیستم نقل‌وانتقال مالی افراد جامعه می‌نماید.
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی
به‌عنوان یک نهاد مرجع برای تنظیم ضوابط کاری بانک‌ها و رسیدگی به امور آنها تعریف شده است. مجوز PSP برای شرکت‌هایی که شرایط لازم برای دریافت آن را دارند، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی صادر می‌شود.
- بانک صادرکننده
در سیستم نقل انتقال مالی بانک صادرکننده از جمله اصطلاحات بانکی رایج می‌باشد. بانکی که صادرکننده‌ی کارت، چک بین‌بانکی یا هر سند دیگری باشد به‌عنوان بانک صادرکننده شناخته می‌شود.
- بانک پذیرنده
در اصطلاحات بانکی، بانک پذیرنده اصطلاحاً به بانکی اطلاق می‌شود که هر شخص به‌عنوان مشتری دادوستدهای مالی خود را با آن انجام می‌دهد. درواقع هر دادوستد مالی توسط یک بانک به‌عنوان بانک مرجع صورت می‌پذیرد که بانک پذیرنده نامیده می‌شود.
- پذیرنده
پذیرنده اصطلاحاً مشتری حقیقی یا حقوقی است که برای دریافت کارت بانکی و سایر خدمات بانکی به بانک پذیرنده مراجعه می‌نماید.
- دارنده کارت
هر کارت بانکی در سیستم بانکداری ایران به نام شخص حقیقی یا حقوقی صادر می‌گردد. این شخص دارنده‌ی کارت نیز نامیده می‌شود.
- ابزارهای پذیرش
یکی دیگر از دسته‌بندی‌های رایج در میان اصطلاحات بانکی مربوط به ابزارهای پذیرش می‌شود. این ابزارها به‌نوعی رابط هر مشتری با بانک‌ها می‌باشند و خدمات بانکی اعم از پرداخت وجه، دریافت وجه، نقل‌وانتقال پول و سایر موارد توسط این ابزارهای پذیرش صورت می‌پذیرد. شناخت این قسم از اصطلاحات بانکی کاملاً ضروری است.
- پایانه فروش / کارت‌خوان(POS)
پایانهی فروش یا همان دستگاه کارت‌خوان یک دستگاه الکترونیکی است که می‌تواند برخی از خدمات بانکی را به صورت درجا در محل برای پذیرنده‌ی آن انجام دهد. رایج‌ترین مورد استفاده از این دستگاه برای نقل و انتقال پول در فروشگاه‌ها است که توسط آن مشتری با استفاده از این دستگاه قیمت لازم برای خرید جنس را از کارت بانکی خود به شماره‌حساب پذیرنده دستگاه انتقال می‌دهد. خدمات دیگری از قبیل شارژ موبایل، مانده‌حساب و .. نیز از دیگر امکانات این دستگاه‌ها می‌باشد.
- دروازه پرداخت اینترنتی
درگاهی که از طریق اینترنت و سایت اینترنتی خودِ بانک، این امکان را برای کاربر فراهم می‌آورد تا از این طریق به نقل‌وانتقال پولی و سایر خدمات بانکی مرسوم در این سیستم بپردازد.
- دروازه پرداخت از طریق تلفن همراه
بانک‌ها برای رفاه حال مشتریان امکان انجام برخی خدمات بانکی را از طریق تلفن همراه نیز فراهم آورده‌اند. انتقال پول، دریافت مانده‌حساب، چند گردش آخر حساب و برخی خدمات دیگر از جمله کاربردهای دروازه‌ی پرداخت از طریق تلفن همراه می‌باشند.
- دستگاه خودپرداز (ATM)
در راستای خدمات بانکی ۲۴ ساعته، بانک‌ها با استفاده از دستگاه ATM اقدام به فراهم آوردن بسیاری از خدمات بانکی به کاربران بدون نیاز به مراجعه به خود بانک نموده‌اند. با استفاده از ATM یا دستگاه خودپرداز شما می‌توانید اقدام به نقل‌وانتقال پول، خرید شارژ، پرداخت قبوض، مانده‌حساب، گردش آخر، تغییر رمز و بسیاری خدمات دیگر را انجام دهید.
- کارت های پرداخت
کارت‌های بانکی صادرشده از طرف بانک‌ها برای اشخاص به دو دسته کارت‌های نقدی و اعتباری تقسیم می‌شوند. در زیر تعریف هر دو این نوع کارت‌ها را باهم مرور میکنیم.
- اعتباری
کارت اعتباری از جمله اصطلاحات بانکی است که شاید خیلی‌ها با آن مواجه نشده باشند. این کارت از سوی بانک برای اشخاصی که سابقه‌ی طولانی فعالیت و سپرده‌گذاری و گردش مالی بالایی در بانک را داشته‌اند، صادر می‌شود. اشخاص می‌توانند از طریق این کارت اقدام به خرید کالاهای موردنظر خود نموده و در پایان هر ماه برای تامین هزینه‌های انجام شده اقدام کنند.
- نقدی
کارت بانکی نقدی کارت معمولی است که برای همه اشخاص با سپرده‌های بانکی صادر می‌شود. امکان خرید از طریق این کارت در دستگاه‌های پذیرنده فراهم آمده است تا از طریق کاربران بتوانند بدون نیاز به حمل مقادیر زیادی پول نقد به خرید بپردازند.
- کارت های پیش‌پرداخت
کارت‌های پیش‌پرداخت نیز از جمله کارت‌های رایج در سیستم بانکی کشور ما می‌باشند. دو نوع کارت خرید و کارت هدیه در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
- کارت خرید
کارت خرید یک کارت بانکی است که از طرف بانک برای اشخاص صادر می‌شود. این کارت درواقع جایگزین بن‌های کاغذی قدیمی شده است که بانک‌ها برای کارمندان مؤسسات مختلف صادر می‌کردند. معمولاً مقدار مشخصی سپرده از قبل در این کارت قرار داده می‌شود و کاربر هم می‌تواند تا همان سقف به خرید مایحتاج خود بپردازد.
- کارت هدیه
کارت هدیه با شکل و شمایلی شبیه به کارت‌های معمولی از طرف بانک با مبلغی مشخص البته بی‌نام صادر می‌شود. این کارت که بیشتر برای اهدای پول کاربرد دارد، امکان استفاده تا سقف موجودی را برای هر فرد فراهم می‌آورد.
- اصطلاحات امنیتی دارندگان کارت
دارندگان کارت‌های بانکی برای انجام امور نقل‌وانتقال پول و بالا بردن امنیت کارت خود نیاز به آشنایی با اصطلاحات بانکی رایج در این زمینه دارند. تعاریف اصطلاحات بانکی در این مبحث بسیار مهم بوده و عدم آشنایی با آنها می‌تواند امنیت کارت بانکی شما را به مخاطره بیندازد.
- رمز اول کارت
رمز اول هر کارت بانکی یک عدد ۴ رقمی است که در ابتدا توسط بانک صادرکننده اختصاص داده شده و سپس هر مشتری با نظر خود نسبت به تغییر آن اقدام می‌نماید. برای تغییر رمز اول کارت، شما می‌توانید از دستگاه خودپرداز خودِ بانک صادرکننده‌ی کارت استفاده نمایید. برای امنیت بیشتر این رمز در بازه‌های زمانی چندماهه باید تغییر داده شود.
- رمز دوم کارت
برای انجام پرداخت‌های اینترنتی در سیستم بانکداری نیاز به استفاده از یک رمز دیگر علاوه بر رمز اول کارت می‌باشد که در اصطلاح بانکی با رمز دوم کارت شناخته می‌شود. برای دریافت رمز دوم کارت بانکی خود باید به دستگاه خودپرداز همان بانک مراجعه نمایید. داشتن این رمز برای انجام کارهای نقل و انتقال اینترنتی در ابزارهای پذیرش کاملاً لازم و ضروری است.
- رمز پویا
رمز پویا یکی از اصطلاحات بانکی جدید است. این رمز برای بالا بردن امنیت دارندگان کارت به‌عنوان جایگزینی برای رمز دوم کارت در نقل‌وانتقال‌های مالی بیش از ۱۰۰ هزار تومان به کار گرفته می‌شود.
- CCV2
CVV2 یک کد ۳ یا ۴ رقمی است که روی کارت‌های بانکی درج می‌شود. استفاده از آن برای نقل‌وانتقال‌های اینترنتی و از راه دور کاربرد دارد و به‌منظور بالاتر بردن امنیت کارت‌های بانکی و کاهش احتمال جعل آنها درج می‌شود.
- تاریخ انقضای کارت
تاریخ انقضای کارت یکی دیگر از اصطلاحات بانکی رایج برای نقل‌وانتقال پول با استفاده از ابزارهای پذیرش اینترنتی می‌باشد. کاربران باید توجه داشته باشند که در این تاریخ، انجام هرگونه عملیات با استفاده از کارت بانکی مسدود خواهد شد و قبل از سررسید آن باید نسبت به تمدید تاریخ انقضای کارت اقدام نمایند.
- پول الکترونیک
پول الکترونیک یکی از اصطلاحات بانکی تازه است که هنوز خیلی در سیستم بانکداری جهان رایج نشده است. درواقع این پول نوعی اعتبار است که به مشتری به صورت الکترونیکی داده می‌شود تا امکان هزینه کردن آن در خریدوفروش‌های اینترنتی فراهم آید. کاربران می‌توانند این پول را در کارت بانکی، الکترونیکی و از این قبیل موارد در اختیار داشته باشند.
- تراکنش
به هر گونه عملیات در سیستم بانکی کشور در اصطلاح بانکی تراکنش گفته می‌شود.
- حساب تسویه پذیرنده
حسابی که پذیرنده آن را در بانک افتتاح نموده و بانک برای تسویه با وی از آن استفاده می‌نماید در اصطلاحات بانکی به حساب تسویه‌ی پذیرنده معروف است.
- خرید اعتباری
انجام خرید با استفاده از کارت‌های اعتباری و به صورت اعتباری را خرید اعتباری می‌گویند.
- خرید غیر اعتباری
پرداخت نقدی هزینه‌ی خرید با استفاده از کارت‌های نقدی یا پیش‌پرداخت با نام خرید غیر اعتباری شناخته می‌شود.
- درگاه پرداخت اینترنتی
درگاهی که هر بانک در اینترنت آن را برای تراکنش‌های اینترنتی کاربران فراهم آورده است.
- ساتنا
نام دیگر این سامانه، سامانه‌ی تسویه‌ی خالص آنی است و از آن برای تسویه‌ی بین‌بانکی استفاده می‌شود.
- سامانه پایا
این سامانه که کاربران از طریق موبایل بانک به آن دسترسی دارند، جهت مکانیزه کردن پرداخت‌های بین‌بانکی توسعه یافته است.
- شاپرک
شاپرک مخفف عبارت شبکه‌ی پرداخت الکترونیک کارت می‌باشد. این سامانه وظیفه‌ی اتصال همه‌ی درگاه‌های پرداخت بانک‌ها را به سامانه‌های پرداخت ملی به عهده دارد. نظارت بر نحوه‌ی عملکرد فنی این سامانه‌ها و تسویه‌حساب نیز به عهده‌ی شاپرک است.
- شبا
یکی از پرکاربردترین اصطلاحات بانکی امروز شبا است. این شماره هم برای یکپارچه کردن حساب‌های بانکی مشتریان، هم برای تراکنش‌های داخلی و هم برای تراکنش‌های بین‌المللی توسعه یافته است. تخصیص کد شبا به حساب‌های بانکی فارغ از سیستم درونی هر بانک می‌باشد اما در تولید آن از شماره‌حساب داخلی بانک استفاده می‌شود.
- شتاب
تبادل اطلاعات میان تراکنش‌های بانکی در شبکه‌ای با عنوان شتاب صورت می‌پذیرد. عضویت یک بانک در این شبکه به کاربر اجازه‌ی انجام کارهای بانکی از ATM سایر بانک‌ها را نیز می‌دهد.
- شرکت ارائه‌دهنده‌ی خدمات پرداخت
شرکت ارائه‌دهنده‌ی خدمات پرداخت به شرکت‌هایی گفته می‌شود که برای سهولت تراکنش‌های بانکی و پرداخت برای مشتریان خدمات ارائه داده و عضو شبکه‌ی پرداخت الکترونیک کارت باشند. این شرکت‌ها باید مجوز خود را از بانک مرکزی دریافت نمایند.
- مرحله آزمون
اصطلاحی است که به مرحله‌ای اطلاق می‌شود که در آن شرکت‌های عضو PSP با پیکربندی سیستم خود برای شروع کار و عملیاتی شدن آماده می‌شوند.
- مرحله عملیات
در این مرحله شرکت‌های PSP می‌توانند به صورت عملی تراکنش‌های بین‌بانکی کاربران خود را از طریق سامانه‌ی شاپرک انجام دهند.
- چک
چک یک سند تجاری است که به‌موجب آن شخص دارنده‌ی حساب وجهی را در تاریخ معین به شخص دیگری یا حساب عامل واگذار می‌نماید.
- سفته
سفته یک سند تجاری و تعهد پرداختی است که صادرکننده‌ی آن به شخصی معین یا در حساب عامل واگذار می‌نماید.
- برات
یک سند تجاری است که طی آن فرد برات‌گیر متعهد می‌شود تا در زمان مشخص مبلغ مندرج در سند را به شخص ثالث پرداخت نماید. در سیستم طلبکار و بدهکار از برات برای بازگشت پول در تاریخ معین استفاده می‌شود.
- فروش اقساطی
در این نوع فروش دارنده‌ی مال آن را درازای پرداخت مبلغ در قسط‌های ماهانه به شخص دیگری واگذار می‌نماید.
- سلف
سلف عبارت است از پیش‌خرید نقدی محصولات واحدهای تولیدی به قیمت معین.
- خرید دین
دین به معنی بدهی و یا وام است. خرید دین در اصطلاح بانکی خرید بدهی واحدهای تولیدی و یا اشخاص برای تامین آنها می‌باشد. از این طریق طلبکار می‌تواند دین افراد مقروض را با مبلغ معادل و یا کمتر از میزان دین به شخص دیگر که معمولاً بانک است، واگذار نماید.
- جعاله
جعاله در لغت به معنی دستمزد و اجرت است. درواقع جعاله پول یا مالی است که درازای یک کار به فرد دیگری پرداخت می‌شود.
- مضاربه
مضاربه در اصطلاحات بانکی به قراردادی اطلاق می‌شود که در آن شخص صاحب سرمایه یا بانک با شخص عامل در سود کاری شریک می‌شود.
- مشارکت مدنی
مشارکت مدنی قراردادی است که طی آن یک شخص سرمایه‌ی نقدی و یا حمایت معنوی خود را برای پیش برد کارهای تولیدی و یا ایده‌های دیگران برای درصدی از سود پرداخت می‌نماید.
- دامپینگ
به صادرات یک کالا به خارج با قیمت کمتر از هزینه‌های تمام‌شده در داخل گفته می‌شود.
- اعتبار اسنادی
اعتبار اسنادی یا همان LC قراردادی است که در آن بانک و مؤسسات مالی متعهد به پرداخت پولی در تاریخ معین برای انجام تجارت، می‌شوند.
- عقد
یک یا چند نفر به یک یا چند نفر دیگر در قبال امری متعهد می‌شوند.
- وثیقه
سند مالی غیرمنقول است که درازای شرطی در نزد دادگاه یا طلبکار گذاشته می‌شود.
- سوئیفت
نقل‌وانتقال مالی بین‌بانکی در بانک‌های جهان از طریق یک سیستم یکپارچه بین‌بانکی به نام سوئیفت صورت می‌پذیرد.
- قرض‌الحسنه
قرضی که در آن بهره‌ای در کار نباشد، در اصطلاحات بانکی به قرض‌الحسنه معروف است.
- مشارکت حقوقی
عبارت است از تامین قسمتی از سرمایه‌ی شرکت‌های جدید و یا خرید بخشی از آنها توسط بانک
- سود بانکی
سود حاصل از انباشت سپرده‌های نقدی در بانک
- ال سی
اعتبار اسنادی یا ال سی روش پرداختی در سیستم بین‌المللی است. به‌موجب این سند بانک به شخص فروشنده تعهد می‌دهد که خریدار در زمان درست مبلغ درست را به وی بپردازد.
- دیسکانت ال سی
دیسکانت ال سی به معنی تقسیم کردن وجه یک ال سی گشایش شده در دفعات و قبل از سررسید آن می‌باشد.
- پی ار دی
نسبتی است که توسط آن میزان سوددهی هر شرکت نسبت به یک ارزش خود به دست می‌آورد.
- حاشیه سود
میزان سودآوری شرکت برای هر دلار ارزش آن شرکت با حاشیه سود نیز بیان می‌شود که برای مقایسه‌ی شرکت‌ها از نظر ارزش و سودآوری می‌توان از آن استفاده کرد.
- سرمایه گذاری و وام
اصطلاحات بانکی مربوط به سرمایه‌گذاری و وام از رایج‌ترین اصطلاحات هستند که در این بخش با آنها آشنا خواهیم شد.
- سرمایه‌گذار
فردی که سرمایه و دارایی خود را برای کسب سود در تجارت، صنعت و یا سایر روش‌های سرمایه‌گذاری تخصیص می‌دهد.
- ارزش
معادل پولی روز هر کالایی ارزش آن نامیده می‌شود.
- وام
قرضی که بانک یا اشخاص حقیقی به شخص دیگری برای هدفی خاص اعطا می‌نمایند.
- متقاضی
کسی که برای انجام کاری به بانک مراجعه کرده و تقاضایی دارد، متقاضی نامیده می‌شود.
- حقیقی
هر شخصی که دارای مدارک شناسایی معتبر می‌باشد، به‌عنوان فرد حقیقی شناخته می‌شود.
- حقوقی
افراد حقوقی در اصطلاحات بانکی اعتبار مادی یک سازمان، نهاد و یا شرکت می‌باشد.
- پول تحریری
پول بانکی یا پول تحریری اسنادی هستند که برای نقل‌وانتقال پول توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی از آنها استفاده می‌شود. انواع چک‌ها و سپرده‌های اشخاص در بانک از جمله پول تحریری می‌باشند.
- شبه پول
سپرده‌های غیر دیداری و مدت‌دار مردم در بانک‌ها را اصطلاحاً شبه پول می‌گویند.
- سرعت گردش پول
به تعداد دفعاتی که پول در یک بازه‌ی زمانی معین دست‌به‌دست می‌شود، سرعت گردش پول می‌گویند.
- سیاست‌های مالی دولت
مجموع قوانین و سیاست‌هایی که دولت از آنها برای درآمدزایی و رسیدن به اهدافی مشخص استفاده می‌نماید.
- بانک‌های تخصصی
بانک‌هایی که می‌توانند از محل سپرده‌گذاری‌های مردم نقدینگی کافی برای پیش برد صنایع، کشاورزی و بازرگانی را تامین نمایند.
- بانک‌های تجاری
بانک‌هایی که از بانک مرکزی مجوز فعالیت داشته و از سپرده‌های مردم برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف و پرداخت وام به سایر اشخاص استفاده می‌نمایند.
- پول
سندی که به واسطه‌ی پشتوانه‌ی قانونی و اعتبار دولت می‌توان از آن برای خریدوفروش استفاده نمود و ارزش هر چیزی را نسبت به آن تعیین کرد.
- سرمایه گذاری مستقیم
ورود هر شخص بدون واسطه به سرمایه‌گذاری در یک بخش را سرمایه‌گذاری مستقیم و بی‌واسطه می‌گویند.
- سپرده های بخش غیردولتی
سپرده‌هایی که افراد غیردولتی در بانک‌ها قرار داده‌اند.
- سپرده های بخش دولتی
سپرده‌هایی که مالک اصلی آنها دولت می‌باشد.
- سپرده های قانونی
سپرده‌ی قانونی یا ذخیره‌ی بانکی مقدار پولی است که بانک‌ها نزد بانک مرکزی به امانت دارند.
- سپرده های دیداری
سپرده دیداری در اصطلاحات بانکی سپرده‌ای است که بانک متعهد می‌شود تا به محض درخواست صاحب سپرده آن را پرداخت نماید.
- سپرده های غیر دیداری
به سپرده‌های مدت‌داری که دریافت آنها تنها در سررسید سپرده امکان‌پذیر است و برای دریافت قبل از این زمان دشواری‌های زیادی پیش روی صاحب سپرده وجود دارد، اطلاق می‌گردد.
- سپرده های قرض‌الحسنه پس‌انداز
سپرده‌هایی که در نزد بانک برای سرمایه‌گذاری بانک در صنایع و کارهای عمرانی گذاشته می‌شود و هیچ سودی به آنها تعلق نمی‌گیرد. جوایز بانکی در میان این سپرده‌ها توزیع می‌گردد.
- سپرده های سرمایه‌گذاری مدت‌دار
سپرده‌ای که شخص صاحب آن متعهد می‌شود تنها در تاریخ معینی مثلاً یک سال پس از افتتاح حساب حق برداشت از آن را دارد، سپرده مدت‌دار نامیده می‌شود.
- عملیات بانکی
هر گونه عملیاتی اعم از واریز، برداشت، نقل‌وانتقال، دریافت مانده‌حساب که به‌نوعی از طریق خدمات بانکی صورت می‌پذیرد.
- منابع بانک
منابعی که بانک از آنها برای اعطای وام، سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف و پرداخت سود به سپرده‌ها استفاده می‌نماید.
- منابع مسدود
منابعی که متعلق به بانک و دولت می‌باشد اما به دلایل مختلف مانند تحریم مسدود گشته و امکان استفاده از آن در حال حاضر وجود ندارد.
- نقدینگی
میزان پول نقد موجود در صندوق بانک در اصطلاحات بانکی نقدینگی بانک تعریف می‌شود.
- واحد بانکی
به هرکدام از ادارات و شعب یک بانک اطلاق می‌گردد.
- وجوه اداره شده
مبالغی است که از طرف دولت برای انجام کارهایی خاص با اهدافی مشخص در اختیار بانک‌ها قرار می‌گیرد.
- پول شویی
فرایندی که در آن پول به‌دست‌آمده از راه‌های غیرقانونی به‌نوعی به قانونی تبدیل می‌شود.
- لاشه چک
چکی که وجه آن پرداخت شده و یا تنها جهت ضمانت انجام کاری به شخص واگذار شده است، بعد از اجرای تعهد، اصطلاحاً لاشه چک نامیده می‌شود.
- سامانه سحاب
این امکان را برای مشتریان بانک فراهم می‌آورد تا بتوانند به سایر بانک‌های عضو شتاب حواله ارسال کنند.
- انواع چک
چک انواع مختلفی دارد که صدور آن در شرایط مقتضی صورت می‌پذیرد. در زیر انواع چک‌ها را باهم مرور میکنیم.
- چک عادی
رایج‌ترین نوع چک در جامعه چک عادی است که در آن صاحب و دارنده‌ی دسته‌چک برای پرداخت مالی از این طریق اقدام می‌نماید.
- چک تضمین شده
چک تضمین‌شده نوعی از چک است که دسته‌چک آن از طرف بانک برای مشتریان خاص خود صادر می‌نماید. دارنده‌ی این چک با خیال راحت می‌تواند برای دریافت وجه آن در زمان سررسید اقدام نماید. زیرا بانک متعهد شده حتی در صورت نبود وجه کافی آن را پرداخت کند.
- چک بین بانکی یا رمزدار
چکی است که بانک‌ها برای نقل‌وانتقال پول بین خود از آن استفاده می‌نمایند. این چک به درخواست صاحب سپرده صادرشده و وجه آن بعد از صدور چک از حساب شخص خارج می‌شود.
- چک تضمین‌شده رمزدار
این چک نیز توسط بانک صادر می‌شود. به‌موجب این چک شخص گیرنده آن می‌تواند آن را در همه‌ی شعب بانک صادرکننده حتی در صورت نبود وجه کافی در حساب شخص، نقد نماید.
- چک مسافرتی
این چک نیز از طرف بانک برای انتقال پول در زمان مسافرت صادرشده و تنها شعب همان بانک یا عاملین آن بانک می‌توانند آن را نقد کنند.
- چک سفید امضاء
چکی که صاحب آن، آن را امضاء کرده اما تاریخ و مبلغی برای آن قید نکرده است.
- چک روز
چکی که تاریخ وصول آن اولین روز کاری بعد باشد.
- چک مدت‌دار
چکی که تاریخ سررسید آن مدتی بعد از صدور آن باشد.
ترتیبی که برای خواندن مقالات مفاهیم و اصطلاحات تخصصی مالی و سرمایه گذاری به شما پیشنهاد میکنیم: