تعریق بیش از حد دست ها و درمان های مربوط به آن

تعریق بیش از حد، شدید و کنترل نشده، هایپرهیدروزیس نامیده می شود. عرق یک محلول نمکی ملایم است که توسط غدد آکرین تولید می شود. غدد عرق آکرین در سرتاسر بدن یافت می شوند، اما در کف دست ها و پاها بزرگتر هستند (حدود 700 غده در هر سانتی متر مربع).

هیپرهیدروزیس کف دست و پا

چه کسانی هیپرهیدروزیس دارند؟

طبق آمار، 1 تا 3 درصد از جمعیت آمریکا از هیپرهیدروزیس رنج می برند و شروع این عارضه تقریباً همیشه از دوران کودکی یا نوجوانی شروع می شود. هایپرهیدروزیس می تواند ارثی باشد و گزارش شده است که به ویژه در ژاپنی ها شایع تر است. هیپرهیدروزیس ثانویه کمتر شایع است و در هر سنی ممکن است رخ دهد.

علت هایپرهیدروزیس چیست؟

هیپرهیدروزیس اولیه به نظر می رسد نتیجه فعالیت بیش از حد مرکز تنظیم حرارت بدن در هیپوتالاموس مغز باشد که به دنبال آن دستور عرق از طریق سیستم عصبی سمپاتیک به غدد عرق منتقل می شود.

برخی از دلایل اصلی تغییر دمای بدن و تحریک تعریق عبارتند از:

• هوای گرم
• ورزش
• تب
• اضطراب و استرس
• مصرف غذاهای تند

علل هیپرهیدروزیس موضعی ثانویه عبارتند از:

• سندرم عصب اوریکولوتمپورال (هیپرهیدروزیس ناشی از تحریک چشایی)
• سکته
• آسیب نخاعی
• آسیب اعصاب محیطی، که ممکن است با بی حسی پوست یا اختلالات حسی نیز همراه باشد.
• جراحی سمپاتکتومی
• بیماری نوروپاتیک
• تومور مغزی
• اختلال اضطراب مزمن

علل هیپرهیدروزیس عمومی ثانویه عبارتند از:

• چاقی
• دیابت
• یائسگی
• تیروئید پرکار
• اختلالات قلبی عروقی
• نارسایی تنفسی
• سایر تومورهای غدد درون ریز، از جمله فئوکروموسیتوم
• بیماری پارکینسون
• لنفوم هوچکین
• داروها: الکل، کافئین، کورتیکواستروئیدها، مهارکننده های کولین استراز، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین، نیکوتین آمید و مواد افیونی

علائم بالینی هیپرهیدروزیس چیست؟

هیپرهیدروزیس ممکن است موضعی یا عمومی باشد.

• در هیپرهیدروزیس موضعی، تعریق بیش از حد می تواند در زیر بغل، کف دست، کف پا، صورت یا سایر قسمت های بدن رخ دهد.
• هیپرهیدروزیس عمومی بخش های بزرگی از بدن یا کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

هیپرهیدروزیس همچنین می تواند اولیه یا ثانویه باشد.

هیپرهیدروزیس اولیه

• در کودکی یا نوجوانی شروع می شود.
• این می تواند یک عمر باقی بماند یا با افزایش سن بهبود یابد.
• سابقه خانوادگی (وراثت) ممکن است نقش داشته باشد.
• اغلب به طور متقارن زیر بغل، کف دست یا کف پا را درگیر می کند.
• تعریق معمولاً در شب کاهش می یابد و در هنگام خواب از بین می رود.

هیپرهیدروزیس ثانویه

• نسبت به هیپرهیدروز اولیه کمتر شایع است.
• تعریق بیشتر یک طرفه، نامتقارن یا عمومی است.
• این می تواند در شب یا هنگام خواب رخ دهد.
• به دلیل شرایط و بیماری های غدد درون ریز یا آسیب عصبی یا مصرف دارو رخ می دهد.

تعریق زیاد چه تاثیری بر زندگی انسان دارد؟

هیپرهیدروزیس یا تعریق بیش از حد می تواند فرد را خجالت زده و در بسیاری از فعالیت های روزانه اختلال ایجاد کند.

هیپرهیدروزیس زیر بغل

هیپرهیدروزیس زیر بغل

هیپرهیدروزیس کف دست

• همیشه دست های خیس به کسی کمک می کند که دیگری را از دست ندهد.
• باعث ایجاد لکه روی کاغذ یا لباس می شود.
• تعریق زیاد باعث کثیف شدن کاغذ در حین نوشتن می شود.
• باعث آسیب به تجهیزات الکترونیکی مانند صفحه کلید لپ تاپ و تاچ پد می شود.
• دست ها مستعد ابتلا به نوعی تاول درماتیت به نام پومفولیکس هستند.

هایپرهیدروزیس کف پا

• تعریق زیاد روی کف پا تاثیر می گذارد.
• بوی نامطبوع پا.
• کفش های شکسته
• پاها مستعد ابتلا به نوعی تاول درماتیت به نام پوپولیکس هستند.
• پاها مستعد ابتلا به عفونت قارچی به نام tinea pedis و عفونت باکتریایی به نام کراتولیز حفره ای هستند.

هایپرهیدروزیس چگونه تشخیص داده می شود؟

هیپرهیدروزیس معمولاً به صورت بالینی تشخیص داده می شود. آزمایش‌ها و آزمایش‌هایی که برای تعیین علت زمینه‌ای هیپرهیدروزیس انجام می‌شوند، برای هیپرهیدروزیس اولیه ضروری نیستند. محل دقیق هایپرهیدروزیس موضعی را می توان با یک آزمایش کوچک مشخص کرد.

• ید (که به رنگ نارنجی است) روی پوست مالیده می شود و در دمای اتاق خشک می شود.
• سپس نشاسته (سفید) را به ید اضافه می کنند.
• لکه های عرق شده با تغییر رنگ مخلوط به آبی تیره یا سیاه مشخص می شوند.

تست‌های غربالگری که برای تشخیص هیپرهیدروزیس عمومی ثانویه انجام می‌شود به سایر شرایط بالینی فرد بستگی دارد، اما آزمایش‌های زیر عمدتاً برای تشخیص آن استفاده می‌شوند:

• آزمایش گلوکز خون / آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله
• تست عملکرد تیروئید

هایپرهیدروزیس چگونه درمان می شود؟

اقدامات کلی

• لباس های گشاد، ضد لک و ضد تعریق بپوشید.
• به محض اینکه عرق کردید لباس و کفش خود را عوض کنید.
• پوشیدن جوراب هایی که الیاف آن حاوی نقره یا مس است می تواند خطر عفونت و بوی بد پا را کاهش دهد.
• از کفی های جاذب رطوبت برای کفش های خود استفاده کنید و مرتباً آن ها را تعویض کنید.
• از مواد شوینده غیر صابونی استفاده کنید.
• بعد از استحمام روی نگهدارنده نشاسته ذرت بمالید.
• از غذاها و نوشیدنی های کافئین دار خودداری کنید.
• از مصرف هر گونه دارویی که هیپرهیدروزیس را بدتر می کند خودداری کنید.
• از کرم ها و لوسیون های ضد تعریق استفاده کنید.

ضد تعریق موضعی

• دئودورانت ها به عنوان عطر یا ضد عفونی کننده برای پوشاندن بوی نامطبوع عرق استفاده می شوند و به خودی خود نمی توانند تعریق را کاهش دهند.
• ضد تعریق ها حاوی 10 تا 25 درصد نمک آلومینیوم هستند که برای کاهش تعریق استفاده می شود. برای کاهش تعریق، نمک های آلومینیوم موثرتر از کلرید آلومینیوم هستند.
• آنتی کولینرژیک های موضعی مانند ژل گلیکوپیرولات و اکسی بوتینین در کاهش تعریق موثر هستند. استفاده از لباس گلیکوپیرونیوم توزیلات (Qbrexza.) برای کاهش هیپرهیدروزیس زیر بغل در بزرگسالان و کودکان 9 سال و بالاتر توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در ژانویه 2018 تایید شد. پودر آنتی کولینرژیک دیفانیل 2% نیز ممکن است برای کاهش تعریق . .
• ضد تعریق ها به صورت کرم، اسپری آئروسل، خمیر، رول صابون، دستمال مرطوب، پودر و ژل موجود هستند.
• برخی از ضد تعریق ها نیز برای استفاده در نواحی از بدن مانند زیر بغل یا صورت، دست ها و پاها در دسترس هستند.
• بهتر است از ضد تعریق، بعد از دوش آب سرد و درست قبل از رفتن به رختخواب، پس از خشک شدن پوست استفاده کنید.
• قبل از شروع ورزش، هرگونه ضد تعریقی که روی آن ناحیه زده شده است را بشویید.
• در صورت لزوم، می توانید یک بار در هفته یا یک روز در میان از عرق استفاده کنید.
• اگر استفاده از ضد تعریق باعث تحریک پوست می شود، می توانید برای مدت کوتاهی از کرم هیدروکورتیزون استفاده کنید.

دستگاه یونتوفورزیس

• از دستگاه های یونتوفورزیس برای درمان هایپرهیدروزیس کف دست، کف پا و زیر بغل استفاده می شود.
• این دستگاه با کابل برق و باتری کار می کند.
• در این درمان، ناحیه تحت تأثیر هیپرهیدروزیس در آب خانگی غوطه ور می شود و برای نتیجه بهتر می توان یک مهارکننده کولینرژیک مانند گلیکوپیرونیوم بروماید به آب اضافه کرد.
• در طی این درمان، جریان الکتریکی ملایمی به مدت 10 تا 20 دقیقه از پوست عبور می کند.
• این درمان را می توان روزانه به مدت چند هفته استفاده کرد و به تدریج تعداد درمان ها را کاهش داد.
• یونتوفورزیس می تواند باعث درد و ناراحتی، تحریک پوست و درماتیت تماسی آلرژیک شود.
• اثربخشی درمان مستلزم تکرار درمان طولانی مدت است.
• برای همه موثر نیست

طب خوراکی

داروهای آنتی کولینرژیک خوراکی

• این داروها شامل 15-30 میلی گرم تا 3 وعده در روز، اکسی بوتینین 2.5-7.5 میلی گرم در روز، بنزتروپین، گلیکوپیرولات (مورد تایید نیست).
• مصرف این دارو ممکن است باعث خشکی دهان و در موارد نادر تاری دید، یبوست، سرگیجه و تپش قلب و سایر عوارض شود.
• افراد مبتلا به گلوکوم یا احتباس ادرار نباید از این دارو استفاده کنند.
• تجویز این دارو در بیماران مسن باید با احتیاط انجام شود. زیرا مصرف این دارو در سنین بالا می تواند خطر عوارض جانبی مانند زوال عقل را افزایش دهد.
• مصرف داروهای آنتی کولینرژیک خوراکی می تواند با سایر داروها تداخل داشته باشد.

مسدود کننده های بتا

• بتا بلوکرها اثرات فیزیکی استرس و هورمون های اضطراب را کاهش می دهند
• مصرف این دارو ممکن است آسم یا بیماری عروق محیطی را بدتر کند.

مسدود کننده های کانال کلسیم، آگونیست های آلفا آدرنرژیک (کلونیدین)، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای ضد اضطراب نیز ممکن است در برخی از بیماران موثر باشند.

تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس).

• تزریق سم بوتولینوم برای هیپرهیدروزیس زیر بغل تایید شده است.
• تزریق بوتاکس باعث کاهش یا توقف تعریق به مدت 3 تا 6 ماه می شود.
• تزریق سم بوتولینوم ممکن است برای هیپرهیدروزیس موضعی در نواحی دیگر مانند کف دست نیز استفاده شود.
• اثربخشی ژل سم بوتولینوم موضعی برای هایپرهیدروزیس در حال بررسی است.

برداشتن غدد عرق زیر بغل با جراحی

غدد عرق زیر بغل را می توان با چندین روش تحت بی حسی موضعی خارج کرد.

• لیپوساکشن تامسون (برای مکیدن و برداشتن غدد عرق)
• کورتاژ غده عرق زیر جلدی (تخریب غدد عرق)
• ترمولیز مایکروویو (با استفاده از دستگاه MiraDry® تایید شده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده – FDA در سال 2011).
• لیزر زیر جلدی با لیزر Nd-YAG.
• سونوگرافی میکرو متمرکز با شدت بالا (HIFU) (در مرحله آزمایشی).
• جراحی که شامل بریدن پوست و برداشتن غدد عرق است. اگر ناحیه تحت درمان بزرگ باشد، از پیوند پوست استفاده می شود.
• استفاده از بلوک های عصبی برای فعال کردن اعصاب مرتبط با غدد عرق نیز در برخی موارد استفاده می شود.

سمپاتکتومی

با برداشتن اعصاب سمپاتیک از طریق جراحی آندوسکوپی سمپاتکتومی قفسه سینه (ETS) می توان تعریق در ناحیه صورت (گانگلیون T2) یا زیر بغل (گانگلیون T4 و T3) را کاهش داد، اما این جراحی به دلیل خطرات و عوارض احتمالی امکان پذیر است. فقط برای افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس شدید انجام می شود.

• هیپرهیدروزیس ممکن است در 15 درصد موارد عود کند.
• سمپاتکتومی اغلب باعث گرمی و خشکی ناخواسته پوست می شود.
• هیپرهیدروزیس جدید در 50 تا 90 درصد بیماران در جاهای دیگر بدن رخ می دهد که 2 درصد آن هاپرهیدروزیس نسبتاً شدید دارند. طبق آمار، بروز چنین مواردی پس از سمپاتکتومی گانگلیونی T4 کمتر از سمپاتکتومی گانگلیونی T2 است.
• عوارض جدی تر سمپاتکتومی شامل سندرم هورنر، پنوموتوراکس ثانویه (در 10٪ موارد)، ذات الریه و درد مداوم (در کمتر از 2٪ موارد) است.

سمپاتکتومی کمری برای هیپرهیدروزیس پا توصیه نمی شود، زیرا این جراحی می تواند در عملکرد جنسی فرد اختلال ایجاد کند.

دیدگاه کلی برای درمان هایپرهیدروزیس چیست؟

هیپرهیدروزیس موضعی اولیه با افزایش سن بهبود می یابد. درمان هیپرهیدروزیس عمومی ثانویه به علت آن بستگی دارد.

درمان مداوم هیپرهیدروزیس

چندین پروژه تحقیقاتی برای یافتن درمان‌های ایمن‌تر و مؤثرتر برای هیپرهیدروزیس در حال انجام است. این درمان ها عبارتند از:

• آنتی کولینرژیک موضعی DRM04)
• ترکیب اکسی بوتینین و پیلوکارپین (برای مقابله با اثرات نامطلوب آنتی کولینرژیک، اکسی بوتینین THVD-102)

رپورتاژ آگهی