تولید غذاهای فراسودمند و ترویج مصرف آن، راهکاری ساده برای ارتقاء سطح سلامت

مسعود نجف نجفی، امروز ۱۸ دی‌ماه، در نشست تخصصی «چالش‌ها و فرصت‌های تولید غذاهای فراسودمند و سلامت محور» اظهار کرد: طبق تعریف سازمان غذا و دارو، غذاهای فراسودمند، غذاهایی دارای ظاهری مشابه با غذاهای متداول هستند و در برنامه غذایی روزانه مصرف می‌شوند. این غذاها افزون بر ارزش تغذیه‌ای پایه، دست کم دارای یک خاصیت مشخص و به اثبات رسیده جهت ارتقاء سلامت و پیشگیری‌کننده و کاهش‌دهنده بیماری هستند.

وی بیان کرد: در تعریف کمیسیون اروپایی علوم غذایی فراسودمند و انستیتو علوم حیاتی بین‌المللی اروپا، یک محصول غذایی زمانی می‌تواند فراسودمند در نظر گرفته شود که علاوه بر نقش تغذیه‌ای غذا، اثرات مفیدی بر روی عملکرد یک یا چند ارگانیسم انسان داشته باشد و در نتیجه شرایط جسمی و روانی را بهبود ببخشد و یا خطر ابتلا به بیماری‌ها را کاهش دهد.

ترکیبات زیست‌فعال و اثرات سلامت‌بخش

نجفی با اشاره به تعریفی دیگر از سازمان غذا و دارو ادامه داد: فراسودمند، ماده غذایی است که می‌تواند قسمتی از رژیم غذایی روزانه را تشکیل دهد، به‌طوری‌که در ترکیب خود به شکل طبیعی یا مصنوعی دربردارنده طیف متنوعی از ترکیبات زیست‌فعال بوده و مصرف منظم آن در دوره مشخص با ایجاد اثرات سلامت‌بخش معینی در مصرف‌کننده همراه است.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی درباره اهمیت موضوع تولید مواد غذایی فراسودمند و وجود آن‌ها در رژیم غذایی بیان کرد: تغییر سبک زندگی مردم در دنیا را شاهد هستیم، آن‌ها به دنبال سلامتی هستند و برای رسیدن به آن، تمایل به مصرف موادغذایی سالم دارند. همچنین در زمینه اصل پیشگیری و تقدم آن بر درمان در زندگی امروز، غذاهای فراسودمند می‌توانند به ما کمک کنند. ارتقاء سیستم فیزیولوژی بدن و ارتباط آن با علوم ورزشی و حرکتی و نقشی که اینگونه غذاها می‌توانند در سلامتی داشته باشند، بسیار حائز اهمیت است و در نهایت همه این موارد در بهبود کیفیت زندگی ایفای نقش خواهند کرد.

وی  گفت: در سال ۲۰۲۳ بازار غذاهای فراسودمند در دنیا حدود ۳۲۷ میلیارد دلار را به خود اختصاص داده و در یک دوره ده ساله پیش‌بینی می‌شود که رقمی نزدیک ۵۹۷ میلیارد دلار اندازه بازار غذاهای فراسودمند در دنیا باشد. این آمار نشان از توجه عمومی در دنیا به چنین غذاهایی است که بازار خود را نیز دارد.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی بیان کرد: این غذاها در حوزه محصولات مختلف نیز طبقه‌بندی ‌می‌شوند؛ چنانکه در یکی از تعاریف به حضور ترکیبات زیست‌فعال در غذا اشاره شد، این ماده غذایی می‌تواند به شکل‌های مختلفی مصرف شود و از شکل‌های طبیعی یک ماده غذایی تا محصولات فرآوری شده را به خود بگیرند.

وی ادامه داد: بررسی‌های ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که محصولات لبنی بیشترین سهم را در حوزه محصولات فراسودمند داشته‌اند، پس از آن محصولات نانوایی، محصولات وابسته به غلات و اسنک‌ها، سهم دوم را داشتند؛ پس از آن فرآورده‌های گوشتی، ماهی و محصولات بر پایه تخم مرغ قرار دارند، روغن‌ها و چربی‌ها در مرحله بعدی و در انتها فرآورده‌های حاصل از سویا قرار دارند.

دبیر این نشست با اشاره به بررسی‌های به عمل آمده در سال ۲۰۲۰  بیان کرد: درباره بازار محصولات فراسودمند براساس نوع عملکردی که در حوزه سلامتی داشته، بیشترین اقبال مردم در حوزه محصولات مربوط به سلامتی و تقویت قلب بوده است. به دنبال این موضوع، تولیدکنندگان نیز به سمت تولید محصولات این حوزه گرایش پیدا کردند. محصولات مربوط به دستگاه گوارش و هضم و جذب مواد غذایی در جایگاه بعدی قرار گرفتند؛ گروه سوم محصولات فراسودمند در حوزه ایمنی و ایجاد ایمنی برای بدن انسان بودند و گروه چهارم در موضوع کنترل وزن، و گروه‌ بعدی تغذیه در حوزه گروه‌های ورزشی بوده‌اند و در نهایت بحث‌های تغذیه‌ای با رویکرد کلینیکی درمانی قرار داشته است.

نجف نجفی عنوان کرد: امروز در هر کشوری، جامعه سالم محور توسعه پایدار آن کشور است، ما نمی‌توانیم توسعه پایدار را در کشوری بدون جامعه سالم متصور شویم و برای اینکه جامعه سالمی داشته باشیم، تغذیه نقش بسیار مهمی در سلامت افراد جامعه ایفا می‌کند. بنابراین تولید غذاهای فراسودمند و کمک به ترویج مصرف اینگونه غذاها در جامعه، راهکاری ساده، مفید و مناسب برای ارتقای سطح سلامت در جامعه است.

وی با ارائه پیشنهاداتی در این زمینه گفت: نخست آنکه به سراغ نسل آینده برویم. بخش آموزش، بخش مهم و اساسی در هر کشوری است. ما به دانش آموزانی سالم در مدارس نیاز داریم، بنابراین باید به سراغ ترویج برنامه غذایی مناسب کودکان در مدارس برویم. فرهنگ‌سازی مصرف این محصولات در جامعه گام بعدی است، زیرا بسیاری از این محصولات را هنوز در جامعه نمی‌شناسند و ما باید کمک کنیم که مردم با محصولات آشنا شوند و از آن‌ها استفاده کنند. استفاده از سبد غذایی متنوع حق مردم است و باید این دسترسی و حق انتخاب را با معرفی انواع محصولات فراسودمند به مردم بدهیم و این توضیح که تفاوت آن‌ها به لحاظ اقتصادی و تجاری، در واقع هزینه سلامتی است را بیان کنیم.

اختلاف قیمت محصولات فراسودمند هزینه‌ای است که بابت سلامتی پرداخت می‌شود

وی با اشاره به هزینه‌های درمان و مقایسه آن با اندک تفاوت هزینه‌ای که در این حوزه برای سلامتی پرداخت می‌شود، خاطرشان کرد: از لحاظ اقتصادی به تغییر رویکرد در این زمینه نیاز داریم، به این معنا که اختلاف قیمت چند ریالی مانع خرید می‌شود. اگر در حوزه محصولات فراسودمند، اندکی اختلاف قیمت را شاهد هستیم، در واقع هزینه‌ای است که بابت سلامتی پرداخت می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی بیان کرد: در حوزه استاندارد نیاز به تعریف ضوابط فنی جدیدی داریم. استانداردهای جدید، بالاتر و قوی‌تر که در آن به غذاهای فراسودمند اجازه می‌دهیم در حوزه رقابت با سایر مواد غذایی در بازار بتوانند حضور یابند و تقویت شوند. رفع موانع سرمایه‌گذاری، تولید و محیط کسب‌وکار، پیشنهاد دیگر ما در این حوزه است. همچنین حمایت از شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان در این حوزه اهمیت دارد، زیرا اغلب محصولات فراسودمند حاصل یک ایده نو بوده و فناوری جدیدی در تولیدشان به کار برده شده است. 

وی ادامه داد: ما به عنوان اولین و بزرگترین دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی و صنایع غذایی، پذیرای این ایده‌ها هستیم، همچنان که امروز نیز افتخار میزبانی و حضور چندین شرکت از این نوع را در این مرکز داریم. به دنبال تحول در صنایع غذایی کشور هستیم و از دستگاه‌های قانون‌گذار و سیاست‌گذاران این حوزه کمک می‌خواهیم که این شرکت‌ها را با مشوق‌های لازم حمایت کنند، زیرا این شرکت‌ها برای تحقیق و توسعه انگیزه زیادی دارند.

نجف نجفی یادآور شد: تصویب قانون حمایت از دانش‌بنیان در سال گذشته زمینه را برای حمایت از شرکت‌ها در حوزه تحقیق و توسعه فراهم کرده و همکاران علمی در دانشگاه‌ها، مؤسسات و مراکز پژوهشی این آمادگی را دارند که  بتوانیم فضای بزرگ غذای فراسودمند را همچنان هدایت کنیم، پیش ببریم و به دستاوردهای جدیدی دست یابیم.

برای رسیدن به رقابت و پایداری در اقتصاد باید یکی از رویکردهایمان تولید محصولات نوآورانه باشد

ثبوتی، رئیس اداره فناوری و پژوهش اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در ادامه این نشست درباره حمایت از فناوری و نوآوری و تجاری‌سازی محصولات فراسودمند و دانش بنیان اظهار کرد: چنانکه استاندار خراسان رضوی در جلسه‌ای مشترک تأکید کردند، ما باید مسئله‌محور در حوزه محصولات دانش‌بنیان عمل کنیم. به تعبیر وی لایه میدان و لایه علم را با هم پیوند دهیم. بنابراین حقیقت این است که اگر بخواهیم در این حوزه موفق عمل کنیم، باید واحدهای دانش‌بنیان و صاحبان ایده و فناوری را به نوعی به سرمایه‌گذاران و بنگاه‌های اقتصادی بزرگ متصل کنیم.

وی بیان کرد: در حوزه زیرساخت با حدود ۵۰۰ واحد دانش‌‎بنیان، شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد، وضعیت خوبی داریم؛ آنچه اهمیت دارد، شبکه‌سازی و پیوند واحدهای دانش‌بنیان با شرکت‌های بزرگ مقیاس است. ما به عنوان صمت سعی کردیم با مجوزهای تحقیق و توسعه این نقش را ایفا کنیم و حدود ۱۰۰ واحد دانش‌بنیان از ما پروانه تحقیق و توسعه دارند.

رئیس اداره فناوری و پژوهش اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به ماده ۱۱ و ۱۳ قانون جهش تولید دانش‌بنیان عنوان کرد: با ایجاد مشوق‌هایی به واحدهای صنعتی برای آوردن واحدهای تحقیق و توسعه به مراکز علمی این موضوع را پیگیری کردیم، همچنین در رابطه با رفع موانع تولید، ذیل ستاد تسهیل استان، گروه کاری تخصصی فناوری و نوآوری را با دبیری پارک علم و فناوری ایجاد کردیم تا مسائل و مشکلات این شرکت‌ها بدون معطلی مطرح و حل و فصل شود، زیرا برای رسیدن به وضعیت رقابتی و پایداری در عرصه اقتصاد، یکی از رویکردهایمان باید تولید محصولات نوآورانه باشد.

اضافه وزن و چاقی ۶۵ درصدی در خراسان رضوی

زهرا اباصلتی، رئیس گروه تخصصی بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بخش دیگری از این نشست اظهار کرد: تغذیه، یکی از شاخص‌های مهم در بیماری‌ها است و می‌تواند بر بیماری‌های غیرواگیر و مزمن تأثیرگذار باشد. در آخرین بررسی‌هایی که انجام دادیم، در دو سال پیش در خراسان حدود ۵۰ درصد اضافه وزن و چاقی داشتیم که امروز این رقم به حدود ۶۵ درصد رسیده که به دنبال آن بیماری‌هایی همچون فشار خون بالا، دیابت نوع ۲ و سرطان‌ها به وجود می‌آید.

وی عنوان کرد: طبق آخرین آمارهای ما در چند سال گذشته ۹ درصد دیابت و ۲۵ درصد فشار خون را داشتیم که امروز دیابت به ۱۳ درصد و فشارخون به ۳۰ درصد رسیده است. این روال و شیب افزایش، زنگ خطری است که احتمال فشارخون و دیابت را روز به روز افزایش خواهد داد.

اباصلتی با هشدار به تمام متولیان سلامت گفت: در آینده احتمال بیماری‌هایی همچون فشار خون، دیابت و سرطان‌ها بیشتر خواهد شد. وظیفه انسانی ما ایجاب می‌‎کند به دنبال راه‌های یپیشگیری از وقوع این اتفاق باشیم. دو عامل مؤثر در این زمینه تغذیه سالم و تحرک است. بنابراین باید دسترسی مردم به غذای سالم و امکان تحرک را ایجاد کنیم؛ در کنار آن می‌توان با فرهنگ‌سازی از طریق آموزش و شناساندن این خطر را گوشزد کنیم.

وی با یادآوری تلاش‌هایی که درباره غذای فراسودمند و استفاده دانش‌آموزان از آن از سوی معاونت بهداشت دانشگاه صورت گرفته، بیان کرد: باید از دانش‌آموزان شروع کنیم، با تغییر نام بوفه در مدارس به «پایگاه تغذیه سالم» در تلاش برای فرهنگ‌سازی و آموزش این مهم هستیم. اگرچه بخش خصوصی باید به دنبال درآمد باشد، اما باید ابتدای کار، سرمایه‌گذاری بر روی فرهنگ‌سازی کند. ما به عنوان متولی و بسترساز زمینه را فراهم می‌کنیم، اما تولیدکننده نیز باید این دغدغه را داشته باشد.

رئیس گروه تخصصی بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: تولیدکننده اولاً باید بداند ما اکنون در چه حوزه‌ای مشکل داریم، اگر ما امروز مشکل‌مان کمبود برخی ریزمغزّی‌ها مانند آهن و ید هست، در تولید مواد به این سمت برود تا خلائی در این قسمت نباشد. اگر درباره مشکل چاقی گفتیم، تولیداتش را به سمت موادی ببرد که در کاهش وزن تأثیرگذار باشد.

وی با اشاره به لزوم ارتباط دانشگاه با تولیدکنندگان محصولات فراسودمند اظهار کرد: به گونه‌ای نباشد که تولیدکنندگان محصولات فراسودمند به سوی تولید مواد پر کالری بروند، و این موضوع نیازمند آگاهی و توجه به نیاز و مشکلات موجود در حوزه سلامت است.

اباصلتی با تأکید بر فرهنگ‌سازی به عنوان گام اول در این زمینه بیان کرد: اگرچه تنوع فراوان در این زمینه و شرکت‌های تولیدی وجود دارد، اما هنگام مراجعه به ما مشاهده می‌کنیم که اصلاً سلیقه و تمایل مصرف‌کننده مورد توجه قرار نگرفته است. اگرچه ارزش غذایی این محصولات بالا است، اما باید در رقابت با سایر موادغذایی قرار بگیرد که سال‌هاست در ذهن مردم چه از نظر طراحی و زیبایی بسته‌بندی و چه از نظر طعم جا افتاده است. عدم توجه به طعم و سلیقه مصرف‌کننده، به ویژه کودکان می‌تواند به این حوزه آسیب برساند و لزوم حضور جامعه‌شناس و افراد آشنا به ذائقه مصرف‌کننده احساس می‌شود.

وی از تولیدکنندگان مواد غذایی فراسودمند درخواست کرد: نخست مطابق با نیازهای جامعه پیش روید و رفع کمبودهای سلامت جامعه را هنگام تولید مد نظر داشته باشید و از همه مهمتر آنکه تمایل و نیاز مصرف‌کننده را به عنوان اولین اولویت در نظر بگیرند.

۴ حوزه‌ تعریف‌کننده استانداردهای سبک زندگی بالا

مهتاب معظمی، عضو هیئت علمی گروه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی دانشگاه فردوسی و متخصص فیزیولوژی ورزشی و تغذیه ورزشی در ادامه این نشست در ارتباط نبودن حوزه‌ها را مشکل اصلی دانست و بیان کرد: حوزه پیشگیری، بهداشت و درمان، حوزه غذا، حوزه ورزش و حوزه فرهنگ بخش‌هایی هستند که می‌توانند استانداردهای یک سبک زندگی بالا را تعریف کنند، اما بسیار از هم فاصله دارند. در همه حوزه‌ها کارهای بسیار خوب و ارزنده‌ای انجام می‌شود، اما تنها در صورتی که این چهار بال با هم حرکت کنند، می‌توانند مفید فایده قرار گیرند. عملکرد جزیره‌ای هر یک از حوزه‌ها منجر به عدم این اتفاق خواهد شد.

وی اظهار کرد: عدم شناسایی نیازهای جامعه هدف و تعریف نشدن آن، نبود ارتباط میان حوزه پژوهش و برنامه‌ریزی با تولیدکننده منجر شده که دسترسی به عذاهای ناسالم با قیمت مناسب‌تر رواج داشته باشد. بنابراین تعریف ارتباطات میان حوزه که خود می‌تواند از بین برنده شکاف‌ها باشد، ضروری به نظر می‌رسد. 

عضو هیئت علمی گروه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی دانشگاه فردوسی با اشاره به دشواری‌های موجود در ارتباط و تعامل هر یک از وزارتخانه‌ها با دیگری بیان کرد: هرکدام از ما به نوعی مشتریان بخش ورزش هستیم، به عنوان مثال تنها ۱۵۰۰ باشگاه ورزشی در مشهد داریم که حداقل روزانه ۲۰۰ نفر به آن‌ها رفت‌وآمد می‌کنند، بدین ترتیب جامعه هدف بسیار بزرگی داریم که غذاها و نوشیدنی‌هایی را مصرف می‌کنند که نه استاندارد دارد و نه نیازهایشان را برطرف می‌کند. بنابراین نیازهایمان دیده نمی‌شود.

بسیاری از کارهای تحقیقاتی مرجع تأییدکننده ندارد

الهام آذرپژوه، دانشیار مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در این نشست با اشاره به اینکه یکی از مشتریان اصلی محصولات فراسودمند، جامعه ورزشی است، گفت: نتایج بررسی‌های انجام شده در پروژه‌های استفاده از مواد فراسودمند این بود که جامعه ورزشی به سمت ما نیامده است، ما در این مرکز در حال تهیه مواد فراسودمند هستیم، اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که باید ارتباطی میان این تحقیقات و دانشگاه علوم پزشکی باشد.

وی بیان کرد: اگر قرار است غذایی فراسودمند وارد بازار شود، باید مرجعی تأییدکننده وجود داشته باشد. متأسفانه بسیاری از کارهای تحقیقاتی، مرجع تأییدکننده ندارد. اینکه بسیاری نتوانستند پس از تهیه محصولات فراسودمند به سمت تجاری‌سازی گام بردارند، نشان می‌دهد که شرکت‌های تولیدکننده باید با علوم پزشکی مرتبط باشند.

دانشیار مهندسی کشاورزی ادامه داد: با وجود اینکه مقدار زیادی مواد فراسودمند در جامعه وجود دارد، اما در هنگام انتخاب، اطلاعات کافی به مشتری داده نمی‌شود. در کلاس‌های ورزشی وی پروتئین‌های بسیاری به مقدار زیاد و از نوع خارجی وجود دارد، بدون آنکه کنترلی بر اثر چنین موادی وجود داشته باشد. افرادی بدون داشتن صلاحیت و کارشناسی این مواد پروتئینی و فیبری و … را تجویز می‌کنند که موجب سردرگمی افراد شده و گاه خانواده‌ها هزینه بسیاری بابت این موضوع پرداخت می‌کنند و اثرات آن را نمی‌دانند.

شادی بصیری، دانشیار علوم‌ و صنایع‌ غذایی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی که چندین کار تحقیقاتی در زمینه محصولات فراسودمند داشته است، بیان کرد: متأسفانه در زمینه تجاری‌سازی محصولات تولیدی‌مان دچار مشکلاتی هستیم. برآنیم تا کارهای تحقیقاتی و محصولات تولیدی خود را به دست مصرف‌کننده‌ها برسانیم. از طرف دیگر در زمینه استانداردسازی این محصولات باید کارهایی با کمک سازمان نظام پزشکی و دیگر ادارات مربوط انجام شود.

مسعود نجف نجفی، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی این پیشنهاد را قابل تأمل دانست و یادآور شد: در این زمینه برند غذای سالم «تات» را همکاران ما در مرکز تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی در تهران طراحی کردند و در حال حاضر رویکردشان بر غذاهای ارگانیک است. اینکه با همکاری سازمان‌های ذی‌ربط بتوانیم برای غذاهای فراسودمند یک نشان ویژه داشته باشیم و شاخص‌هایی که برای ارزیابی آن باید تعریف شود، پیشنهاد خوبی است که می‌توان آن را پیگیری کرد.

چگونگی تولید غذاهای فراسودمند با هزینه‌های پایین‌تر

هاشمیان، مدرس دانشگاه آزاد مشهد در این نشست درباره این موضوع که مواد غذایی فراسودمند هزینه بالاتری را می‌‎طلبد، اظهار کرد: هر ساله مقدار زیادی از محصولات کشاورزی ما در صنایع تبدیلی به صورت ضایعات از چرخه تولید خارج می‌شوند. در واقع این محصولات جانبی سرشار از ریز مغزی‌ها، ترکیبات و فیبرهای رژیمی هستند. با توجه به تحقیقات بسیاری که انجام شده، اگر بتوان این محصولات را به چرخه تولید وارد کرد، می‌توان غذاهای فراسودمند با ارزش غذایی بالا و هزینه‌های پایین‌تر تولید کنیم. با این کار علاوه بر پایین آوردن هزینه تولید محصولات فراسودمند، می‌توان از اتلاف محصولات کشاورزی جلوگیری و به محیط زیست کمک کرد.

کمبود آگاهی عمومی در مورد فراسودمندها

حسینی طباطبایی، مدرس دانشگاه آزاد مشهد مشکل بسته‌بندی محصولات فراسودمند را مطرح و بیان کرد: رفع نقاط ضعف در حوزه بسته‌بندی به یافتن بازار تجاری تولیدکنندگان کمک خواهد کرد. اگر غذایی با عنوان ارگانیک معرفی شود، بازار خواهد داشت، در صورتی که چنین آگاهی از سوی مردم در مورد فراسودمندها وجود ندارد. به نظر می‌رسد جایگزینی غذای فراسودمند و سالم به جای غذای ارگانیک مناسب است.

محسن قدس روحانی، معاون آموزشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در این نشست با طرح این پرسش که آیا محصولات تولیدی فراسودمند مصرف خواهند شد، اظهار کرد: در این حوزه به فرهنگ‌سازی نیاز داریم، با در نظر گرفتن گروه هدف خواهیم دانست که ۵ گروه هدف و ۵ نوع فرهنگ‌سازی داریم.

وی ادامه داد: اولین نوع فرهنگ‌سازی مربوط به کودکان و نوجوانان است که بسیار حساس می‌باشد. محصول ما باید قابل رقابت با اسنک‌های بازار که به عنوان غذای غیرسالم می‌شناسیم، باشد. شکل بسته‌بندی، رنگ و طعم محصول موضوعاتی است که در انتخاب‌های جامعه کودکان بسیار نقش دارد.

قدس روحانی افزود: فرهنگ‌سازی برای بزرگسالان کمی راحت‌تر است. در این گروه هدف می‌توان و باید بر ارزش افزوده و خواص آن تأکید کنیم. علم و آگاهی دادن به مصرف‌کننده مواد غذایی فراسودمند و اینکه بداند در دراز مدت چه مشکلاتی را از او برطرف خواهد کرد، حضور یک تیم علمی را در کنار تولیدکنندگان می‌طلبد.

معاون آموزشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اظهار کرد: اگر فرهنگ‌سازی برای بانوان مغفول بماند، در این حوزه شکست خواهیم خورد، زیرا تغذیه خانواده در دست مادران است. بنابراین باید به بانوان و مادران از طریق برنامه‌های مختلف آشپزی تلویزیونی و … آموزش دهیم. به عبارتی سلامت خانواده در گرو توجیه مادر خانواده و آگاهی بخشی به او برای رفتن به سوی تهیه محصولات فراسودمند است.

وحید حکیم زاده، مدیرگروه و عضو هیات علمی گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان با اشاره به لزوم تداوم چنین نشست‌هایی با ارگان‌های دولتی برای پیشبرد این موضوع در جامعه اظهار کرد: تشریح اهمیت غذای فراسودمند برای جامعه باید با همراهی ارگان‌های مهم و تأثیرگذار صورت گیرد. تحقیقات در این زمینه بسیار صورت گرفته و محصولات فراسودمند بسیاری تولید شده است که حاصل پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری است. اینکه چگونه می‌توانیم این موارد را راستی آزمایی کنیم و چگونه می‌توان برای جامعه به صورت استانداردهایی قابل شناسایی باشد تا اطمینان به این محصولات افزایش یابد. از آنجا که قسمت عمده مصرف‌کنندگان ما تحصیلات دانشگاهی دارند، این اطمینان‌سازی در گسترش استفاده از محصولات فراسودمند مؤثر خواهد بود.

سودابه عین افشار، استادیار علوم‌ و صنایع‌ غذایی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی در بخش دیگری از این جلسه با اشاره به رشد آگاهی ناشی از شبکه‌های اجتماعی درباره غذاهای فراسودمند یادآور شد: به عنوان مشاور در یکی از شرکت‌های تولیدکننده مکمل‌های ورزشی متوجه شدیم که مصرف این مکمل‌ها در بین ورزشکاران، مشکلات زیاد کبدی را برای آن‌ها ایجاد کرده بود. با افزودن مواد مؤثره گیاهی دریافتیم که این عصاره چه میزان تأثیر مثبت بر روی سلامت دارد. بنابراین باید دیدگاهمان نسبت به گیاهان دارویی تغییر کند و به اثرات سلامت‌افزایی این گروه نگاه ویژه‌ای داشته باشیم.

تغذیه در اولویت ما نیست

حسن رشیدی، مدیر گروه صنایع غذایی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه ۳۰ درصد از بیماری‌هایی که انسان به آن دچار می‌شود، ناشی از تغذیه نادرست و فرهنگ غذایی نامناسب است، اظهار کرد: اولویت اصلی که بهداشت و سلامت انسان باشد، گم شده است. با توجه به محدودیت اقتصادی مردم، باید به گونه‌ای عمل کنیم که اولویت‌ها را از سمت سایر موارد همچون مسکن، خوردو، بنزین و … به سمت تغذیه سوق دهیم. همچنانکه اگر تغذیه درستی در سطح جامعه نداشته باشیم، قطعاً سلامت و بهداشتی نیز نخواهد بود و هیچ جامعه‌ای بدون تغذیه مناسب قادر به رشد، پیشرفت و توسعه نخواهد بود. آنچه امروز در جامعه ما مشاهده می‌شود، این است که تغذیه در اولویت ما نیست. دلیل بسیاری از بیماری‌هایی که امروزه در جامعه می‌بینیم، غفلت از علم تغذیه و فرآیند اجرایی آن است.

بهمن کوهستانی، کارآفرین برتر در حوزه دانش‌بنیان‌ها و محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی که اولین شرکت پیشرو در صنایع فراسودمند خراسان رضوی را راه‌اندازی کرده است، به بیان تجاربی از دوران فعالیت‌های آغازین خویش در این حوزه پرداخت و گفت: اگرچه مصوباتی در کلیات وجود دارد، اما در عمل و اجرا برای کسب مجوز دوره‌های زمانی طولانی را پشت سرگذاشتیم، به عنوان مثال سال ۹۵ با حدود ۳۵ محصول اثرگذار وارد این حوزه شدیم که می‌تواند در کاهش ۸ بیماری شایع همچون دیابت و فشار خون مؤثر باشد. سال ۹۸ پس از تجاری‌سازی محصولات و شرکت در همایش‌های بین‌المللی تغذیه، تأییدیه‌ها را از متخصصین برتر تغذیه کشور و نیز ۱۳ کشور بزرگ دنیا که مورد تأیید وزارت بهداشت بود، گرفتیم.

وی با اشاره به پروسه طولانی اخذ مجوز در حوزه غذا و دارو ادامه داد: معمولا هر درخواست به حوزه غذا و دارو ۸ ماه معطلی دارد که می‌تواند تولیدکننده را فلج کند، زیرا هزینه‌های بسیاری دارد و چون در ابتدای کار است، با سرمایه مستهلک مواجه می‌شود و این‌گونه بسیاری از تولیدکنندگان از چرخه تولید خارج می‌شوند. عدم تدوین استاندارد برای بسیاری از این محصولات مانع از دادن مجوز تولید و توزیع این محصولات می‌شود.

انتهای پیام