قطعات آسانسور هیدرولیک
اولین گام در فرایند تامین انتخاب مدل مناسب از بین است. پس از آن باید در ارتباط با تجهیزات و قطعات آسانسور هیدرولیک بررسی و تصمیم گیری بعمل آید. این امر مستلزم شناخت کافی از قطعات هیدرولیک و عملکردهای آنها است. یکی از چالش های اصلی پیش روی مهندسین آسانسور کافی نبودن اطلاعات فنی لازم در بخش هیدرولیک است. در این نوشته توسط هوپاد لیفت، تلاش شده تا شناختی کلی نسبت به قطعات اصلی آسانسور هیدرولیک ارائه شود. همچنین اطلاعات فنی بیشتر در رابطه با هر کدام از قطعات در مورد نظر درج شده است.
مهمترین قطعات آسانسور هیدرولیک
تجهیزات اصلی آسانسور هیدرولیک را می توان شامل جک، پاوریونیت و کارسلینگ دانست. مهمترین اجزای با عملکرد هیدرولیک هستند. کارسلینگ، فریم یا همان یوک کابین است که در آسانسورهای هیدرولیک با جک در کنار مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه قطعات آسانسورهای هیدرولیک به تفکیک تجهیزات مورد اشاره معرفی خواهند شد.
قطعات آسانسور هیدرولیک در پاوریونیت
پاوریونیت آسانسور، از نظر عملکرد، نوع تجهیزات و کارکردها، انواع گوناگونی دارد. در مقاله ای در سایت هوپاد لیفت، ب بصورت مفصل تشریح شده است. در اینجا صرفا به بررسی قطعات آسانسور هیدرولیکی که در پاوریونیت جای میگیرند پرداخته می شود. برای اطلاعات بشتر میتوانید از قسمت محصولات انواع پاوریونیت آسانسورهای هیدرولیک هوپاد لیفت را مشاهده کنید.
شیر کنترل جریان
پمپ
پمپ در سیستم هیدرولیک جریان روغن را ایجاد می نماید. عملکرد پمپ اهمیت بسیاری دارد، چراکه حرکت یکنواخت کابین آسانسور به کیفیت جریان هیدرولیک بسیتگی دارد. ، گزینه های مناسبی برای آسانسورهای هیدرولیک هستتند. پمپ های screw با کیفیت عموما با عملکرد کم صدا و جریان یکنواخت شناخته می شوند. اگرچه پمپ های اسکرو قابلیت خوبی برای عملکرد در نرخ جریان های بالا دارند ولی باید توجه داشت که نسبت به فشار حساسیت زیادی دارند.
الکتروموتور
الکتروموتور هسته اصلی تامین قدرت در پاوریونیت آسانسور هیدرولیک است. در هماهنگی با پمپ های اسکرو و مخزن های رایج در پاوریونیت آسانسور هیدرولیک، معمولا از استفاده می شود. این الکتوموتورها با کاربرد انحصاری در آسانسورهای هیدرولیک توسعه یافته اند. حجم و وزن کمتری دارند و خنک کاری آنها بصورت طبیعی با روغن پیرامونشان انجام می شود. کیفیت و عملکرد الکتروموتورها با استفاده از شاخص های گوناگونی سنجیده میشود. تعیین مشخصات فنی مربوطه به نوع و روش محاسبات فنی در طراحی باز میگردد.
هندپمپ
پمپ دستی از جمله مهمترین قطعات آسانسور هیدرولیک است. کاربرد برخلاف تصوری اشتباه، بالا بردن کابین آسانسور در زمان قطع برق نیست! هندپمپ در آسانسورهای هیدرولیک بعنوان وسیله ای ایمنی و مهم، در شرایط اضطراری شناخته می شود. در زمان عملکرد دیوایس های ایمنی، خارج کردن آسانسور از وضعیت قفل شده، بوسیله هندپمپ صورت میگیرد. هندپمپ، همچنین در تنظیمات ادوات مبتنی بر فشار کاربرد دارد.
سوییچ های فشار
از جمله قطعات ایمنی آسانسورهای هیدرولیک بشمار می آیند. در شرایطی که فشار در سیستم هیدرولیک از کمتر از محدوده مجاز شود، سوییچ فشار حداقل عمل کرده و یک برنامه اضطراری از پیش تعیین شده فعال میشود. از سوی مقابل در شرایطی که فشار از محدوده مجاز تجاوز کند، سوییچ فشار حداکثر، عملکرد معین شده در تابلوی فرمان را فعال میکند.
هیتر
یا گرمکن روغن، بعنوان یکی از قطعات مهم آسانسور هیدرولیک نقشی کاملا مشخص و ساده دارد. نفش هیتر، گرم کردن روغن در زمانی است که به دلیلی مانند بردوت هوا یا کار نکردن آسانسور در شب دمای روغن کاهش یافته است. دمای پایین روغن موجب اختلالات جدی در عملکرد آسانسور هیدرولیک می شود.
هیتر پاوریونیت آسانسور هیدرولیک
کولینگ
کولینگ سیستم، از جمله قطعات آسانسور هیدرولیک است که در برخی شرایط کاربرد دارد. کولینگ ها نقشی برعکس هیتر ایفا می کنند. کاهش دمای روغن در شرایطی که به دلایلی مانند ترافیک کاری زیاد، بیش از حد مجاز گرم شود. دمای زیاد نیز مانند سردی روغن، موجب اختلال عملکرد سیستم است.
مخزن
مخزن روغن، همانطور که از نامش مشخص است، روغن مورد نیاز کل سیستم را در خود جای می دهد. همچنین، مخزن عنوان بدنه پاوریونیت، قطعات هیدرولیک را در خود جای می دهد. برخی از قطعات آسانسور هیدرولیک مانند موتور و پمپ، داخل مخزن مستقر میشوند. برخی دیگر از قطعات هیدرولیک آسانسور مانند شیر کنترل، هندپمپ و … روی درپوش آن تعبیه میشوند.
سایر قطعات آسانسور هیدرولیک در پاوریونیت
قطعات دیگری می توانند در طراحی پاوریونیت در نظر گرفته شوند که نقش ایمنی و کنترل دارند. از جمله این قطعات میتوان به گیج فشار، شیرهای توپی انسداد، شیر قفل ایمنی برگشت و … اشاره کرد.
قطعات آسانسور هیدرولیک در جک
، از قطعات اصلی و فرعی متنوعی تشکیل شده است. پیستون، سیلندر، هد سیلندر و راپچرولو مهمترین قطعات جک آسانسور هستند که در ادامه معرفی میشوند. برای آشنایی بیشتر با جک آسانسور مطالعه مقاله پیشنهاد میشود. همچنین میتواند در بخش محصولات هوپاد لیفت، انواع مدل های جک آسانسور هیدرولیک را مشاهده کنید.
راپچر ولو
، یا شیر ترکیدگی وسیله اصلی امنیتی در آسانسور هیدرولیک است. البته وجود دیگر قطعات آسانسور هیدرولیک با کارکرد ایمنی نیز ضروری است. راپچر ولو در شرایط گسست یا شکست شلنگ، لوله های انتقال، یا اتصالات، از فرود ناگهانی جک آسانسور جلوگیری میکند.
پیستون و سیلندر
پیستون عموما لوله ای فولادی، بدون درز و با سطح کاملا صیقلی است که داخل سیلندر حرکت میکند. پیستون یا همان شفت جک آسانسور، با پکینگ و متعلقات آن در قسمت هد جک در تماس قرار میگیرد. سایز پیستون باید بنحوی انتخاب شود که در انطباق با الزامات استاندارد آسانسورهای هیدرولیک باشد. این الزامات موارد مهمی در ارتباط با فشار و کمانش را شامل میشوند. سیلندر جک لوله ای بدون درز است که هد روی آن سوار می شود.
هد سیلندر
در قسمت هد سیلندر لوازم آب بندی و ملحقات شامل، پگینگ ها، گردگیر و … تعبیه شده است. اندازه هد سیلندر باید با دقت بسیار بالایی در فرایند تولید مورد توجه قرار گیرد. همچنین امکان باز و بسته کردن آن از روی سیلندر با سهولت انجام شود.
اتصالات نصب
در تناسب با نوع جک و نحوه نصب آن، قطعاتی بمنظور اتصال به کابین (یوک یا کارسلینگ) مورد استفاده قرار میگیرد. بعنوان مثال، در جک زیر مستقیم، پلیتی برای اتصال به پایه در چاهک به جک الحاق شده است. این پلیت باید بنحوی قابل رگلاژ به پایه محکم شود. در مطلبی جداگانه مستقیم آورده شده است.
سایر قطعات آسانسور هیدرولیک در جک
قطعاتی دیگری نیز به فراخور شرایط پروژه ممکن است در جک آسانسور هیدرولیک مورد استفاده قرار گیرد. شیر قفل برگشت جک، قفل پیستون، شیر هواگیری، از جمله این موارد هستند.
قطعات آسانسور هیدرولیک در کارسلینگ
قطعات کارسلینگ متفاوت هستند. های غیرمستقیم، باید به فلکه سیم بکسل و پاراشوت مجهز باشند. کارسلینگ های آسانسور هیدرولیک جک کنار با عملکرد مستقیم بدون فلکه، سیم بکسل و پاراشوت نصب میشوند. آسانسورهای مستقیم با جک زیر بوسیله یوک کابین نصب میشوند.
کارسلینگ آسانسور هیدرولیک
فلکه
فلکه جک، در آسانسورهای غیرمستقیم متحمل بار سنگینی می شود و بطور کلی با فلکه های کششی متفاوت است. این فلکه باید از نظر جنس و طراحی هندسی مقاومت مکانیکی لازم در برابر نیروهای وارد شده را داشته باشد. فلکه هیدرولیک، همچنین باید دارای شیارهای استانداردی برای عبور سیم بکسل باشد.
پاراشوت
پاراشوت یا ترمز ایمنی آسانسور مهمترین قطعه ایمنی کارسلینگ است. این وسیله ایمنی باید بنحوی طراحی و تعبیه شود تا در صورت گسیختگی سیم های بکسل، کارسلینگ را روی ریل ها قفل کرده و مانع سقوط شود. ترمز ایمنی میبایست در انطباق با الزامات استاندارد طراحی و ساخته شود.
کفشک
کفشک های مورد استفاده در کارسیلنگ هیدرولیک، با کفشک های رایج آسانسورهای کششی متفاوت است. در برخی از طرح ها، کارسلینگ به کفشک های رولر مجهز میشود که مقاوت بالایی در برابر کشتاور ایجاد میکنند. کفشک های تخت مورد استفاده نیز باید دارای مقاومت بالایی در برابر نیروهای وارد شده داشته باشند.
پایه جک
پایه جک را می توان یکی از قطعات آسانسور هیدرولیک دانست که جک روی آن نصب میشود. پایه جک جبران کننده فاصله خالی کف چاهک تا قسمت پایینی جک است که عموما در محل پروژه اندازه گیری میشود. برای اطلاع بیشتر در این زمینه به در همین سایت مراجعه کنید.
سازه کارسلینگ
سازه کارسلینگ، در تناسب با ظرفیت بار طراحی میشود. ستون ها و کلاف های اصلی کارسلینگ معمولا از جنس ورق های آهنی با ضخامت مناسب است. این ورق ها با عملیات خم و برش به اشکال هندسی مورد نظر تبدیل شده اند. کارسلینگ های با کیفیت، اتصالات کاملا قابل مونتاژ و دمونتاژ دارند.
سایر قطعات آسانسور هیدرولیک
قطعات هیدرولیک دیگری نیز در سیستم هیدرولیک آسانسور تعبیه می شوند یا می توانند مورد استفاده قرار گیرند. از جمله این قطعات می توان به شیرهای ایمنی تعلیق، سولنوئید اضطراری، شیرهای کنترل فشار، بلوک مخصوص MRL و … اشاره کرد.
خلاصه
در نوشتار فوق، قطعات آسانسور هیدرولیک معرفی و بصورت خلاصه شرح داده شدند. ابتدا قطعات آسانسورهای هیدرولیکی که در پاوریونیت مورد استفاده قرار میگیرند معرفی شدند. اصلی ترین موارد در این گروه، شیر کنترل، پمپ، موتور، هندپمپ، هیتر، کولینگ و مخزن مورد بررسی قرار گرفتند. در ادامه، قطعات اصلی جک آسانسور هیدرولیک، و در انتها قطعات کارسلینگ آسانسور هیدرولیکد تشریح شدند. این نوشته توسط هوپاد لیفت گرداوری و تدوین شده است و نقل بخشی از آن با ذذکر منبع و لینک بلامانع است
شناخت اجزای بالابرها و آسانسورهاي هيدروليک
آسانسورهایی که حرکت در آنها به واسطه فشار روغن اعمال شونده به شفت جک انجام می شود.
پاور یونیت
پاور یونیت تولید کننده نیروی محرکه و ایجاد کننده فشار بر روغن برای حرکت جک می باشد .
اجزای پاور یونیت ها عبارتند از :
تانک، موتور، مجوعه شیر ها، پمپ
کاراسلینگ
کاراسلینگ فریم نگهدارنده کابین است . کاراسلینگ های صنعتی از پیش آماده، در ابعاد استاندارد دهانه ریل 60، 70 ، 80، 90 و 110، و در مدل های یکطرفه، دوطرفه و پیتلس، موجود می باشند.
این کاراسلینگ ها مجموعه ی کامل پاراشوت، ستون زیرجک، رولر، کفشک و قلاب سربکسل های مخصوص، فلکه هرزگرد، نگهدارنده جک، براکت های اتصال جک، صفحه شابلون و … را در بر دارند.
سيلندر
به استوانه اي که بخش خارجي جک را تشکيل مي دهد سيلندر گويند. سطح داخلي سيلندر بايستی بسيار صاف و صيقلي بوده و سطح خارجي آن بايستی در برابر فشارهای وارده و همچنين خوردگي ناشی از رطوبت محيط بسيار مقاوم باشد.
در يک سيستم هيدروليک نيرو توسط پيستون به طور مستقيم يا غيرمستقيم به کابين آسانسور منتقل مي شود.
براي بالابرهاي هيدروليک تا ظرفيت 30 تن از آسانسور جک مستقيم از بغل و يا از زير يک مرحله استفاده مي شود. براي آسانسورهاي با ظرفيت بالاتر و طول حرکت بيش از 30 متر از جک بغل غير مستقيم با چند استيج (stage) استفاده می گردد. طول هر استيج نيز حداکثر 8 متر می باشد.
قطعات جک به هنگامی که به داخل هم جمع شده يا خارج مي شوند بايد به صورت هماهنگ عمل نموده، در غير اين صورت به کابين ضربه و شوک وارد می شود.
پيستون
به استوانه اي که در داخل سيلندر قرار گرفته و با تغيير فشار روغن موجب حرکت کابين می گردد، پيستون گويند. پيستون می بايست ساختمان بسيار دقيق و صيقلی داشته و در برابر فشارهای ناشی از بارهاي استاتيکی و ديناميکی دارای مقاومت کافی باشد. به صفحات ضخيم و مقاوم که بسته به نوع جک در زير يا بالاي جک قرار گرفته و وظيفه انتقال فشارهای وارده از بارهاي استاتيکی و ديناميکی به سازه ساختمان را دارد صفحات نگهدارنده گويند.
محفظه روغن
بخش ديگري که داخل پاوريونيت قرار دارد محفظه کوچکي است که وظيفه آن کاهش نوسان در فشار و حجم روغن و نيز جلوگيري از ايجاد سروصدا و حرکت ضربه ای روغن در داخل سيستم، لوله ها و اتصالات می باشد. بايستي توجه داشت که جهت گردش موتور الکتريکي و پمپ در عملکرد جهت گردش موتور الکتريکي و پمپ در عملکرد اين سيستم بسيار مؤثر بوده، به همين دليل در راه اندازي اوليه موتور و پمپ الکتريکی به جهت گردش آن بايستي توجه گردد.
راه اندازي موتور برقی از نوع ستاره يا ستاره مثلث بوده و پمپ هاي هيدروليکی عموماً از نوع مارپيچی مي باشند. بعلت اصطکاک در داخل لوله های هيدروليک و همچنين خمش هاي لوله، رعايت برخي از اصول ابتدائی در لوله کشي الزامي مي باشد.
درواقع بايستي سعي گردد که طول لوله هاي هيدروليکي را به حداقل رسانده و به منظور جلوگيري از ايجاد ارتعاش و سروصدا استفاده از بست به فواصل يک متري اهميت خاصي دارد. در صورتيکه مجبور به استفاده از لوله هايي به شکل نيم دايره باشد بايستي تمام مساعی بکار گرفته شود تا شعاع گردش لوله که به قطر لوله بستگي دارد به اندازه کافي بوده تا اصطکاک و ارتعاشات داخل آن به حداقل ممکن برسد. ابعاد محفظه برحسب ظرفيت و سرعت بالابر متفاوت بوده و هر يک از سازندگان بالابرهاي هيدروليکي در حدود پنج الي شش نوع ابعاد مختلف محفظه پاوريونيت را طراحي و توليد مي نمايند. حداقل ظرفيت پاوريونيت 50 ليتر در دقيقه مي باشد. پاوريونيت بايستي بر روي پايه اي سوار بوده تا امکان نفوذ رطوبت مقدور نبوده و تخليه روغن به سهولت انجام پذيرد. محفظه بايستي داراي رنگ ضدزنگ بوده و با توجه به اهميتي که تميزي روغن هيدروليک دارد بايستي درب محکم باشد. بعلت حجم زياد و سنگيني پاوريونيت، قلاب هايي در طرفين پاوريونيت نصب شده تا حمل و نقل آن بسهولت انجام پذيرد. در داخل محفظه روغن پاوريونيت، پره هاي داخلي تعبيه شده تا از ارتعاش و ايجاد سرو صدای بيش از حد جلوگيری شده و همچنين مانع کف کردن روغن برگشتی گردد.
علاوه بر تمهيدات ياد شده، استقرار پاوريونيت بر روي ضربه گيرهاي لاستيکي نيز توصيه مي گردد.
در سيستم پاوريونيت جهت جلوگيري از احتمال افزايش فشار روغن، سوييچ هاي تابع فشار شامل سوييچ فشار بالا، سوييچ اورلود و سوييچ فول لود پيش بيني مي شوند که به ترتيب عبارتند از :
سوييچ فشار بالا : اين سوييچ در فشار ¼ برابر فشار استاتيکي سيلندر عمل کرده و برق الکتروموتور پمپ را قطع مي کند
سوييچ اورلود : مطابق با استاندارد بايد در فشار 1/1 برابر فشار استاتيکي سيلندر فعال شود.
سوييچ فول لود : در 65% ظرفيت بار و يا 90% فشار استاتيکی عمل کرده و موتور الکتريکي پمپ روغن را غيرفعال می کند وظيفه موتور الکتريکي به حرکت درآوردن پمپ روغن هيدروليک مي باشد. انتخاب پمپ و موتور الکتريکي و بطور کلی پاوريونيت به عوامل متعددي بستگی داشته که برخی از آنها عبارتند از :
- ظرفيت بالابر
- تراول بالابر
- سرعت مورد نظر
- تعداد و قطر سيلندر هيدروليک
- سيستم تعليق و اتصال جک به بالابر
برق مورد نياز پاوريونيت برحسب ظرفيت و ساير عوامل، تک فاز و يا سه فاز می باشد.
لوله هاي انتقال قابل انعطاف (flexible hoses)
از لوله هاي انتقال قابل انعطاف (اصطلاحا شلنگ) فشار قوي براي اتصال وسايل و تجهيزات متحرک هيدروليک بخصوص در مکان هايی که فضاي کافي برای لوله کشی دائمی وجود ندارد استفاده مي گردد. شلنگ ها در جلوگيری از انتقال نويز و ارتعاشات کاربرد دارند. شلنگ ها دارای خصوصيت مقاومت در مقابل مواد شيميايي، دما، ضربات و شوک هاي مکانيکی هستند.
حداکثر فشار کار مجاز
حداکثر فشار کار مجاز استاتيک غالبا به همراه فشار ديناميک توسط سازنده اعلام می شود. فشار کار استاتيک با ضريب ايمنی 4 برابر تعيين مي گردد. به عبارتي ديگر فشار پارگی شلنگ ها 4 برابر حداکثر فشار کاری است.
فشار پارگی
اين فشار تنها توسط تست واقعی تعيين می شود. شلنگ نبايد در فشاري زير فشار پارگي نشتی داشته يا پاره شود.
فشار تست
شلنگ ها براي مدت 30 الي 60 ثانيه بايستی به ميزان 2 برابر فشار کاري تحت فشار قرار گيرند.
تغيير طول
تغيير طول شلنگ در حداکثر فشار کار مجاز، تابع طرح بافته لايه مياني بوده و اين مقدار نبايد بيش از 2% و کمتر از 4% طول اوليه شلنگ باشد.
شعاع کمانش
حداقل شعاع کمانش در شرايط ثابت بودن شلنگ و حداکثر فشار کار مجاز تعيين مي گردد.
دماي عملکرد
دماي عملکرد شامل مقدار حداکثر دماي روغن عبوري از شلنگ بوده و افزايش دما به بيش از آن کاهش طول عمر شلنگ را در پی دارد.
نصب صحيح
مهمترين موضوع در رابطه با نصب شلنگ ها طول مناسب آن مي باشد. طول شلنگ بايد بگونه اي باشد که در صورت متحرک بودن قطعات شلنگ کشيده نگردد. (شلنگ نبايد خم 90 درجه بخورد) با توجه به اينکه اتصالات مکانيکي بين واحد پمپاژ و چاهک بالابرهاي هيدروليکي را لوله ها و شلنگ ها تشکيل مي دهند لذا تجهيزات کنترل و واحد پمپاژ روغن در تمام آسانسورهاي هيدروليک را مي توان تا شعاع 6 تا 12 متري در جايي مناسب و دور از آسانسور تعبيه نمود.
تاریخچه آسانسور هیدرولیک
در سال ۱۸۲۸ انجمن هیدرولیک بوفالو در منطقه صنعتی و مرکز تولید صنایع نساجی با استفاده از ایجاد کانال هیدرولیک و نیروی آب به رهبری دکتر جانسون در شهر بوفالوی نیویورک تاسیس شد.
در سال ۱۸۳۳ کارگران معدن در کوه آسانسورهایی که حرکت در آنها به واسطه فشار روغن اعمال شونده به شفت جک انجام می شود را میگویند.
پاور یونیت
پاور یونیت تولید کننده نیروی محرکه و ایجاد کننده فشار بر روغن برای حرکت جک می باشد.
اجزای پاور یونیت ها عبارتند از :
تانک، موتور، مجوعه شیر ها، پمپ
کاراسلینگ
کاراسلینگ فریم نگهدارنده کابین است . کاراسلینگ های صنعتی از پیش آماده، در ابعاد استاندارد دهانه ریل 60، 70 ، 80، 90 و 110، و در مدل های یکطرفه، دوطرفه و پیتلس، موجود می باشند.
این کاراسلینگ ها مجموعه ی کامل پاراشوت، ستون زیرجک، رولر، کفشک و قلاب سربکسل های مخصوص، فلکه هرزگرد، نگهدارنده جک، براکت های اتصال جک، صفحه شابلون و … را در بر دارند.
به صفحات ضخيم و مقاوم که بسته به نوع جک در زير يا بالاي جک قرار گرفته و وظيفه انتقال فشارهای وارده از بارهاي استاتيکی و ديناميکی به سازه ساختمان را دارد صفحات نگهدارنده گويند.
محفظه روغن
بخش ديگري که داخل پاوريونيت قرار دارد محفظه کوچکي است که وظيفه آن کاهش نوسان در فشار و حجم روغن و نيز جلوگيري از ايجاد سروصدا و حرکت ضربه ای روغن در داخل سيستم، لوله ها و اتصالات می باشد. بايستي توجه داشت که جهت گردش موتور الکتريکي و پمپ در عملکرد جهت گردش موتور الکتريکي و پمپ در عملکرد اين سيستم بسيار مؤثر بوده، به همين دليل در راه اندازي اوليه موتور و پمپ الکتريکی به جهت گردش آن بايستي توجه گردد.
راه اندازي موتور برقی از نوع ستاره يا ستاره مثلث بوده و پمپ هاي هيدروليکی عموماً از نوع مارپيچی مي باشند. بعلت اصطکاک در داخل لوله های هيدروليک و همچنين خمش هاي لوله، رعايت برخي از اصول ابتدائی در لوله کشي الزامي مي باشد.
درواقع بايستي سعي گردد که طول لوله هاي هيدروليکي را به حداقل رسانده و به منظور جلوگيري از ايجاد ارتعاش و سروصدا استفاده از بست به فواصل يک متري اهميت خاصي دارد. در صورتيکه مجبور به استفاده از لوله هايي به شکل نيم دايره باشد بايستي تمام مساعی بکار گرفته شود تا شعاع گردش لوله که به قطر لوله بستگي دارد به اندازه کافي بوده تا اصطکاک و ارتعاشات داخل آن به حداقل ممکن برسد. ابعاد محفظه برحسب ظرفيت و سرعت بالابر متفاوت بوده و هر يک از سازندگان بالابرهاي هيدروليکي در حدود پنج الي شش نوع ابعاد مختلف محفظه پاوريونيت را طراحي و توليد مي نمايند. حداقل ظرفيت پاوريونيت 50 ليتر در دقيقه مي باشد. پاوريونيت بايستي بر روي پايه اي سوار بوده تا امکان نفوذ رطوبت مقدور نبوده و تخليه روغن به سهولت انجام پذيرد. محفظه بايستي داراي رنگ ضدزنگ بوده و با توجه به اهميتي که تميزي روغن هيدروليک دارد بايستي درب محکم باشد. بعلت حجم زياد و سنگيني پاوريونيت، قلاب هايي در طرفين پاوريونيت نصب شده تا حمل و نقل آن بسهولت انجام پذيرد. در داخل محفظه روغن پاوريونيت، پره هاي داخلي تعبيه شده تا از ارتعاش و ايجاد سرو صدای بيش از حد جلوگيری شده و همچنين مانع کف کردن روغن برگشتی گردد.
علاوه بر تمهيدات ياد شده، استقرار پاوريونيت بر روي ضربه گيرهاي لاستيکي نيز توصيه مي گردد.
در سيستم پاوريونيت جهت جلوگيري از احتمال افزايش فشار روغن، سوييچ هاي تابع فشار شامل سوييچ فشار بالا، سوييچ اورلود و سوييچ فول لود پيش بيني مي شوند که به ترتيب عبارتند از:
سوييچ فشار بالا : اين سوييچ در فشار ¼ برابر فشار استاتيکي سيلندر عمل کرده و برق الکتروموتور پمپ را قطع مي کند
سوييچ اورلود : مطابق با استاندارد بايد در فشار 1/1 برابر فشار استاتيکي سيلندر فعال شود.
سوييچ فول لود : در 65% ظرفيت بار و يا 90% فشار استاتيکی عمل کرده و موتور الکتريکي پمپ روغن را غيرفعال می کند
سیستم هیدرولیک
در سیستم هیدرولیک، سیال مورد استفاده نقش واسطهی انتقال توان و انرژی را بر عهده دارد. سیستمهای هیدرولیک به دو نوع هیدرولیک ثابت و هیدرولیک متحرک تقسیمبندی میشوند. تفاوت این دو سیستم قابلیت حرکت سیستم متحرک بر روی چرخ یا ریل است. آسانسورهای هیدرولیک از نوع سیستمهای هیدرولیک ثابت میباشد.
اصول کار سیال سیستم هیدرولیک
موتورهای هیدرولیک مورد استفاده در آسانسور هیدرولیک به ۲ نوع زیر تقسیمبندی میشوند:
۱. موتورهای هیدرولیک مغروق در روغن
این موتورها درون تانک یا محظفهی روغن پاوریونیت به صورت غوطه ور قرار میگیرند. قرارگیری موتور در روغن، علاوه بر خنکسازی موتور توسط روغن و کاهش لرزشهای موتور، کارکرد بی صدا و کم مصرف انرژی برق را نیز به دنبال دارد.
۲. موتورهای هیدرولیک خشک
این نوع موتورها خارج از تانک روغن، در بالا یا کنار مخزن پاوریونیت قرار میگیرند. مزایای این نوع موتور کارکرد در برق تکفاز و سه فاز است.
پمپ هیدرولیک
پمپ هیدرولیک توان ورودی خود را از موتور هیدرولیک دریافت میکند و به توان هیدرولیکی تبدیل میکند. بطور کلی وظیفهی پمپ هیدرولیک ایجاد دبی است. سه نوع پمپ اسکرو، پرهای و دندهای برای این منظور استفاده میشود. بطور معمول از پمپهای هیدرولیک اسکرو برای بالابرهای هیدرولیکی استفاده میشود. در ساختمان این پمپ ها از ۳ مارپیچ (۳ Screw) استفاده میشود که این مارپیچها باعث یکنواختی جریان روغن میشوند. صدای این پمپها به دلیل ساختمان آن بسیار پایین بوده و قابلیت تامین بالای دبی را دارند. اینرسی پایین قطعات این نوع پمپ باعث سرعت بالای این موتور نسبت به سایر پمپها است. این پمپ قابلیت خود راهانداز را دارد و به دو گروه تکمحور و چندمحور تقسیم میشود. معمولا به دلیل صدای پایین، این موتور در ساختمانهای مسکونی کاربرد بالایی دارند.
سایلنسر (silencer)
این قطعه حبابی شکل در محفظهی پاوریونیت قرار میگیرد. هرگاه پمپ روغن را پمپاژ میکند، روغن ابتدا وارد سایلنسر میشود و سپس به جک منتقل میشود. علاوه بر کاهش صدای بالای موتور و رفع آلودگی صوتی ایجاد شده توسط حرکت روغن، وجود سایلنسر حرکت آرام و ملایم کابین آسانسور را فراهم میکند.
جک هیدرولیک
جک هیدرولیک وسیلهای است که با اعمال فشار سیال به استوانهی درونی آن، باعث ایجاد نیرو میشود. روغن یا سیال که از نوع تراکمناپذیر است به پیستون داخلی فشار وارد کرده و باعث باز شدن جک میشود. قطعات جک در زمان جمعشوندگی باید کاملا هماهنگ عمل کنند چرا که در صورت کوچکترین خطا، شوک و ضربهی شدیدی به کابین وارد میشود. جک هیدرولیک را از منظر نوع باز شدن به دو نوع زیر تقسیم میشود:
- جک هیدرولیک یک مرحلهای (single stage)
- جک هیدرولیک چند مرحلهای (Telescopic)
از نظر اقتصادی، جکهای یک مرحلهای کاربرد بیشتری دارند. در مکانهایی که محدودیت حفر چاه وجود دارد یا ارتفاع رفت و برگشت زیاد است، جک چند مرحلهای مورد استفاده قرار میگیرد. جکهای چند مرحلهای از ایمنی بالایی برخوردارند. طراحی این جکهای تسلکوپی به گونهای است که تمامی استیجها بطور همزمان باز و بسته میشوند تا از ایجاد شوک و تغییر یکنواخت حرکتی جلوگیری شود.
همچنین جکهای هیدرولیک را از نظر نوع اتصال به کابین به ۲ دستهی زیر تقسیم بندی میکنند:
- جک هیدرولیک اتصال از بغل
- جک هیدرولیک اتصال از زیر
برای استفاده از جک هیدرولیک اتصال از زیر، باید زیر کابین را به ارتفاع حالت بستهی جک چاهی حفر نمود و جک را درون آن قرار داد. برای تعیین سطح مقطع جک باید به بار استاتیکی و مکانیکی وزن کابین و سرنشینان دقت کرد. به عنوان نمونه برای بار ۱۰۰۰ کیلوگرمی، سطح مقطع سیلندر جک هیدرولیک ۶۰ میلیمتر و شفت آن باید ۵۰ میلیمتر محاسبه شود
سیلندر
استوانهای که در نگاه اول در جک هیدرولیک دیده میشود سیلندر است. سیلندرها را معمولا از فولاد ضدزنگ میسازند. سطح خراجی سیلندر باید نسبت به عوامل خارجی همچون فشارهای بالا، زنگ زدگی، خوردگی ناشی از رطوبت و… مقاوم باشد. همچنین سطح داخلی باید یکدست صاف و صیقلی باشد. در بالای سیلندر یک برآمدگی یا کاسهی نمد وجود دارد که برای نگهداری روغن کاربرد دارد. طول سیلندر قابل تغییر نمیباشد. به همین دلیل تغییر در ابعاد و اندازههای ساختمان ممکن است باعث تغییر کامل در ابعاد و حتی نوع سیلندر و پیستون شود.
پیستون
پیستون استوانهی فولادی و داخلی جک را شامل میشود که با تغییر فشار موجب حرکت کابین میشود. در آسانسور هیدرولیک نیرو توسط پیستون جهت حرکت صعودی به کابین انتقال داده میشود. پیستون باید نسبت به فشارهای ایجاد شده توسط بارهای دینامیکی و استاستیکی مقاوم باشد و در طراحی آن باید دقت بالایی داشت. در حالتی که جک مستقیم به کابین متصل میشود طول پیستون برابر است با مجموع کل جابهجایی. در حالت غیرمستقیم طول پیستون برابر است با طول کل مسیر تقسیم بر تعداد مرحله جک.
صفحات نگهدارنده
کار اصلی این صفحات انتقال فشارهای ناشی از بارهای استاتیکی و دینامیکی به سازههای ساختمان میباشد. نوع، ضخامت و مقاومت این صفحات به نوع جک و قرارگیری آن بستگی دارد.
شیرآلات و میکروسوئیچهای کنترل و محدودیت
تعداد مشخصی شیر کنترلکننده و محدودکننده در بالای پاوریونیت، در محل انتقال روغن به جک و قسمتهای مختلف لولهی انتقال هیدرولیکی وجود دارد. این شیرها بر اساس عملکرد به انواع الکتریکی، مکانیکی و پنوماتیکی تقسیمبندی میشوند. این شیرها با کنترل سیال ورودی یا خروجی عملکرد سیستم هیدرولیک را تنظیم و کنترل میکنند. مجموعه شیرآلات کنترلی آسانسور هیدرولیک شامل موارد زیر است:
شیر اضطراری برق
این شیر که با نامهای شیر اطمینان و شیر ترکیدگی نیز شناخته میشود، مهمترین قسمت جک است و بر روی سیلندر جک نصب میشود. شیر ایمنی رابط بین جک و شلنگ هیدرولیک است که روغن از طریق این شیر به جک وارد یا خارج میشود. این شیر حجم روغن ورودی را کنترل میکند و در مواقع خطا همچون سرعت بالای کابین و یا پارگی لولههای انتقال، مانع عبور روغن میشود. با فعال شدن این شیر، بالابر بصورت تدریجی و به آرامی متوقف میشود. حجم روغن عبوری این شیرها در محدوهی ۳۵ تا ۳۰۰ لیتر در دقیقه است. بطور کلی مدت زمان عملکرد این شیر نباید فراتر از ۳۰ ثانیه باشد. محل قرارگیری این شیر بستگی به نوع قرارگیری جک دارد. اگر جک در درون زمین دفن باشد، شیر در بالای جک و اگر جک بر روی زمین قرارگرفته باشد، شیر ایمنی در پایین جک قرار میگیرد.
این شیر در زمان قطع برق کاربرد دارد. به اینگونه که در صورت قطعی برق، یک برق ذخیره همچون باطری را فعال میکند و باعث میشود کابین به سمت پایینترین تزار حرکت کند و متوقف شود.
وظیفهی این قطعه از بین بردن شوکهای بوجود آمده هنگام استارت یا ایست کابین بالابر است. در واقع این قطعه یک موتور DC است که در سر راه شیر اصلی بوجود آورنده ی دور قرار میگیرد و شیر اصلی را بصورت تدریجی باز میکند. غلظت و درجه حرارت روغن در عملکرد این موتور کوچک تاثیر ندارد. بلکه با کنترل فشار تولید شده توسط پمپ، شبیه یک شیر کنترلی عمل میکند.
برای کنترل حرکت سیلندر از شیر تناسبی استفاده میشود. هر شیر تناسبی دارای یک برد الکتریکی است که با استفاده از همین برد میتوان حجم روغن عبوری در کل مدار را کنترل نمود. بطور کلی اساس کار شیر تناسبی به این صورت است که میزان تغییر دریچه عبور روغن را با روغنی که از شیر سنولوئید میگذرد مقایسه و بررسی میکند. در صورتی که این شیر بصورت Close loop قرار بگیرد باعث افزایش سرعت بالابر، حرکت نرم و بی صدا و بدون شوک و همچنین توقف دقیق کابین در تراز طبقه میشود.
شیرهای کنترل
هنگام بالا رفتن بالابر، روغن به سمت شیرهای کنترل پمپ میشود. شیرهای کنترل با توجه به سرعت آسانسور یا اجازهی عبور روغن را صادر میکنند یا میزان مشخصی از روغن را به مخزن بازمیگردانند. مکان قرارگیری این شیرها در بالای محفظهی پاوریونیت است
برای سرویس و تعمیر سیلندر یا قسمتهای مختلف بالابر نیاز به قطع فشار روغن است. برای این منظور از شیرهای قطع و وصل در خروجی تانک پاوریونیت استفاده میکنند.
لولههای انتقال روغن
لولههای انتقال فشار در سیستم بالابر هیدرولیک قابلیت انعطافپذیری خوبی دارند. این لولهها که از ایجاد نویز و ارتعاشات جلوگیری میکنند، قسمت های مختلف سیستم هیدرولیک را به یکدیگر اتصال میدهند. شلنگهای انتقال در برابر ضربه، شوکهای مکانیکی، تغییرات دمایی و مواد شیمیای مقاومت بسیار بالایی دارند. نصب این شلنگها اهمیت بالایی دارد بطوریکه در قسمتهای متحرک باید طول مناسبی از شلنگ را در نظر گرفت تا شلنگ کشیده نشود. همچنین نباید خلاصی بیش از حدی در طول شلنگ وجود داشته باشد.
بطور کلی لولهها یا شلنگهای انتقال روغن باید داری ویژگی و استاندارهای زیر باشد:
دمای عملکرد
شلنگها نیز مانند قطعات دیگر نسبت به دمای روغن و دمای محیط حساس میباشند. حداکثر دمای کاری شلنگها بستگی به حداکثر دمای روغن دارد. هرچه دمای روغن بیش از مقدار مشخص شده باشد، طول عمر مفید شلنگها کاهش پیدا میکند.
حداکثر فشار
حداکثر فشار کاری مجاز توسط سازندهها اعلام میشود. فشار پارگی شلنگها باید ۴ برابر حداکثر فشار کاری استاتیک و دینامیک باشد.
تغییر طول
تغییر طول کلی لولهها نباید بیشتر از ۲% و کمتر از ۴% طول شلنگ باشد. این مقدار فشار به لایههای میانی بافته شدهی لوله بستگی دارد.
فشار پارگی
شلنگ و لولههای انتقال روغن نباید تحت تاثیر فشارهای ارتجاعی دچار پارگی و نشتی شوند. این فشار تنها از طریق تست عملی قابل بررسی است. برای این کار باید به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه شلنگها را در ۲ برابر فشار کاری مجاز قرار داد.
شعاع کمانش
برای تجهیزات و قطعات جابهجا شونده در سیستم هیدرولیک باید شعاع کمانش مناسبی انتخاب نمود. حداکثر شعاع کمانش تحت فشار کار مجاز مشخص میشود.
Harz با استفاده از میله های عمودی رفت و برگشت به عمق ۶۰ متری را تجربه کردند.
پس از چندین تجربه دیگر سرانجام در سال ۱۸۴۶ اولین آسانسور هیدرولیک با فشار آب توسط سرویلیام آرمسترانگ ساخته شد.
چرا آسانسور هیدرولیک محبوب است؟
آسانسور های هیدرولیک در ساختمان های بدون امکان احداث موتورخانه و ساختمان های کم ارتفاع (در ایران ۱۸ متر و با سرعت ۰/۷۵ متر بر ثانیه و در آمریکا تا ۳۰ متر و با سرعت ۱ متر بر ثانیه) یکی از انتخاب های ایده آل است.
اگر شما نیز آسانسوری میخواهید که با کم ترین صدا، بدون هیچ گونه لرزش در ساختمان و ۵۰%مصرف انرژی کم تر نسبت به آسانسورهای معمولی با نرمیت فوق العاده برای شما کار کند، هیدرولیک بهترین اتخاب می باشد.
امروزه از آسانسورهای هیدرولیک در دو صورت جک از پایین برای توقف های کمتر و جک از بغل برای تعداد توقف های بالاتر استفاده می شود.