نمونه لایحه درخواست تامین خواسته حقوقی | راهنمای جامع
نمونه لایحه درخواست اجرای تامین خواسته حقوقی
پس از صدور قرار تامین خواسته، مرحله حیاتی اجرای آن آغاز می شود تا حقوق خواهان تضمین گردد. لایحه درخواست اجرای تامین خواسته، سندی است که به دادگاه یا واحد اجرای احکام ارائه می شود تا دستور توقیف اموال خوانده به سرعت صادر و عملیاتی شود. این مقاله راهنمای جامع شما در این مسیر است.
در نظام حقوقی ایران، قرار تامین خواسته ابزاری قدرتمند است که به خواهان این امکان را می دهد تا پیش از صدور حکم نهایی و حتی در مراحل ابتدایی دادرسی، از تضییع احتمالی حقوق خود جلوگیری کند. این قرار به خواهان اجازه می دهد تا معادل خواسته خود را از اموال خوانده توقیف کند، در نتیجه خوانده دیگر قادر نخواهد بود اموال خود را پنهان، منتقل یا از دسترس خارج سازد.
پس از اینکه دادگاه قرار تامین خواسته را صادر می کند، مرحله مهم دیگری پیش رو است: اجرای این قرار. بسیاری از افراد به اشتباه تصور می کنند که با صدور قرار، کار تمام شده است، اما بدون پیگیری و ارائه لایحه درخواست اجرای تامین خواسته، این قرار تنها یک حکم روی کاغذ باقی خواهد ماند و تاثیری در حفظ حقوق خواهان نخواهد داشت. این مقاله به طور خاص به نحوه تنظیم، نگارش و پیگیری این لایحه حیاتی می پردازد و راهنمایی عملی و جامع برای اشخاصی که قرار تامین خواسته به نفعشان صادر شده، ارائه می دهد. هدف این است که خوانندگان بتوانند با آگاهی و اطمینان خاطر، مراحل قانونی را طی کرده و حقوق خود را به درستی استیفا کنند.
قرار تامین خواسته: مروری بر مفاهیم و اهمیت آن
قرار تامین خواسته، یکی از تدابیر احتیاطی مهم در قانون آیین دادرسی مدنی است که برای حفظ حقوق خواهان و جلوگیری از وارد آمدن خسارت به او پیش بینی شده است. در واقع، این قرار دستوری از سوی دادگاه است که به موجب آن، مال معینی از اموال خوانده، یا معادل آن، به طور موقت توقیف می شود تا خواهان بتواند در صورت پیروزی در دعوای اصلی، حق خود را از محل اموال توقیف شده استیفا کند. این اقدام از این جهت حائز اهمیت است که در طولانی بودن فرآیند دادرسی، همواره این نگرانی وجود دارد که خوانده برای فرار از دین یا تضییع حق خواهان، اموال خود را منتقل یا پنهان سازد.
موارد قانونی صدور قرار تامین خواسته در مواد ۱۰۸ و ۱۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی به وضوح بیان شده است. بر اساس این مواد، دادگاه در شرایطی همچون مستند بودن دعوا به سند رسمی، وجود اوراق تجاری واخواست شده (چک، سفته، برات)، یا در مواقعی که خواسته در معرض تضییع و تفریط باشد، مکلف به صدور قرار تامین خواسته است. در برخی موارد نیز خواهان می تواند با پرداخت خسارت احتمالی به صندوق دادگستری، درخواست صدور این قرار را مطرح کند.
اهمیت ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی در فرآیند اجرای تامین خواسته بسیار بالاست. این ماده بر «فوری بودن» اجرای قرار تامین تاکید می کند. بر اساس آن، قرار تامین باید فوراً به خوانده ابلاغ و پس از آن اجرا شود. اما نکته کلیدی این است که در مواردی که ابلاغ فوری ممکن نباشد و تاخیر در اجرا باعث تضییع یا تفریط خواسته گردد، ابتدا قرار تامین اجرا و سپس به خوانده ابلاغ می شود. این بخش از قانون، به خواهان ابزاری قدرتمند برای توقیف سریع اموال خوانده، حتی بدون اطلاع قبلی او، می دهد و نقش مهمی در جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی دارد.
تفاوت بنیادین: دادخواست صدور و لایحه درخواست اجرای تامین خواسته
یکی از نکات کلیدی که اغلب باعث سردرگمی می شود، تفاوت بین دادخواست صدور تامین خواسته و لایحه درخواست اجرای تامین خواسته است. این دو مفهوم، هرچند مرتبط، اما در زمان و هدف کاربردشان تفاوت های اساسی دارند که درک آن ها برای هر خواهان یا وکیل ضروری است.
دادخواست صدور تامین خواسته سندی است که خواهان برای «اولین بار» آن را به دادگاه تقدیم می کند. هدف از این دادخواست، متقاعد کردن دادگاه برای «صدور» قرار تامین خواسته است. یعنی خواهان از دادگاه می خواهد که با توجه به دلایل و مدارکی که ارائه کرده (مانند سند رسمی، چک برگشتی، یا بیم تضییع مال)، دستور توقیف اموال خوانده را صادر کند. این دادخواست می تواند قبل از اقامه دعوای اصلی، همزمان با آن یا حتی در جریان دادرسی تقدیم شود. به عبارت دیگر، این مرحله مربوط به «اخذ مجوز» از دادگاه برای توقیف اموال است.
در مقابل، لایحه درخواست اجرای تامین خواسته زمانی کاربرد دارد که دادگاه «پیشاپیش» قرار تامین خواسته را صادر کرده است. در این مرحله، خواهان دیگر نیازی به اثبات مجدد لزوم توقیف اموال ندارد، بلکه تنها خواسته او «اجرای» قراری است که قبلاً صادر شده است. این لایحه در واقع درخواستی از مقام قضایی (یا مدیر اجرای احکام) است تا دستورات لازم برای عملیاتی کردن توقیف اموال (مانند ارسال نامه به بانک، اداره ثبت اسناد، اداره راهنمایی و رانندگی و…) صادر شود. بنابراین، تفاوت اصلی در این است که دادخواست صدور، به دنبال «ایجاد» قرار تامین است، در حالی که لایحه درخواست اجرا، به دنبال «عملیاتی کردن» قرار موجود است.
درک این تفاوت حیاتی است؛ زیرا دادخواست صدور به دنبال اثبات شرایط صدور قرار است، اما لایحه اجرا بر عملیاتی کردن قرار صادرشده تمرکز دارد و نشان می دهد که خواهان در مرحله ای است که مجوز توقیف را در دست دارد و اکنون به دنبال تبدیل آن به اقدام عملی است.
تفاوت های شکلی و ماهوی بین این دو نیز وجود دارد. دادخواست صدور، فرم مشخصی دارد و شامل ستون هایی برای خواهان، خوانده، خواسته (صدور قرار تامین)، دلایل و منضمات و شرح دادخواست است. اما لایحه درخواست اجرا، معمولاً به شکل یک نامه اداری-حقوقی است که خطاب به شعبه صادرکننده قرار یا واحد اجرای احکام نوشته می شود و تنها به جزئیات قرار صادر شده و درخواست اجرای آن می پردازد و نیازی به تکرار دلایل صدور قرار نیست.
ماهیت و کاربرد لایحه درخواست اجرای تامین خواسته
لایحه درخواست اجرای تامین خواسته، پس از صدور قرار تامین خواسته توسط دادگاه، اهمیت پیدا می کند. این لایحه در واقع یک تقاضای رسمی و حقوقی از خواهان به مرجع قضایی است تا دستورات لازم برای عملیاتی کردن توقیف اموال خوانده، مطابق با قرار صادر شده، صادر گردد. ماهیت حقوقی این لایحه، تکمیل کننده فرآیند تامین خواسته است و بدون تقدیم آن، قرار تامین خواسته هرگز به مرحله اجرا نخواهد رسید.
کاربرد این لایحه در مواقعی است که خواهان، با در دست داشتن قرار تامین خواسته، قصد دارد به سرعت اموال خوانده را شناسایی و توقیف کند تا از هرگونه اقدام خوانده برای انتقال یا پنهان کردن اموال جلوگیری شود. این لایحه می تواند در سه زمان مختلف تقدیم شود:
- پس از صدور قرار تامین خواسته و قبل از اقامه دعوای اصلی: در برخی موارد، خواهان ابتدا درخواست صدور تامین خواسته را مطرح می کند و پس از صدور قرار، ظرف مهلت قانونی (معمولاً ده روز) دادخواست دعوای اصلی را تقدیم می نماید. در این حالت، لایحه درخواست اجرا می تواند پس از صدور قرار و قبل از اقامه دعوای اصلی به دادگاه تقدیم شود.
- ضمن دعوای اصلی و در جریان رسیدگی: اگر قرار تامین خواسته همزمان با دادخواست اصلی یا در طول دادرسی دعوای اصلی صادر شده باشد، خواهان می تواند لایحه درخواست اجرا را در همین مرحله تقدیم کند.
- پس از اقامه دعوا و در جریان رسیدگی (رویه ای شایع): این روش از شایع ترین رویه های عملی در محاکم است. خواهان پس از صدور قرار تامین خواسته، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، لایحه خود را به شعبه صادرکننده قرار یا واحد اجرای احکام تقدیم می کند تا دستورات لازم برای توقیف اموال صادر شود.
مرجع تقدیم این لایحه، بستگی به مرحله پرونده دارد. اگر پرونده هنوز در شعبه ای که قرار تامین خواسته را صادر کرده، در حال رسیدگی باشد، لایحه به همان شعبه تقدیم می شود. اما اگر قرار صادر شده و پرونده از شعبه خارج شده و به مرحله اجرا رسیده باشد، لایحه به واحد اجرای احکام دادگستری تقدیم خواهد شد. این لایحه با دادخواست تفاوت های شکلی و ماهوی دارد؛ دادخواست برای آغاز یک دعوا یا درخواست اصلی است، اما لایحه برای تبیین موضوعی خاص، ارائه توضیح یا درخواست اقدام در پرونده ای که از قبل در جریان است، استفاده می شود.
راهنمای گام به گام تنظیم لایحه درخواست اجرای تامین خواسته حقوقی
تنظیم دقیق و صحیح لایحه درخواست اجرای تامین خواسته، نقش بسزایی در تسریع روند توقیف اموال و حفظ حقوق خواهان دارد. در این بخش، به صورت گام به گام، نحوه نگارش این لایحه را تشریح می کنیم:
عنوان لایحه: وضوح و دقت حرف اول را می زند
عنوان لایحه باید به گونه ای باشد که هدف آن را به روشنی بیان کند. عنوانی مناسب، نه تنها به مسئولین قضایی در شناسایی سریع درخواست کمک می کند، بلکه نشان دهنده دقت و آگاهی حقوقی خواهان است. انتخاب عنوان دقیق اهمیت بسیاری دارد و می تواند مسیر پرونده را هموارتر سازد. بهتر است عنوان، شامل نوع درخواست و شماره کلاسه پرونده باشد. برای مثال: «لایحه درخواست اجرای قرار تامین خواسته به کلاسه پرونده …» یا «لایحه در خصوص پرونده شماره … و درخواست اجرای قرار تامین خواسته».
مشخصات طرفین: مطابقت با قرار صادره
در این بخش، باید مشخصات کامل و دقیق خواهان و خوانده، شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه و نشانی اقامتگاه آن ها درج شود. نکته حیاتی این است که این مشخصات باید کاملاً با آنچه در قرار تامین خواسته صادر شده مطابقت داشته باشد تا هیچگونه ابهامی برای واحد اجرای احکام یا شعبه دادگاه ایجاد نشود. هرگونه مغایرت ممکن است منجر به تاخیر در اجرای قرار شود.
موضوع لایحه: تبیین دقیق خواسته
موضوع لایحه باید به صراحت و دقت بیانگر خواسته اصلی شما باشد. در این بخش، باید درخواست صدور دستور اجرای قرار تامین خواسته را به همراه شماره، تاریخ و شعبه صادرکننده آن مشخص کنید. برای مثال: «درخواست صدور دستور اجرای قرار تامین خواسته شماره (شماره قرار) مورخ (تاریخ قرار) صادره از شعبه (شماره شعبه) دادگاه (نام دادگاه)».
متن لایحه: شرح مستدل درخواست
این بخش، قلب لایحه است و باید به طور واضح و مستدل تنظیم شود:
- اشاره به صدور قرار تامین خواسته: در ابتدا، باید به صورت دقیق و کامل به صدور قرار تامین خواسته اشاره کنید. شامل شماره پرونده، کلاسه، تاریخ صدور، شعبه صادرکننده و شماره دادنامه یا قرار. این اطلاعات باید کاملاً صحیح باشند تا ابهامی در ارجاع به پرونده ایجاد نشود.
- توضیح مختصر خواسته اصلی: توضیح کوتاهی در خصوص خواسته اصلی دعوا و دلیلی که منجر به صدور قرار تامین خواسته شده است، می تواند به مقام قضایی در فهم بهتر زمینه درخواست کمک کند. اما باید دقت شود که وارد ماهیت دعوا نشوید، زیرا قرار تامین خواسته از ماهیت دعوای اصلی جداست.
- تاکید بر لزوم اجرای فوری: با استناد به ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی، بر لزوم اجرای فوری قرار تاکید کنید. این تاکید نشان دهنده آگاهی خواهان از اهمیت زمان در اجرای این قرار است و می تواند به تسریع روند کمک کند.
- معرفی اموال خوانده برای توقیف: این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورت اطلاع از اموال خوانده (مانند پلاک ثبتی ملک، شماره حساب بانکی، مشخصات خودرو، مشخصات سهام و…)، آن ها را به دقت و با جزئیات کامل معرفی کنید. هرچه اطلاعات شما دقیق تر باشد، عملیات توقیف سریع تر و آسان تر خواهد بود. در غیر این صورت، می توانید درخواست استعلام از مراجع مربوطه را مطرح کنید.
- درخواست دستور توقیف: در پایان متن، به صراحت از دادگاه یا اجرای احکام درخواست کنید که دستور توقیف مال معین معرفی شده، یا معادل آن، را صادر و اقدامات لازم برای توقیف را معمول دارند.
دلایل و منضمات: مدارک پشتیبان درخواست
ارائه مدارک کامل و صحیح در این بخش، لازمه پذیرش و اجرای لایحه است:
- تصویر مصدق قرار تامین خواسته: این مورد الزامی است و اصلی ترین مدرک شماست. حتماً باید تصویر برابر اصل شده قرار را پیوست کنید.
- مدارک شناسایی خواهان: تصویر کارت ملی و شناسنامه خواهان.
- اسناد مثبت مالکیت خوانده بر اموال معرفی شده (در صورت وجود): اگر اسنادی دال بر مالکیت خوانده بر اموال معرفی شده دارید (مانند استعلامات ثبتی، برگ سبز خودرو، گردش حساب بانکی، قولنامه، سند عادی و…)، آن ها را نیز پیوست کنید. این مدارک به سرعت بخشیدن به فرآیند توقیف کمک شایانی می کنند.
امضا و تاریخ: پایبندی به تشریفات قانونی
در نهایت، لایحه باید توسط خواهان (یا وکیل او) امضا و تاریخ تقدیم آن نیز به دقت ذکر شود. رعایت این تشریفات، اعتبار قانونی لایحه را تضمین می کند و نشان دهنده صحت و جدیت درخواست است.
مراحل عملی ثبت و پیگیری لایحه اجرای تامین خواسته
پس از تنظیم دقیق لایحه درخواست اجرای تامین خواسته، نوبت به مراحل عملی ثبت و پیگیری آن می رسد. درک این مراحل برای خواهان حیاتی است تا بتواند به درستی و به موقع، حقوق خود را استیفا کند.
گام اول: تنظیم دقیق لایحه
همانطور که پیش تر توضیح داده شد، این گام شامل جمع آوری اطلاعات، نگارش متن لایحه و آماده سازی منضمات است. توصیه می شود برای اطمینان از صحت و کامل بودن لایحه، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت شود. اشتباه در این مرحله می تواند روند پرونده را به تاخیر بیاندازد یا حتی منجر به رد درخواست شود.
گام دوم: ثبت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
در حال حاضر، تمامی لوایح و دادخواست ها باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شوند. خواهان یا وکیل او باید با در دست داشتن لایحه تنظیم شده و منضمات آن (به صورت اسکن شده یا فایل های آماده)، به یکی از این دفاتر مراجعه کرده و درخواست ثبت لایحه خود را ارائه دهد. پس از ثبت، یک کد رهگیری به خواهان داده می شود که برای پیگیری های بعدی لازم است.
گام سوم: ارجاع به شعبه یا واحد اجرای احکام
پس از ثبت در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، لایحه به صورت سیستمی به شعبه صادرکننده قرار تامین خواسته یا واحد اجرای احکام دادگستری (بسته به مرحله پرونده) ارسال می شود. مسئولین مربوطه در این مرجع، لایحه را بررسی کرده و در صورت کامل بودن و عدم نقص، آن را در جریان رسیدگی قرار می دهند.
گام چهارم: صدور دستور اجرا توسط مقام قضایی
قاضی شعبه یا مدیر اجرای احکام، پس از بررسی لایحه و اطمینان از صدور قرار تامین خواسته و صحت اطلاعات ارائه شده، دستور اجرای قرار را صادر می کند. این دستور شامل مجوزهای لازم برای توقیف اموال معرفی شده توسط خواهان است. این مرحله می تواند شامل دستورات به مراجع مختلفی مانند بانک مرکزی (برای توقیف حساب بانکی)، اداره ثبت اسناد و املاک (برای توقیف ملک)، پلیس راهور (برای توقیف خودرو) و… باشد.
گام پنجم: عملیات اجرایی و توقیف اموال
پس از صدور دستور اجرا، واحد اجرای احکام یا ضابطین قضایی مربوطه، اقدام به عملیاتی کردن توقیف اموال می کنند. این عملیات شامل موارد زیر است:
- توقیف اموال: ماموران با مراجعه به مراجع ذی ربط (بانک، اداره ثبت، پلیس راهور و…) دستور توقیف را ابلاغ و از انتقال یا هرگونه دخل و تصرف در اموال جلوگیری می کنند.
- جلب نظر کارشناس: در صورت نیاز به ارزیابی اموال توقیف شده (مانند ملک یا خودرو)، کارشناس رسمی دادگستری برای تعیین ارزش مال به محل اعزام می شود.
- مزایده و فروش: در نهایت، اگر خوانده به تعهد خود عمل نکند و حکم اصلی به نفع خواهان صادر شود، اموال توقیف شده از طریق مزایده به فروش رفته و از محل آن، حقوق خواهان استیفا می گردد.
گام ششم: پیگیری مستمر پرونده
پیگیری مستمر و منظم توسط خواهان یا وکیل او در تمام مراحل اجرا، از اهمیت بالایی برخوردار است. با مراجعه حضوری به واحد اجرای احکام یا استفاده از سامانه های الکترونیک قضایی، می توان از وضعیت پرونده مطلع شد و از بروز هرگونه تاخیر یا مانع احتمالی جلوگیری کرد. پیگیری فعالانه، نقش مهمی در تسریع روند اجرای قرار و دستیابی به نتیجه مطلوب ایفا می کند.
نمونه های کاربردی لایحه درخواست اجرای تامین خواسته حقوقی
برای آشنایی بیشتر و سهولت در تنظیم لایحه، در ادامه به چند نمونه کاربردی از لایحه درخواست اجرای تامین خواسته در سناریوهای مختلف می پردازیم. این نمونه ها به عنوان الگو قابل استفاده هستند و باید با توجه به جزئیات پرونده شما تکمیل و شخصی سازی شوند.
نمونه ۱: لایحه عمومی درخواست اجرای تامین خواسته
این نمونه برای مواردی مناسب است که خواهان قصد دارد دستور اجرای قرار تامین خواسته را بدون معرفی مال خاصی در مرحله اول، برای توقیف کلی اموال خوانده، درخواست کند.
ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی خواهان]، خواهان پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، در خصوص دعوای [موضوع خواسته اصلی، مثال: مطالبه وجه] علیه خوانده آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، به موجب قرار تامین خواسته شماره [شماره قرار تامین خواسته] مورخ [تاریخ صدور قرار] صادره از آن شعبه محترم، موفق به اخذ دستور توقیف اموال خوانده تا میزان خواسته گردیده ام.
با عنایت به صدور قرار مذکور و ضرورت اجرای فوری آن جهت حفظ حقوق اینجانب و جلوگیری از تضییع احتمالی اموال خوانده، مستنداً به ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی، از محضر عالی درخواست صدور دستور مقتضی جهت اجرای قرار تامین خواسته فوق الذکر و توقیف کلیه اموال منقول و غیرمنقول خوانده که در آتی شناسایی و معرفی خواهد شد، مورد استدعاست.
با تشکر و تقدیم احترام،
[امضای خواهان/وکیل خواهان]
تاریخ: [تاریخ نگارش لایحه]
نمونه ۲: لایحه درخواست اجرای تامین خواسته و توقیف ملک
در این نمونه، خواهان مال معینی (ملک) را برای توقیف معرفی می کند. مشخصات دقیق ملک بسیار مهم است.
ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
با سلام و احترام،
احتراماً، اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی خواهان]، خواهان پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، در خصوص دعوای [موضوع خواسته اصلی، مثال: الزام به تنظیم سند رسمی] علیه خوانده آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، به موجب قرار تامین خواسته شماره [شماره قرار تامین خواسته] مورخ [تاریخ صدور قرار] صادره از آن شعبه محترم، موفق به اخذ دستور توقیف اموال خوانده گردیده ام.
نظر به اینکه خوانده محترم دارای یک واحد ملک مسکونی/تجاری با مشخصات ثبتی [پلاک ثبتی اصلی و فرعی، بخش ثبتی، نشانی دقیق ملک] می باشد و جهت حفظ حقوق اینجانب و جلوگیری از هرگونه نقل و انتقال ملک مذکور، اجرای فوری قرار تامین خواسته ضرورت دارد، مستنداً به ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی، از محضر عالی درخواست صدور دستور مقتضی جهت اجرای قرار تامین خواسته فوق الذکر و توقیف پلاک ثبتی [پلاک ثبتی اصلی و فرعی] واقع در [نشانی دقیق ملک] و ارسال دستور به اداره ثبت اسناد و املاک [نام شهرستان/منطقه] جهت توقیف سند مالکیت ملک مذکور، مورد استدعاست.
با تشکر و تقدیم احترام،
[امضای خواهان/وکیل خواهان]
تاریخ: [تاریخ نگارش لایحه]
نمونه ۳: لایحه درخواست اجرای تامین خواسته و توقیف حساب بانکی / وجوه نقد
در این حالت، خواهان قصد توقیف وجوه نقد یا موجودی حساب بانکی خوانده را دارد. ارائه مشخصات حساب، در صورت اطلاع، روند را تسریع می کند.
ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
با سلام و احترام،
احتراماً، اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی خواهان]، خواهان پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، در خصوص دعوای مطالبه وجه به مبلغ [مبلغ خواسته به ریال] علیه خوانده آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، به موجب قرار تامین خواسته شماره [شماره قرار تامین خواسته] مورخ [تاریخ صدور قرار] صادره از آن شعبه محترم، موفق به اخذ دستور توقیف اموال خوانده گردیده ام.
نظر به اینکه خوانده محترم دارای حساب بانکی به شماره [شماره حساب (در صورت اطلاع)] نزد بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه (در صورت اطلاع)] می باشد و جهت حفظ حقوق اینجانب و وصول مطالبات، اجرای فوری قرار تامین خواسته و توقیف وجوه نقد موجود در حساب های بانکی خوانده ضرورت دارد، مستنداً به ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی، از محضر عالی درخواست صدور دستور مقتضی جهت اجرای قرار تامین خواسته فوق الذکر و توقیف کلیه حساب های بانکی و موجودی وجوه نقد خوانده تا سقف [مبلغ خواسته به ریال] و ارسال دستور به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران جهت ابلاغ به تمامی بانک ها برای توقیف حساب های خوانده، مورد استدعاست.
با تشکر و تقدیم احترام،
[امضای خواهان/وکیل خواهان]
تاریخ: [تاریخ نگارش لایحه]
نمونه ۴: لایحه درخواست اجرای تامین خواسته و توقیف خودرو / اموال منقول
این نمونه برای توقیف اموال منقول مانند خودرو، موتورسیکلت یا سایر لوازم با ارزش کاربرد دارد.
ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
با سلام و احترام،
احتراماً، اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی خواهان]، خواهان پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، در خصوص دعوای [موضوع خواسته اصلی، مثال: جبران خسارت] علیه خوانده آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، به موجب قرار تامین خواسته شماره [شماره قرار تامین خواسته] مورخ [تاریخ صدور قرار] صادره از آن شعبه محترم، موفق به اخذ دستور توقیف اموال خوانده گردیده ام.
نظر به اینکه خوانده محترم دارای یک دستگاه خودروی [نوع و مدل خودرو، مثال: پراید هاچ بک] به شماره پلاک انتظامی [شماره پلاک کامل] مدل [سال ساخت] می باشد و جهت حفظ حقوق اینجانب و جلوگیری از انتقال یا پنهان سازی آن، اجرای فوری قرار تامین خواسته ضرورت دارد، مستنداً به ماده ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی، از محضر عالی درخواست صدور دستور مقتضی جهت اجرای قرار تامین خواسته فوق الذکر و توقیف خودروی مذکور به همراه ارسال دستور به پلیس راهور ناجا جهت توقیف سند مالکیت و هرگونه نقل و انتقال آن، مورد استدعاست.
با تشکر و تقدیم احترام،
[امضای خواهان/وکیل خواهان]
تاریخ: [تاریخ نگارش لایحه]
نکات حقوقی و عملی کلیدی در اجرای تامین خواسته
در کنار تنظیم دقیق لایحه و طی کردن مراحل اداری، آگاهی از برخی نکات حقوقی و عملی می تواند به خواهان در فرآیند اجرای تامین خواسته کمک شایانی کند. این نکات اغلب جنبه های مهمی از قانون و رویه قضایی را در بر می گیرند.
اموال مستثنی از دین: کدام اموال قابل توقیف نیستند؟
باید توجه داشت که همه اموال خوانده قابل توقیف نیستند. قانونگذار برای حفظ حداقل معیشت بدهکار و خانواده اش، برخی اموال را «مستثنی از دین» دانسته و توقیف آن ها را منع کرده است. شناخت این اموال از اهمیت بالایی برخوردار است:
- منزل مسکونی که عرفاً در شأن مدیون در حالت اعسار اوست.
- اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری مدیون و خانواده او لازم است.
- آذوقه موجود به قدر احتیاج مدیون و افراد تحت تکفل او برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می شود.
- کتاب ها و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها.
- وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاصی که حرفه ای دارند.
- تلفن مورد نیاز مدیون.
- مبلغی که در قانون به عنوان کمک هزینه زندگی تعیین شده است.
بنابراین، خواهان نباید انتظار توقیف این نوع اموال را داشته باشد و تمرکز خود را بر معرفی سایر اموال خوانده معطوف سازد.
مسئولیت خواهان در معرفی اموال خوانده و پیامدهای عدم شناسایی اموال
گرچه دادگاه می تواند در صورت عدم معرفی مال، استعلامات لازم را انجام دهد، اما مسئولیت اصلی معرفی اموال خوانده بر عهده خواهان است. هرچه خواهان اطلاعات دقیق تری از اموال خوانده ارائه دهد، فرآیند اجرا سریع تر و موثرتر خواهد بود. در صورت عدم شناسایی اموال کافی، خواهان ممکن است با مشکل در اجرای قرار مواجه شود و حقش برای مدتی نامعلوم معلق باقی بماند. در چنین شرایطی، می توان درخواست استعلام از مراجع مختلف (بانک مرکزی، اداره ثبت، پلیس راهور، بورس اوراق بهادار و…) را از دادگاه یا اجرای احکام خواستار شد.
قابلیت اعتراض خوانده به قرار تامین خواسته (نه به اجرای آن)
خوانده می تواند به «صدور» قرار تامین خواسته اعتراض کند، نه به «اجرای» آن پس از صدور دستور توسط مقام قضایی. بر اساس ماده ۱۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی، خوانده می تواند ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ قرار تامین خواسته، به آن اعتراض کند. این اعتراض در دادگاهی که قرار را صادر کرده، رسیدگی می شود. اما زمانی که دستور اجرا صادر و اموال توقیف شد، اعتراض خوانده به خود عملیات اجرا معمولاً پذیرفته نیست، مگر اینکه اشکالاتی در نحوه اجرا وجود داشته باشد یا اموال توقیف شده جزو مستثنیات دین باشند.
مدت زمان اجرای تامین خواسته: عوامل موثر
مدت زمان اجرای تامین خواسته ثابت نیست و به عوامل متعددی بستگی دارد:
- سرعت عمل خواهان: در معرفی اموال و پیگیری.
- دقت اطلاعات ارائه شده: هرچه اطلاعات اموال دقیق تر باشد، روند توقیف سریع تر است.
- نوع مال: توقیف حساب بانکی معمولاً سریع تر از توقیف ملک است که نیاز به استعلامات ثبتی دارد.
- حجم کاری مرجع قضایی/اجرای احکام.
- همکاری یا عدم همکاری خوانده.
در برخی موارد، ممکن است توقیف یک حساب بانکی ظرف چند روز انجام شود، در حالی که توقیف یک ملک چند هفته به طول بیانجامد.
اهمیت مشاوره و وکالت وکیل متخصص در مراحل اجرا
با توجه به پیچیدگی های حقوقی و اداری فرآیند اجرای تامین خواسته، همکاری با یک وکیل متخصص می تواند بسیار مفید باشد. وکیل با اشراف به قوانین و رویه های قضایی، می تواند لایحه را به بهترین نحو تنظیم، مراحل اداری را با سرعت بیشتری طی کرده، اموال خوانده را شناسایی و پیگیری های لازم را انجام دهد و از حقوق خواهان به طور کامل دفاع کند.
بررسی تبصره ماده ۱۰۸ (خسارت احتمالی) در ارتباط با اجرای قرار
تبصره ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی به موضوع «خسارت احتمالی» می پردازد. در مواردی که خواهان برای صدور قرار تامین خواسته، خسارت احتمالی را به صندوق دادگستری واریز می کند (برای مثال، زمانی که دعوا مستند به سند رسمی نیست و بیم تضییع و تفریط هم وجود ندارد)، اگر در نهایت خواهان در دعوای اصلی شکست بخورد، خوانده می تواند از محل این خسارت احتمالی، خسارات وارده به خود را مطالبه کند. این موضوع اهمیت دقت خواهان در درخواست تامین خواسته را نشان می دهد، زیرا در صورت عدم اثبات ادعا، ممکن است مسئول جبران خسارات خوانده شود.
برای روشن تر شدن تفاوت ها و مسئولیت ها، می توان به جدول زیر رجوع کرد:
| ویژگی | دادخواست صدور تامین خواسته | لایحه درخواست اجرای تامین خواسته |
|---|---|---|
| هدف اصلی | اخذ دستور اولیه توقیف از دادگاه | عملیاتی کردن دستور توقیف صادر شده |
| مرحله دادرسی | قبل از دعوا، ضمن دعوا، حین دادرسی | پس از صدور قرار تامین خواسته |
| فرم مورد استفاده | فرم مخصوص دادخواست | فرم لایحه (نامه رسمی) |
| محتوای اصلی | اثبات شرایط قانونی برای صدور قرار | ارجاع به قرار صادر شده و درخواست توقیف مال |
| مراجع تقدیم | شعبه دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به دعوای اصلی را دارد | شعبه صادرکننده قرار یا واحد اجرای احکام |
| امکان اعتراض خوانده | بله، به خود قرار تامین خواسته | خیر، به خود دستور اجرا (مگر اشکال در عملیات) |
جمع بندی: تضمین حقوق با اجرای صحیح
قرار تامین خواسته، بدون شک یکی از مؤثرترین ابزارهای حقوقی برای تضمین حقوق خواهان در طول فرآیند دادرسی است. این تدبیر احتیاطی به خواهان این امکان را می دهد که از انتقال یا پنهان سازی اموال توسط خوانده جلوگیری کرده و مسیر وصول مطالبات خود را هموار سازد. اما همانطور که مشاهده شد، صدور این قرار تنها نیمی از راه است و مرحله حیاتی و عملیاتی آن، یعنی «اجرا»، نیازمند دقت، آگاهی و پیگیری مستمر است.
لایحه درخواست اجرای تامین خواسته، پلی است میان دستور قضایی صادر شده و توقیف واقعی اموال. این لایحه، ابزاری قدرتمند در دستان خواهان است که با تنظیم صحیح و پیگیری به موقع آن، می تواند از بی اثر شدن قرار تامین خواسته جلوگیری کند و اطمینان حاصل کند که حقش تضییع نخواهد شد. درک تفاوت های بنیادین میان دادخواست صدور و لایحه اجرا، آشنایی با نحوه نگارش دقیق لایحه، و آگاهی از مراحل عملی و نکات حقوقی پیرامون آن، همگی اجزای یک فرآیند موفق برای استیفای حقوق هستند.
تجربه نشان داده است که حتی یک اشتباه کوچک در نگارش لایحه یا عدم پیگیری مناسب می تواند منجر به تاخیرهای طولانی و حتی ناکامی در توقیف اموال شود. به همین دلیل، برای دستیابی به بهترین نتیجه و حفاظت کامل از منافع حقوقی خود، همواره توصیه می شود که از مشاوره و همکاری با وکلای متخصص و با تجربه در این زمینه بهره مند شوید. این اقدام نه تنها به شما در پیمودن صحیح مسیر قانونی کمک می کند، بلکه اطمینان خاطر بیشتری را برای حفظ و استیفای حقوق شما به ارمغان می آورد.