نگاه لوطی گری قبل از انقلاب در تولیدات هنری دغدغه ما نیست
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: برخی از آثار فرهنگی و هنری که پیش از انقلاب تولید می شد بازتاب دهنده دغدغه های آن دوران بود؛ اما امروز برخی از تولیدات هنری همان نگاه لوطی گری قبل از انقلاب را بازتولید می کنند در حالی که این مسائل نیاز و دغدغه امروز ما نیستند.
به گزارش دکترنامه حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در همایش ملی حکمرانی و نظام سیاستگذاری فرهنگی که در فرهنگستان هنر برگزار شد با اشاره به چهلمین سالگرد تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: برنامه های متعددی در حال برگزاری است. تاکنون نزدیک به ۲۰۰ نشست تخصصی و چهار همایش ملی برگزار شده است.
تفاوت های حکومت داری با حکمرانی علم و فرهنگ
وی درباره گام دوم شورا بیان کرد: ما تلاش داریم حکومت داری علم و فرهنگ را به حکمرانی علم و فرهنگ تبدیل کنیم. بین حکومت داری علم و فرهنگ و حکمرانی علم و فرهنگ تفاوت زیادی وجود دارد در حکومت داری تصمیم گیری به صورت هرمی انجام می شود. مدیران یا یک شورای کوچک آیین نامه ها و سیاست ها را تدوین و ابلاغ می کنند. اما در حکمرانی مشارکت گسترده ی نخبگان و مردم ضروری است. حکمرانی مردمی باید مبتنی بر نظریه نظام انقلابی باشد که در بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری بر آن تأکید داشته اند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: معمولاً تصمیم گیری ها در حکومت داری علم و فرهنگ یا توسط مدیران مسئول انجام می شود که اغلب نگاهی محدود دارند یا تحت تأثیر گروه های مافیایی قدرت و اقتصاد قرار می گیرد. در هر دو حالت مردم و نخبگان کشور کنار گذاشته می شوند. در مقابل حکمرانی علم و فرهنگ باید شامل مشارکت مردم دانشمندان و نخبگان باشد و حقوق همه مخاطبان را رعایت کند.
وی درباره ویژگی های حکمرانی مطلوب بیان کرد: حکمرانی هنر باید مبتنی بر حکمت باشد. هنر به معنای خلقی است که از تخیل مبتنی بر عقل و خرد زاییده شود. این اصل در همه انواع هنر _ چه تجسمی نمایشی آوایی یا مرکب مانند سینما و معماری _ باید رعایت شود.
وی با بیان اینکه در حکمرانی باید نیازهای جامعه شناسایی و بر اساس آن تصمیم گیری شود گفت: برای مثال در حوزه رسانه های خانگی و سریال ها نیازهای فرهنگی مردم باید مبنا باشد نه الگوگیری از مسائل و نیازهای هالیوود یا بالیوود.
تاکید بر فاصله گرفتن از حکومت داری هِرمی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: ما باید از حکومت داری هرمی فاصله بگیریم و به سمت حکمرانی مشارکتی حکمت بنیان و رصدمحور حرکت کنیم تا مسائل واقعی جامعه در حوزه های خانواده اشتغال و سایر حوزه های اجتماعی به درستی مدیریت شود.
خسروپناه با تاکید بر اینکه مسائل و نیازهای امروز جامعه ایران با گذشته تفاوت های اساسی دارد افزود: برخی از آثار فرهنگی و هنری که پیش از انقلاب تولید می شد بازتاب دهنده دغدغه های آن دوران بود؛ اما امروز برخی از تولیدات هنری همان نگاه لوطی گری قبل از انقلاب را بازتولید می کنند. در حالی که این مسائل نیاز و دغدغه امروز ما نیستند.
وی یکی از ویژگی های حکمرانی علم و فرهنگ را اصلاح نظام آموزشی و پژوهشی با استفاده از ظرفیت نخبگان واقعی در حوزه فرهنگ هنر و علم دانست و افزود: این اصلاح نیازمند مشارکت متخصصان هر حوزه است نه تصمیم گیری های محدود در شوراهای کوچک.
چرا دکترای خوشنویسی در ایران وجود ندارد؟
وی اضافه کرد: برای مثال در وزارت علوم شورایی به نام «شورای گسترش» وجود دارد که برای تمام دانشگاه های کشور تصمیم گیری می کند. این شورا گرچه متشکل از افراد دانشمند و فاضل است اما گاهی بلوغ کافی در حوزه های خاصی مانند هنر ندارد. در حوزه هنر دوره دکترای پژوهش هنر با گرایش هایی مانند تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی حکمت هنرهای دینی و مطالعات رسانه داریم. اما هنوز دکترای خوشنویسی در ایران وجود ندارد! این در حالی است که خوشنویسی یکی از هنرهای اصیل ایرانی است. متأسفانه دانشجویان علاقه مند به این حوزه مجبور می شوند برای اخذ مدرک دکترا به کشورهایی مانند ترکیه بروند. در این مسیر نه تنها ارز کشور صرف دانشگاه های خارجی می شود بلکه واحدهای درسی گذرانده شده نیز به جای تقویت نگاه ایرانی-اسلامی مبتنی بر رویکردهای غیرایرانی است.
خسروپناه عنوان کرد: در برخی رشته های موسیقی لیسانس «موسیقی ایرانی» وجود دارد اما برای مقطع ارشد «موسیقی جهان» تعریف شده است؛ یا برعکس. در حوزه صنایع دستی نیز همین وضعیت دیده می شود. ما هنوز به نظریه پردازی جامع در هنر ایرانی _ اسلامی دست نیافته ایم.
وی ادامه داد: این تفاوت میان حکومت داری و حکمرانی علم و فرهنگ است. حکمرانی باید با مشارکت نخبگان به اصلاح نظام آموزشی و پژوهشی در تمام حوزه ها از جمله هنر بپردازد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: حکمرانی هنر باید زمینه ساز تولید نظریه های بومی در حوزه هنر ایرانی _ اسلامی باشد. این نظریه ها می توانند هویت و اصالت هنر ایرانی را تقویت کرده و جایگاه آن را در عرصه جهانی ارتقا دهند.
تصمیم گیری علم و فرهنگ باید با چه کسانی باشد؟
وی ادامه داد: یکی دیگر از ویژگی های حکمرانی مطلوب مشارکت گسترده نخبگان و مردم است. تصمیم گیری در حوزه علم و فرهنگ نباید صرفاً توسط مدیران یا گروه های خاص اقتصادی و مافیایی انجام شود. این تصمیم گیری باید با مشورت و هم اندیشی گسترده میان صاحب نظران دانشمندان و نخبگان انجام شود.
خسروپناه گفت: حکمرانی علم و فرهنگ با حکومت داری سنتی تفاوت های بنیادین دارد. اصلاح نظام آموزشی و پژوهشی گسترش نظریه پردازی بومی و تقویت مشارکت نخبگان از جمله گام های ضروری در مسیر تحقق حکمرانی مشارکتی و حکمت بنیان در عرصه علم و فرهنگ است.
وی ادامه داد: فرایند حکمرانی شامل چهار مرحله اساسی است: سیاست گذاری تنظیم گری تصدی گری و نظارت و ارزیابی. این مراحل باید با تکیه بر مشارکت نخبگان و بر اساس نیازهای مردم انجام شود. نه مدیران اجرایی و نه ذینفعان اقتصادی بلکه نخبگان جامعه باید محور اصلی این فرایند باشند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: برای مثال در تدوین سند ملی موسیقی خانه موسیقی و هنرمندان با گرایش های مختلف مشارکت داشتند. این سند بر اساس اصول حاکم بر موسیقی ایرانی _ اسلامی که از اندیشه های مقام معظم رهبری استخراج شده است تدوین شد. همچنین در تهیه و تصویب سند صنایع دستی ۱۴۰۰ نخبه و فعال این حوزه همکاری داشتند.
بنابر اعلام روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی استاد خسروپناه اضافه کرد: وظیفه نهادهای حکومتی بسترسازی و تسهیل گری است. حکومت باید میدان را هموار کند تا نخبگان به شکل حداکثری در فرایند حکمرانی مشارکت داشته باشند. اگر این امر محقق شود می توانیم ادعا کنیم که گام دوم انقلاب در حوزه حکمرانی علم و فرهنگ تحقق یافته است. البته این به معنای نفی دستاوردهای گذشته نیست. شورای عالی انقلاب فرهنگی همواره از نخبگان بهره گرفته است اما نیاز به افزایش و گسترش مشارکت وجود دارد. به عنوان مثال در تدوین سند امنیت غذایی حدود ۴۰۰ محقق مشارکت داشتند. اما با توجه به وجود ۱۲ هزار عضو هیئت علمی در حوزه کشاورزی این تعداد کافی نیست. ما باید بسترهایی فراهم کنیم که حداقل ۴۰۰۰ نفر در این فرایندها مشارکت کنند.
انتهای پیام