آیا بعد از طلاق میتوان درخواست مهریه کرد؟

بله، در اغلب موارد پس از طلاق نیز امکان درخواست مهریه وجود دارد و طلاق به خودی خود باعث از بین رفتن حق مهریه زن نمی شود. این حق قانونی و شرعی، با شرایط و ضوابط خاصی همراه است که بسته به نوع طلاق و نحوه بخشش احتمالی مهریه، مسیر پیگیری آن متفاوت خواهد بود.

پس از گذراندن فراز و نشیب های زندگی مشترک و رسیدن به نقطه پایانی آن یعنی طلاق، یکی از مهم ترین دغدغه هایی که برای بسیاری از زنان مطرح می شود، سرنوشت حق قانونی و شرعی آن ها یعنی مهریه است. این پرسش که آیا پس از جدایی نیز می توان مهریه را مطالبه کرد، ابهامات و نگرانی های زیادی را به همراه دارد. درک کامل از این موضوع نه تنها به زنان کمک می کند تا از حقوق خود آگاه شوند، بلکه به آن ها توانایی می دهد تا با دیدگاهی روشن تر و اطمینان خاطر بیشتری گام بردارند. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و شفاف، تمامی سناریوها، قوانین و نکات کلیدی مربوط به مطالبه مهریه پس از طلاق را بررسی می کند.

مهریه؛ حقی پایدار در زندگی و پس از جدایی

مهریه به عنوان یک رکن اساسی در عقد نکاح، تنها یک رسم نیست، بلکه حقی است که شرع و قانون برای زن به رسمیت شناخته اند. این حق، پشتوانه ای مالی و معنوی برای زن در طول زندگی مشترک و حتی پس از آن محسوب می شود. درک مفاهیم پایه ای مهریه، نقطه شروعی برای پیگیری حقوقی آن است.

تعریف مهریه و جایگاه قانونی آن

مهریه، که در اصطلاح حقوقی به آن «صداق» نیز گفته می شود، مالی است که مرد در زمان ازدواج به ملکیت زن درمی آورد. این مال می تواند وجه نقد، سکه، طلا، املاک، مستغلات یا هر مال منقول و غیرمنقول دیگری باشد که ارزش مالی داشته باشد و در سند ازدواج به صورت رسمی قید می گردد. بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی ایران، به محض وقوع عقد، زن مالک مهریه می شود و می تواند هرگونه تصرفی در آن انجام دهد. این مالکیت کامل، اهمیت مهریه را دوچندان می کند و آن را از سایر تعهدات مالی متمایز می سازد.

انواع مهریه: عندالمطالبه و عندالاستطاعه

مهریه از نظر نحوه پرداخت به دو دسته اصلی تقسیم می شود که هر یک، شرایط خاص خود را برای مطالبه دارند:

1. مهریه عندالمطالبه: این نوع مهریه، رایج ترین شکل آن است. همانطور که از نامش پیداست، زن می تواند هر زمان که بخواهد آن را از مرد مطالبه کند، حتی اگر زندگی مشترک برقرار باشد. مرد موظف است به محض مطالبه، مهریه را بپردازد و در صورت عدم پرداخت، زن می تواند از طریق مراجع قانونی اقدام به توقیف اموال و دریافت مهریه خود نماید.
2. مهریه عندالاستطاعه: در این حالت، پرداخت مهریه مشروط به توانایی مالی مرد است. به این معنا که زن تنها زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت شود مرد توانایی مالی برای پرداخت آن را دارد. اثبات استطاعت مالی مرد بر عهده زن است و در صورت عدم توانایی مرد، دادگاه می تواند حکم اعسار صادر کرده و مهریه را به صورت اقساطی تعیین نماید یا حتی مطالبه آن را تا زمان فراهم شدن شرایط مالی مرد به تعویق بیندازد.

انتخاب هر یک از این انواع مهریه در زمان عقد نکاح صورت می گیرد و دارای پیامدهای حقوقی متفاوتی در مراحل مطالبه خواهد بود.

زمان مالکیت زن بر مهریه

بر اساس قانون مدنی، زن به محض جاری شدن صیغه عقد، مالک تمام مهریه می شود. این یک حق مسلم و بدون قید و شرط است. اما نکته مهمی در خصوص میزان مهریه قابل دریافت وجود دارد:

• اگر نزدیکی (رابطه زناشویی) بین زوجین صورت نگرفته باشد و طلاق واقع شود، زن مستحق نصف مهریه تعیین شده است.
• اگر نزدیکی بین زوجین صورت گرفته باشد، زن مالک تمام مهریه است و می تواند تمامی آن را مطالبه کند.

این تفاوت در زمان جدایی زن باکره و غیرباکره تاثیرگذار خواهد بود و در ادامه به تفصیل به آن پرداخته می شود.

مطالبه مهریه پس از طلاق؛ اصلی حقوقی و بدون محدودیت زمانی مطلق

یکی از بزرگترین تصورات غلط در میان مردم، این است که با وقوع طلاق، حق مهریه زن از بین می رود یا برای مطالبه آن محدودیت زمانی وجود دارد. اما واقعیت حقوقی چیز دیگری است. مهریه حقی است که به سادگی قابل ساقط شدن نیست و حتی پس از جدایی نیز پشتوانه زن باقی می ماند.

اصل کلی: حق زن بر مهریه پس از طلاق زائل نمی شود

طلاق به خودی خود، به معنای سقوط حق مهریه نیست. مهریه، دینی است که بر عهده مرد قرار دارد و با جاری شدن صیغه عقد بر ذمه او مستقر می شود. حتی پس از طلاق و پایان یافتن زندگی مشترک، این دین از بین نمی رود و زن همچنان حق دارد آن را از همسر سابق خود مطالبه کند. بسیاری از زنان به دلیل ناآگاهی از این اصل مهم، در فرآیند طلاق از حقوق خود چشم پوشی می کنند، در حالی که قانون این حق را برای آنان محفوظ می دارد. مرد موظف است مهریه را در صورت مطالبه زن، بپردازد یا در صورت عدم توانایی، ترتیب تقسیط آن را بدهد.

مهریه به عنوان دین ممتاز و تضمین حقوق زن

مهریه در نظام حقوقی ایران، دارای جایگاه ویژه ای است و به عنوان «دین ممتاز» شناخته می شود. این به آن معناست که در صورت وجود چندین طلبکار از مرد، مهریه زن در اولویت پرداخت قرار دارد و تا زمانی که مهریه زن تسویه نشود، سایر دیون مرد به طلبکاران دیگر (به جز برخی دیون خاص مانند نفقه همسر و فرزندان) از محل اموال او قابل وصول نخواهد بود. این امتیاز حقوقی، نشان دهنده اهمیت و حمایت قانون از حق مهریه زن است و اطمینان خاطری برای زن محسوب می شود که در صورت جدایی، دست خالی نخواهد ماند.

مهریه، نه تنها یک پشتوانه مالی است، بلکه تجلی احترام به جایگاه زن در نهاد خانواده محسوب می شود و حتی پس از جدایی نیز می تواند به او در آغاز فصلی جدید از زندگی کمک کند.

رفع ابهام از محدودیت زمانی ده سال برای مطالبه مهریه

یک باور غلط و رایج در جامعه، این است که زن تنها تا ۱۰ سال پس از طلاق فرصت دارد مهریه خود را مطالبه کند و پس از آن، این حق از بین می رود. اما این باور کاملاً نادرست است.

در نظام حقوقی ایران، برای مطالبه مهریه، هیچ محدودیت زمانی (مانند ۱۰ سال) در نظر گرفته نشده است. مهریه، مانند هر دین دیگری، تا زمانی که به طور قانونی ساقط نشده باشد، قابل مطالبه است. این به آن معناست که زن می تواند سال ها پس از طلاق نیز، برای دریافت مهریه خود اقدام کند، مگر اینکه حق مطالبه مهریه به دلایلی مانند بخشش رسمی، فوت مرد بدون وارث و اموال، یا اتمام عده و عدم رجوع از بذل در طلاق های بائن، به طور قطعی ساقط شده باشد. این ابهام زدایی اهمیت زیادی دارد، زیرا بسیاری از زنان به دلیل ترس از اتمام مهلت، ممکن است عجولانه تصمیم بگیرند یا به کلی از حق خود صرف نظر کنند.

سناریوهای مختلف مطالبه مهریه پس از طلاق و شرایط خاص هر یک

نوع طلاقی که صورت می گیرد، نقش مهمی در نحوه مطالبه مهریه و امکان رجوع از بخشش آن دارد. درک تفاوت های حقوقی انواع طلاق، به زن کمک می کند تا با آگاهی بیشتری مسیر حقوقی خود را پیگیری کند.

درخواست مهریه در طلاق رجعی

طلاق رجعی، نوعی از طلاق است که در آن مرد می تواند در مدت زمان عده، بدون نیاز به عقد مجدد به همسر خود رجوع کند و زندگی مشترک را از سر بگیرد. این نوع طلاق، شرایط خاصی را برای مهریه به همراه دارد.

3.1.1. حق رجوع زن در طول مدت عده

در طلاق رجعی، زن در طول مدت عده (که معمولاً سه طُهر یا سه ماه است) همچنان در حکم زوجه است و مهریه او به قوت خود باقی می ماند. اگر زن در این مدت اقدام به مطالبه مهریه خود کند، این حق برای او کاملاً محفوظ است. حتی اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زن می تواند برای اثبات توانایی مالی مرد و تقسیط آن اقدام نماید.

3.1.2. وضعیت مهریه پس از اتمام عده در طلاق رجعی

پس از اتمام مدت عده در طلاق رجعی، اگر مرد به همسرش رجوع نکند، طلاق قطعی می شود و رابطه زوجیت به طور کامل پایان می یابد. در این حالت نیز، حق مطالبه مهریه برای زن همچنان برقرار است و می تواند حتی سال ها پس از اتمام عده نیز برای دریافت آن اقدام کند، مگر اینکه به طور رسمی و قانونی آن را بخشیده باشد. اتمام عده در طلاق رجعی، صرفاً به معنای پایان یافتن امکان رجوع مرد است و تاثیری بر اصل حق مهریه زن ندارد.

درخواست مهریه در طلاق بائن (خلع و مبارات)

در طلاق بائن، برخلاف طلاق رجعی، مرد حق رجوع به زن در مدت عده را ندارد و طلاق از همان لحظه وقوع، قطعی است. طلاق خلع و مبارات از انواع طلاق بائن هستند که در آن ها، زن برای رهایی از زندگی مشترک، مالی را به مرد می بخشد.

3.2.1. طلاق خلع و مبارات و مفهوم بذل (بخشش مهریه)

در طلاق خلع، زن به دلیل کراهتی که از ادامه زندگی مشترک با مرد دارد، با بخشیدن مالی (معمولاً تمام یا قسمتی از مهریه) به مرد، از او درخواست طلاق می کند. این مال بخشیده شده، «فدیه» یا «بذل» نامیده می شود. در طلاق مبارات نیز زن و مرد هر دو از یکدیگر کراهت دارند و زن مالی را (که نباید بیشتر از مهریه باشد) به مرد می بخشد تا طلاق واقع شود.

در این انواع طلاق، زن با رضایت خود مهریه یا قسمتی از آن را می بخشد تا طلاق صورت پذیرد. این بخشش در ظاهر باعث می شود زن دیگر نتواند مهریه بخشیده شده را مطالبه کند.

3.2.2. امکان رجوع به بذل در دوران عده و تغییر نوع طلاق

نکته حقوقی بسیار مهم در طلاق های خلع و مبارات این است که زن می تواند در طول مدت عده (سه طُهر) از بذل (مهریه بخشیده شده) خود رجوع کند. به این معنا که زن می تواند اعلام کند که از بخشش مهریه پشیمان شده و قصد مطالبه آن را دارد. در صورت رجوع زن به بذل در مدت عده، ماهیت طلاق از بائن به رجعی تغییر پیدا می کند. در این حالت، مرد نیز می تواند در مدت عده به زن رجوع کرده و زندگی مشترک را از سر بگیرد. این حق رجوع از بذل، فرصتی دوباره برای زن فراهم می کند تا در صورت تغییر شرایط یا پشیمانی، از حق مهریه خود بهره مند شود.

مطالبه مهریه در طلاق توافقی

طلاق توافقی، همانطور که از نامش پیداست، بر اساس توافق کامل زوجین بر سر تمامی مسائل مربوط به جدایی از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و اجرت المثل صورت می گیرد.

3.3.1. نقش توافق نامه در بخشش مهریه

در طلاق توافقی، زوجین با تنظیم یک توافق نامه جامع، تمامی حقوق و تکالیف خود را مشخص می کنند. در بسیاری از موارد، زن در ازای حصول طلاق توافقی، تمام یا قسمتی از مهریه خود را می بخشد. این بخشش باید به صراحت در توافق نامه قید شود و پس از امضای طرفین و تایید دادگاه، جنبه رسمی پیدا می کند.

3.3.2. رجوع از بخشش مهریه در طلاق توافقی: چالش ها و امکان پذیری ها

اگر طلاق توافقی از نوع خلع یا مبارات باشد (که رایج ترین شکل آن است)، زن می تواند در مدت عده از مهریه بخشیده شده (بذل) رجوع کند. همانند طلاق خلع و مبارات، در این صورت طلاق از بائن به رجعی تبدیل می شود و مرد نیز حق رجوع خواهد داشت. اما اگر توافق بر سر بخشش مهریه به گونه ای باشد که ماهیت طلاق را به بائن قطعی (غیر از خلع و مبارات) تبدیل کند یا به صورت ابراء ذمه صورت گرفته باشد، امکان رجوع از بخشش بسیار دشوار یا غیرممکن خواهد بود. بنابراین، هر زن در زمان طلاق توافقی باید با آگاهی کامل از تبعات حقوقی بخشش مهریه و با مشورت وکیل متخصص اقدام کند.

مهریه زن باکره پس از طلاق

زمانی که نزدیکی بین زوجین صورت نگرفته باشد و زن باکره باشد، حق مهریه او پس از طلاق به صورت متفاوتی محاسبه می شود. بر اساس قانون، در این شرایط، زن مستحق دریافت نصف مهریه تعیین شده در سند ازدواج است. این موضوع در ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی تصریح شده است. بنابراین، اگر مهریه ۱۰۰ سکه باشد، زن باکره می تواند ۵۰ سکه را مطالبه کند. این تفاوت حقوقی، نکته مهمی است که باید در پرونده های طلاق زنان باکره مورد توجه قرار گیرد.

مواردی که امکان مطالبه مهریه پس از طلاق وجود ندارد (سلب حق)

در حالی که اصل بر بقای حق مهریه پس از طلاق است، اما در برخی شرایط خاص، این حق از بین رفته و زن دیگر نمی تواند آن را مطالبه کند. آگاهی از این موارد برای هر دو طرف دعوی (زن و مرد) ضروری است.

بخشش مهریه به صورت رسمی و کتبی (سند اقرار به وصول یا ابراء ذمه)

یکی از مهم ترین و قطعی ترین راه های سلب حق مطالبه مهریه، بخشش آن به صورت رسمی و کتبی است. این امر به دو شکل اصلی صورت می گیرد:

1. ابراء ذمه: در این حالت، زن به صورت رسمی و در محضر اسناد رسمی، اعلام می کند که مرد را از پرداخت مهریه بری الذمه (مسئولیت قانونی پرداخت) می کند. ابراء به معنای اسقاط دین است و با انجام آن، دین مهریه از ذمه مرد به طور کامل ساقط می شود و زن دیگر هیچ حقی برای مطالبه آن نخواهد داشت. ابراء، یک عمل حقوقی غیرقابل بازگشت است.
2. اقرار به وصول مهریه: زن می تواند به صورت رسمی اقرار کند که مهریه خود را به طور کامل دریافت کرده است. این سند نیز مانند ابراء ذمه، حق مطالبه مهریه را از زن سلب می کند.

اهمیت سند رسمی در سلب قطعی حق: تفاوت حیاتی بین بخشش شفاهی و بخشش رسمی در این است که بخشش شفاهی یا غیررسمی (مانند پیامک یا یک دست نوشته غیررسمی) به تنهایی برای سلب حق مطالبه مهریه کافی نیست و زن می تواند در اغلب موارد از آن عدول کند. اما سند رسمی، دارای اعتبار قانونی بالایی است و اثبات خلاف آن بسیار دشوار یا غیرممکن است. بنابراین، اگر مرد قصد دارد از پرداخت مهریه معاف شود، باید حتماً به دنبال سند رسمی ابراء یا اقرار به وصول باشد.

اتمام مدت عده و عدم رجوع به بذل در طلاق های بائن

همانطور که پیش تر گفته شد، در طلاق های بائن از نوع خلع و مبارات، زن مهریه (یا مالی) را می بخشد (بذل می کند) تا طلاق صورت گیرد. زن این حق را دارد که در طول مدت عده، از این بذل رجوع کند و مهریه خود را مطالبه نماید. اما اگر مدت عده به پایان برسد و زن از بذل خود رجوع نکرده باشد، این حق برای او از بین می رود. در این شرایط، طلاق کاملاً بائن و قطعی شده و زن دیگر نمی تواند مهریه بخشیده شده را مطالبه کند. این مهلت قانونی برای رجوع از بذل، بسیار مهم است و عدم توجه به آن می تواند منجر به از دست رفتن حق مهریه شود.

سقوط حق مهریه به دلیل فوت (در شرایط خاص)

مسئله فوت زن یا مرد در ارتباط با مهریه، دارای نکات حقوقی خاصی است:

• اگر زن فوت کند، حق مهریه او به ورثه اش (فرزندان، پدر و مادر) منتقل می شود و آن ها می توانند مهریه را از مرد مطالبه کنند. بنابراین، فوت زن به معنای سقوط مهریه نیست.
• اگر مرد فوت کند، مهریه زن به عنوان یکی از دیون ممتاز، از محل ترکه (اموال به جای مانده) مرد پرداخت می شود.
• تنها در شرایط بسیار خاص، مانند فوت زن بدون هیچ وارثی قبل از مطالبه یا فوت مرد بدون هیچ اموالی که کفاف پرداخت مهریه را بدهد، ممکن است مهریه عملاً قابل وصول نباشد، اما اصل حق ساقط نمی شود.

اثبات عدم استطاعت مالی مرد (در مهریه عندالاستطاعه)

در صورتی که مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد، همانطور که قبلاً توضیح داده شد، زن تنها در صورت توانایی مالی مرد می تواند آن را مطالبه کند. اگر مرد در دادگاه ثابت کند که توانایی مالی برای پرداخت مهریه را ندارد (اعسار)، دادگاه می تواند حکم تقسیط مهریه را صادر کند یا حتی در صورت عدم وجود هیچ گونه دارایی یا درآمدی، مطالبه آن را تا زمان ایجاد توانایی مالی به تعویق بیندازد. در این شرایط، حق مطالبه مهریه از بین نمی رود، اما امکان دریافت آن تا زمان بهبود وضعیت مالی مرد معلق می ماند.

مراحل قانونی مطالبه مهریه پس از جدایی

برای پیگیری حق مهریه پس از طلاق، لازم است که زن مراحل قانونی مشخصی را طی کند. این مراحل می توانند از طریق اداره ثبت اسناد یا دادگاه خانواده انجام شوند، که هر یک مزایا و ویژگی های خاص خود را دارند.

مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت اسناد و املاک

اگر سند ازدواج به صورت رسمی تنظیم شده باشد (که تقریباً تمامی عقدنامه ها در ایران رسمی هستند)، زن می تواند برای مطالبه مهریه خود از طریق اداره ثبت اسناد و املاک اقدام کند. این روش معمولاً سریع تر و کم هزینه تر از روش قضایی است.

5.1.1. مزایا و سرعت عمل آن (برای مهریه هایی که سند رسمی دارند)

مهمترین مزیت این روش، سرعت بیشتر در رسیدگی و عدم نیاز به مراحل طولانی دادرسی قضایی است. همچنین، هزینه های دادرسی در این شیوه کمتر است. اداره ثبت می تواند به سرعت برای توقیف اموال مرد و اجرای مهریه اقدام کند.

5.1.2. روند درخواست صدور اجراییه و توقیف اموال

روند کار به این صورت است که زن یا وکیل او با مراجعه به دفتر ازدواجی که عقد در آنجا ثبت شده، درخواست صدور اجراییه مهریه را می کند. پس از صدور اجراییه، این سند به اداره ثبت محل اقامت مرد فرستاده می شود. اداره ثبت، اجراییه را به مرد ابلاغ می کند و به او ده روز مهلت می دهد تا مهریه را بپردازد یا ترتیبی برای پرداخت آن بدهد. در صورت عدم پرداخت در این مهلت، زن می تواند درخواست توقیف اموال منقول و غیرمنقول مرد (مانند حساب بانکی، حقوق، خودرو، ملک) را ارائه دهد. اداره ثبت پس از توقیف اموال، آن ها را به مزایده گذاشته و از محل فروش آن ها مهریه زن را پرداخت می کند.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده

در برخی موارد، مراجعه مستقیم به دادگاه خانواده برای مطالبه مهریه ضرورت می یابد یا به صلاحدید زن، انتخاب می شود.

5.2.1. مواردی که نیاز به مراجعه به دادگاه است (مثلاً در صورت رجوع به بذل، یا عدم امکان توقیف از طریق ثبت، یا مطالبه مهریه عندالاستطاعه)

مراجعه به دادگاه خانواده در شرایط زیر معمولاً بهترین گزینه است:

• در صورتی که زن بخواهد از بخشش مهریه (بذل) خود در طلاق های بائن رجوع کند.
• زمانی که مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد و زن نیاز به اثبات تمکن مالی مرد داشته باشد.
• اگر اموالی از مرد شناسایی نشود و امکان توقیف از طریق ثبت وجود نداشته باشد، زن می تواند در دادگاه درخواست حکم جلب مرد را به دلیل عدم پرداخت مهریه (پس از صدور حکم و احراز اعسار و عدم توانایی پرداخت اقساط) مطرح کند.
• در صورتی که سند ازدواج غیررسمی باشد (که در ایران بسیار نادر است).

5.2.2. روند تقدیم دادخواست، رسیدگی و صدور حکم

زن یا وکیل او با تقدیم «دادخواست مطالبه مهریه» به دادگاه خانواده، رسماً دعوی خود را آغاز می کند. پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبه مربوطه ارجاع می شود و طرفین برای جلسات رسیدگی دعوت می شوند. در این جلسات، اظهارات طرفین شنیده شده و مدارک ارائه شده بررسی می شود. دادگاه پس از بررسی شواهد و مستندات، حکم مقتضی را صادر می کند. اگر حکم به نفع زن صادر شود، مرد موظف به پرداخت مهریه خواهد بود و در صورت عدم پرداخت، زن می تواند با اجراییه دادگاه، اقدام به توقیف اموال مرد نماید. این فرآیند ممکن است زمان بر باشد، اما مسیر قانونی برای احقاق حقوق زن است.

نقش وکیل متخصص در پرونده های مهریه بعد از طلاق

مسائل مربوط به مهریه و طلاق، پیچیدگی های حقوقی خاص خود را دارند. حضور یک وکیل متخصص و باتجربه در امور خانواده می تواند تفاوت چشمگیری در روند و نتیجه پرونده ایجاد کند.

• اهمیت مشاوره حقوقی تخصصی: وکیل می تواند با ارائه مشاوره های دقیق، زن را از تمامی حقوق و تعهداتش آگاه کند و بهترین راهکار حقوقی را متناسب با شرایط خاص پرونده پیشنهاد دهد.
• تسریع روند، جلوگیری از اشتباهات حقوقی و افزایش شانس موفقیت: وکیل با آگاهی کامل از قوانین و رویه های قضایی، می تواند مراحل پرونده را به سرعت و با دقت بیشتری پیش ببرد، از بروز اشتباهاتی که ممکن است منجر به از دست رفتن حق شوند جلوگیری کند و شانس موفقیت زن را در مطالبه مهریه به طور قابل توجهی افزایش دهد.

مدارک ضروری برای پیگیری مهریه پس از طلاق

برای هرگونه اقدام حقوقی جهت مطالبه مهریه، ارائه مدارک کامل و صحیح از اهمیت بالایی برخوردار است. جمع آوری این اسناد پیش از آغاز فرآیند، می تواند به تسریع کار کمک کند.

مدارک لازم برای درخواست مهریه پس از طلاق شامل موارد زیر است:

• شناسنامه و کارت ملی: زن و مرد (فتوکپی و اصل)
• اصل سند ازدواج (عقدنامه): این سند، مهمترین مدرک برای اثبات حق مهریه است.
• اصل سند طلاق (طلاق نامه): برای اثبات وقوع طلاق و نوع آن.
• در صورت وجود، مدارک اثبات اموال و دارایی های مرد: این مدارک می تواند شامل سند ملک، سند خودرو، پرینت حساب بانکی، فیش حقوقی یا هر مدرک دیگری باشد که نشان دهنده دارایی های مرد است و می تواند در فرآیند توقیف اموال به زن کمک کند.
• هرگونه توافق نامه یا سند مرتبط با مهریه یا طلاق: اگر توافق نامه ای در مورد مهریه (مثلاً بخشش یا تقسیط) بین زوجین صورت گرفته، ارائه آن الزامی است.

---

نتیجه گیری

در پایان این بررسی جامع، روشن شد که حق مهریه برای زن، حتی پس از طلاق نیز به عنوان یک حق قانونی و شرعی به قوت خود باقی است. طلاق به خودی خود باعث سقوط این حق نمی شود، بلکه شرایط خاص هر نوع طلاق و نحوه بخشش مهریه (شفاهی یا کتبی، با رجوع از بذل یا ابراء ذمه) است که امکان مطالبه آن را تعیین می کند. همچنین، باور رایج مبنی بر وجود محدودیت زمانی ده ساله برای مطالبه مهریه، کاملاً نادرست است و زن می تواند تا سال ها پس از طلاق نیز برای احقاق حق خود اقدام کند، مگر اینکه به دلایل حقوقی مشخص، این حق به طور قطعی ساقط شده باشد.

زنان در هر مرحله از زندگی مشترک و به ویژه در آستانه جدایی، باید با آگاهی کامل از حقوق خود قدم بردارند. پیگیری مهریه، مسیری قانونی است که هم از طریق اداره ثبت اسناد و هم از طریق دادگاه خانواده قابل انجام است. با توجه به پیچیدگی های حقوقی موجود و تاثیر سرنوشت ساز تصمیمات اتخاذ شده، شدیداً توصیه می شود که پیش از هرگونه اقدام، از مشاوره حقوقی وکیل متخصص خانواده بهره مند شوند. یک وکیل مجرب می تواند راهنمایی های لازم را ارائه داده و به بهترین شکل ممکن از حقوق زن دفاع کند تا او بتواند در این مسیر دشوار، با اطمینان و آگاهی کامل از حقوق خود بهره مند شود.