کنترل این ۴ بیماری باعث در امان ماندن از سرطان سینه می‌شود
سرطان پستان از جمله بیماری غیر واگیر و مهم در زنان است که در صورت عدم شناسایی، خطر مرگ و میر بالایی دارد. اما روش‌های غربالگری در این بیماری موجب شناسایی زودرس و کاهش مرگ و میر در بین زنان می‌شود.
سرطان پستان
سرطان پستان شایع‌ترین نوع سرطان در بین بانوان و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان است. تشخیص به موقع این بیماری تا حد زیادی می‌تواند در روند درمان کمک کننده باشد. سرطان پستان از بافت پستان آغاز می‌شود. نشانه‌های این سرطان شامل توده در پستان، تغییر در شکل ظاهری، فرورفتگی‌های کوچک پوستی، خروج مایع خونی یا سروزی از نوک پستان، نوک فرورفتهٔ پستان یا پوست قرمز و خشک (پوسته‌پوسته) پستان باشد. در بیماران دچار متاستاز، درد‌های استخوانی، تورم و بزرگی گره‌های لنفاوی، تنگی نفس یا زردی هم ممکن است دیده شود.
عوامل خطر سرطان پستان به دو دسته عوامل خطر غیر قابل اصلاح و عوامل خطر قابل اصلاح تقسیم می‌شود.
عوامل خطر غیر قابل اصلاح
سن بالا: با افزایش سن خطر ابتلا به سرطان پستان افزایش می‌یابد. بیش از ۸۰ درصد تشخیص‌های سرطان پستان در زنان با سن ۴۵ سال یا بیشتر است و میانگین سنی در تشخیص ۶۲ سال است. شناخت افزایش خطری که با افزایش سن بالا می‌رود، ممکن است افراد در معرض خطر را تشویق به روش‌هایی برای کاهش خطر جستجو کند.
جنس: این بیماری هر دو جنس را درگیر می‌کند، اما کمتر از یک درصد موارد شناخته شده را مردان تشکیل می‌دهند و اکثر آن در زنان رخ می‌دهد.
سابقه خانوادگی و جهش‌های ژنی: سابقه خانوادگی مثبت، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد. در۲۰- ۳۰درصد مبتلایان به سرطان پستان سابقه خانوادگی وجود دارد. در صورت وجود بیماری یک طرفه در یکی از بستگان درجه یک قبل از یائسگی، خطر ابتلا در کل زندگی فرد، ۳۰ درصد است.
سن قاعدگی کمتر از ۱۱ سال
سن یائسگی بالای ۵۴ سال
زمینه نژادی و قومی
وضعیت اقتصادی اجتماعی بالا: خطر سرطان پستان با وضعیت اقتصادی اجتماعی بالا مرتبط است. زنان با وضعیت اقتصادی _اجتماعی بالاتر، تمایل دارند که بارداری را دیرتر شروع کنند و بچه‌های کمتری داشته باشند، که هر دو عامل به عنوان افزایش دهنده خطر سرطان پستان محسوب می‌شود.
سابقه هیپرپلازی در پستان: زنانی که از نظر بافت شناسی دارای یک سابقه قطعی بیماری خوش خیم پرولیفراتیو پستان هستند، در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند. در حالی که زنانی که به دیگر انواع بیماری خوش خیم پستان مبتلا هستند، این افزایش خطر را ندارند. بیماری خوش خیم پرولیفراتیو، یک تکثیر غیرعادی سلول‌ها در مجاری و لوبول‌های پستان را شامل می‌شود.
عوامل خطر قابل اصلاح
شاخص توده بدنی بالای ۳۰: افزایش دریافت کالری در کودکی و نوجوانی وزن بدن را افزایش می‌دهد که می‌تواند منجر به قاعدگی زودرس و افزایش قد در بزرگسالی شود و هر دو آن‌ها با افزایش خطر سرطان پستان مرتبط است.
الکل: مصرف الکل حتی به مقدار کم خطر سرطان پستان را افزایش می‌دهد.
سن بالا در زمان اولین تولد فرزند: افرادی که تولد فرزند پس از ۳۵ سالگی دارند، خطر بالاتری از سرطان پستان را نسبت به زنانی که زایمان زودتری دارند، دارا هستند.
مواجهه با اشعه: مواجهه با اشعه در دوز بالا (برای درمان برخی بیماری ها) به ویژه اگر مواجهه در سنین جوانی باشد با افزایش خطر سرطان پستان مرتبط است. قرارگیری در معرض دوز کم رادیوگرافی که برای ماموگرافی استفاده می‌شود، نمی‌تواند خطر سرطان پستان را افزایش دهد.
قرص‌های ضدبارداری خوراکی: ممکن است خطر سرطان پستان در زنانی که در حال حاضر از قرص‌های ضدبارداری خوراکی استفاده می‌کنند، یا در طی ۱۰ سال گذشته از قرص‌های ضدبارداری خوراکی استفاده کرده اند، اندکی بالاتر باشد.
مصرف بالای چربی‌های اشباع شده: سنجش‌های بین المللی میزان بالاتری از سرطان پستان را در کشور‌هایی که میزان سرانه چربی دریافتی بیشتری دارند، نشان داده است، افرادی که کالری دریافتی بیشتری دارند، سن شروع نخستین قاعدگی در آن‌ها زودتر است و سن نخستین زایمان دیرتر است که هردو با افزایش خطر سرطان پستان همراه است.
روش‌های غربالگری پستان
غربالگری پستان شامل معاینه، آزمایش، ماموگرافی و سونوگرافی است که از طریق آن‌ها پزشک می‌تواند نخستین نشانه‌های سرطان را در افرادی که هنوز علامتی ندارند تشخیص دهد. استفاده دوره‌ای از غربالگری پستان در زنان بالای ۴۵ سال می‌تواند میزان مرگ و میر به دلیل سرطان پستان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. با این روش می‌توان همه سرطان‌هایی که به آهستگی در حال رشد هستند را دست کم دو سال زودتر زمانی که توده به اندازه قابل لمس برسد، تشخیص داد.
مهمترین توصیه‌های خود مراقبتی برای پیشگیری از سرطان پستان:
داشتن وزن متعادل
پرهیز از مصرف غذا‌های پرچرب و سرخ کرده، نمک زده و آماده حاوی مواد نگهدارنده، ترشی و کنسرو‌ها
افزایش میوه، سبزی ها، مصرف بیشتر غلات و گوشت ماهی، چرا که می‌تواند با افزایش سطح آنتی اکسیدان‌ها سبب کاهش بروز سرطان شود.
داشتن فعالیت ورزشی ۳۰ دقیقه در روز
پرهیز از مصرف الکل و سیگار
در صورت دارا بودن فرزند شیرخوار، شیردهی از پستان را مورد توجه قرار دهید.
درباره خطرات و مزایای مصرف قرص‌های ضدبارداری خوراکی مشورت کنید.
درباره خطرات و مزایای حاصل از مصرف هورمون‌های جایگزین یائسگی مشورت کنید.