آب درمانی در طب سنتی

تعریف طب سنتی

طب سنتی بر اساس تعاریف ارائه شده توسط سازمان جهانی بهداشت شامل مجموعه مهارت ها، دانش ها و شیوه های مبتنی بر تجربه است که در راستای پیشگیری، کاهش و درمان بیماری ها به کار گرفته می شود . طب سنتی ذاتا شامل استفاده از امکانات اولیه در راستای پیشگیری ، درمان و کاهش علائم بیماری ها است. انسان ها در طول تاریخ با استفاده از هر آنچه به آن دسترسی داشته اند به درمان بیماری ها ی خود پرداخته اند.

از این رو طب سنتی شامل به کارگیری ابزارهای اولیه زیر نظر مربی خصوصی به منظور کاهش علایم بیماری ها و درمان آنها بوده که در گذر زمان با افزایش امکانات و تجهیزات و ترکیب تجربیات قدیمی با تکنولوژی های روز، به صورت آکادمیک در آمده است. امروزه طب سنتی شاخه های مختلفی دارد که حاصل استفاده همزمان از تجربیات طب سنتی قدیم و ترکیب آن با تکنولوژی روز می باشد.

زیرمجموعه های طب سنتی

 همانطور که اشاره شد طب سنتی مجموعه ای از دستورالعمل ها ی ویژه در راستای پیشگیری ، درمان و کاهش علایم بیماری هاست . در ادامه به شاخه های مختلف طب سنتی اشاره خواهیم کرد . شاخه های مختلف طب سنتی عبارتند از :

1- گیاه درمانی ( Phytotherapy ) گیاه درمانی یکی از قدیمی ترین شاخه های طب سنتی به شمار می رود . استفاده از خواص درمانی گیاهان در راستای کاهش علائم بیماری و درمان آن را به طور کلی گیاه درمانی می گویند . دوره های آموزش گیاه درمانی از زیر مجموعه های طب سنتی به شمار می رود .علاقه مندان با گذراندن دوره های آموزشی گیاه درمانی با خواص درمانی گیاهان ، میزان و نحوه استفاده از آن آشنا خواهند شد .

2- ماساژ درمانی ( Massage therapy ) ماساژ درمانی نیز یکی دیگر از زیر شاخه های طب سنتی است که قدمت زیادی دارد و همچنان مورد توجه و استفاده قرار می گیرد . به طور کلی ماساژ درمانی شامل استفاده از تکنیک های ویژه ماساژ در راستای بهبود شرایط روحی و جسمی افراد است

3- حجامت ( Cupping ) در زبان فارسی واژه حجامت به معنی مداوا تعریف شده که شامل یک روش خون گیری است که برای پیشگیری از بیماری ها و درمان بعضی بیماری ها تحت شرایط خاص انجام می گیرد.

4- بادکش درمانی ( Dry cupping ) بادکش درمانی، به معنای ایجاد مکش در نقاط مختلف بدن به منظور ایجاد انبساط عروقی در بدن و انحراف مواد تجمع کرده از نقطه خاص است در راستای رفع درد و علائم ناشی از تجمع مواد .

5- زالو درمانی ( Leech therapy ) زالو درمانی یکی دیگر از روش های درمانی خون گیری طبی محسوب می شود که به لحاظ نحوه خون گیری و ورود ماده هیرودین توسط زالو به بدن انسان ، در طب سنتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

6- فصد یا رگ زدن ( Fasd ) یکی دیگر از روش های خون گیری در طب سنتی رگ زدن است. این عمل باعث دفع بسیاری از سموم بدن می شود . ۸

7- آب درمانی یا آبزن ها (Hydrotherapy) یکی از روش های طب سنتی است که از طریق افزایش رطوبت و دمای بدن به درمان برخی بیماری ها منجر می شود .

8 – طب سوزنی (Acupuncture) طب سوزنی یکی دیگر از زیرمجموعه های طب سنتی به شمار می رود . در این روش با استفاده از سوزن های مخصوص به درمان علائم بیماری می پردازند .

رژیم آب‌ درمانی در طب سنتی

روش صحیح نوشیدن آب در آموزه‌های طب سنتی در کاهش وزن است که از اهمیت زیادی برخوردار است و متأسفانه درباره میزان مصرف آب و کم‌ و کیف آن، باورهای غلطی بین مردم رایج است که در اینجا به چند نکته اشاره می‌کنیم:

• تا تشنگی غالب نشود، نوشیدن آب زیان‌بخش خواهد بود.
• رژیم‌های غیراصولیِ آب‌درمانی به‌سلامت بدن آسیب می‌رساند. (مانند نوشیدن بیش از ۸ لیوان آب در روز)
• از نوشیدن زیاد آب بپرهیزید
• ناشتا آب سرد ننوشید زیرا آب ماده غذایی نداشته و معده آن را نگه نمی‌دارد و مستقیم به اعضا می‌رسد؛ اگر به قلب برسد عامل سکته‌، به مغز برسد سستی اعضا، به دستگاه تنفسی و صوتی نیز باعث اختلال در عملکرد آن‌ها می‌شود.
• بین غذا آب ننوشید؛ اگر در آرامش و با جویدن بسیار، غذا میل شود نیاز به نوشیدن آب پیدا نشده و غذا به‌خوبی با بزاق مخلوط شده هضم و جذب کامل صورت می‌گیرد و یبوست نیز پیش نخواهد آمد.
• در مواردی چون پس از فعالیت سنگین و ورزش، پس از حمام و سونا،، پس از خوردن میوه، پس از غذاهای شور، ترش و چرب نباید آب خورد چراکه نوشیدن آب زیان‌بخش است.
• بهترین آب، آب سبک است که شیرینی و صفای آب نشان‌دهنده سبکی آب است؛ معیار دیگر سبکی آب، پذیرش سریع گرما و سرما توسط آب است؛ آبی که سریع‌تر به جوش می‌آید سبک‌تر است.
• سنگین است و موجب بیماری می‌شود، سردی و رطوبت آن خلط بلغم تولید کرده که در اعصاب نفوذ می‌کند، با جوشاندن، آب را لطیف و سبک گردانید.

تصمیم‌گیری و اجرای هر نوع باید تحت نظر متخصص تغذیه باشد تا هم زودتر به نتیجه رسآب درمانی یکی ار روشهایی است که برای درمان بیماریهای مختلف تجویز می‌شود. اگر بخواهیم به ریشه این روش اشاره کنیم ریشه آب درمانی به طب سنتی چینی بازمی‌گردد. این روش به افزایش انعطاف‌پذیری بدن و کاهش خشکی عضلات کمک می‌کند. به همین دلیل  استفاده از این روش برای درمان بیماریهای عضلانی بسیار مفید است.

آب درمانی به درمان چه بیماریهایی کمک می‌کند؟

این روش برای کاهش درد در اختلالات زیر کاربرد دارد:

• کمر درد
• بارداری
• کاهش وزن
• اختلالات ریوی
• کاهش درد آرتروز
• بهبود دامنه حرکت
• مبارزه باخستگی
• آسم ناشی از ورزش
• کاهش اسپاسم عضلات
• مدیریت درد حاد یا مزمن
• اختلالات عصبی عضلانی
• اختلالات اسکلتی عضلانی
• بهبود انعطاف پذیری عضلات
• بهبود قدرت از طریق تمرین مقاومت
• کمک به آرامش و کاهش سطحاسترس
• توانبخشی برای جراحی جایگزینی قبل و بعد از مفصل

آب درمانی جریان خون را در بدن افزایش می‌دهد!

ریشه بسیاری از بیماریها عدم جریان یافتن مناسب خون در بدن است. آب درمانی یکی از روشهایی است که به جریان یافتن خون در بدن کمک می‌کند. وقتی بدن درون آب قرار می‌گیرد بافتها و اندامهای بدن تغییر پیدا می‎کنند. فشار آب به بدن کمک می‌کند تا خون در بدن جریان پیدا کند. جریان یافتن خون در بدن به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند و عمکلرد ارگانهای بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل بعد از شنا کردن در آب احساس بسیار بهتری دارید.

این روش برای تقویت عضلات بدن بسیار مفید است!

آب دارای فشار است و وقتی بدن درون آب قرار می‌گیرد به عضلات بدن فشار وارد می‌کند. این فشار سبب تحریک عضلات می‌شود و خشکی آنها را کاهش می‌دهد. قرارگیری بدن درون آب سبب می‌شود که دمای بدن تغییر کند و همین امر عضلات بدن را تحریک می‌کند. به همین دلیل پزشکان به بیماران عضلانی پیشنهاد می‌دهند که از آب درمانی برای درمان دردهای خود استفاده کنند.

آب درمانی برای درمان دیسک کمر

دیسک کمر معمولا به دلیل تنگی کانال نخاعی صورت می‌گیرد. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که استفاده از این روش به رفع این تنگی در کانال نخاعی کمک می‌کند و همین امر سبب می‌شود که بیماری دیسک کمر رو به بهبودی رود. در درمان دیسک کمر شخص پا و کمر خود را در استخر و یا وان‌های مخصوص قرار می‌دهد و زیر نظر پزشک ورزشهای خاصی را انجام می‌دهد. گاهی برای درمان دیسک کمر از جکوزی و یا محل‌های مشابه استفاده می‌شود که آب را با فشار به کمر بیمار پرتاپ می‌کند. همچنین با توجه به اینکه در این محل آب حالت گردابی به خود می‌گیرد کمر ماساژ داده می‌شود و همین امر کمر درد را تا حد زیادی تسکین می‌دهد.

آب درمانی برای درمان سیاتیک

یکی از راههای مناسب برای درمان سیاتیک آب درمانی است. در این روش فرد بیمار باید آرام در طول استخر راه رود. این کار به کشش عضلات کمک می‌کند و نقش بسیار مهمی در کاهش درد دارد. فرد نباید این عمل را تند انجام دهد. حفظ آرامش و انجام آرام این ورزش اهمیت بسیار زیادی در کاهش درد دارد.  بهتر است این درمان زیر نظر یک متخصص آب درمانی اغاز گردد. دمای آب نباید بیش از حد پایین باشد. زیرا سرما به سیاتیک آسیب وارد می‌کند.

این روش برای درمان بیماری ام اس پیشنهاد می‌شود!

ام اس نوعی بیماری سیستم عصبی است که سبب ناتوانی در حرکت می‌شود. تا به حال درمان قطعی برای این بیماری یافت نشده است و تمامی روشهای پیشنهادی روشی مکملی برای جلوگیری از پیشرفت این بیماری هستند. آب درمانی برای بیماری ام اس دارای مزیتهای زیر است:

• افزایش انعطاف بدن و جلوگیری از خشکی عضلات
• کاهش اسپاسم بدن
• افزایش گردش خون در بدن
• پیشگیری از پوکی استخوان

تردمیل آبی

در این روش که یکی از شیوه‌های آب درمانی است تردمیل در زیر آب گذاشته می‌شود و معمولا برای افراد مسنی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از دردها عضلانی رنج می‌برند. مطالعات نشان داده‌اند که وزن در آب کاهش پیدا می‌کند. به همین دلیل فشاری بر عضلات و ستون فقرات وارد نمی‌شود.

فواید تردمیل آبی

در این روش با توجه به اینکه فشار به عضلات و مفاصل وارد نمی‌شود به بیماران کمک می‌کند تا با انجام ورزشهای لازم بر رو تردمیل از دردهای آنها کاسته شود. این فواید به شرح زیر هستند:

• گسترش دامنه حرکات و کمک به راه رفتن
• افزایش قدرت عضلانی
• کاهش فشار خون

آیا این روش پروتکل خاصی دارد؟

این قسمت اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که خودشان می‌توانند به استخر بروند و با راه رفتن در آب از اثرات آن بهره‌مند شوند. اما بهتر است بدانید کسانی که از بیماریهای حرکتی مانند دیسک کمر رنج می‌برند هرگز نباید خودسرانه به اینکار را انجام دهند. اگر این افراد به طور اصولی از روشهای آب درمانی استفاده نکنند فشار زیادی به عضلاتشان وارد می‌شود و درد افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل باید از افراد متخصص برای انجام این روش بهره بگیرید و به نظرات آنها به دقت گوش دهید.

آیا دمای آب در این روش مهم است؟

همانطور که در بالا بدان اشاره کردیم این روش باید زیر نظر فرد متخصص اجرا شود در غیر اینصورت به بدن شما آسیب دارد می‌شود. در این روش دمای آب می‌تواند بالاتر از دمای بدن یا پایین‌تر از دمای بدن باشد.

• اگر دمای آب بالاتر از 37 درجه باشد تقویت‌کننده و نیرو بخش است و معمولا برای کاهش درد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• اگر دمای آب پایین‌تر از 37 درجه باشد معمولا محرک بسیار خوبی است و برای وارد کردن شوک به بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قبل از آغاز آب درمانی بدن خود را گرم کنید!

با توجه به اینکه این روش نوعی درمان به حساب می‌آید بهتر است قبل از آغاز درمان بدن خود را گرم کنید. برای اینکار از نرمشهای سبک استفاده کنید. هرگز با بدن خام وارد آب نشوید.

موارد احتیاطی در انجام آب درمانی

اگر به بیماریهای زیر دچار هستید، قبل از آب درمانی با پزشک مشورت کنید:

• تب
• سرطان
• بارداری
• ترس از آب
• زخم های باز
• ابتلا به بیماری کلیوی
• حساسیت به گرما و یا سرما
• وجود التهابات یا صدمات حاد در بدن
• ابتلا به بیماری های قلبی عروقی یا فشار خون بالا

برگرفته شده از: ایکس بادی پاسداران