اختراع چاپ (به عنوان یک تکنولوژی قابل رشد، که نوعی ابداع صنعتی محسوب می‌شود.) در کنار کشف الکتریسیته، ماشین بخار و از همه مهم‌تر خوانش دیالکتیکی از تاریخ ماتریالیستی بشر، چهار رکن اساسی از تمدن نوین بشری است.
به اندازه‌ای در تاریخ تمدن بشری حائز اهمیت است که تاریخ نشر گسترده علوم، توسعه علمی و حتی تحول تمدن بشری را به جرئت می‌توان به قبل و بعد این اختراع تقسیم کرد. این اهمیت را می‌توان در قالب دلایل زیر برشمرد:
بعد از اختراع چاپ بود که تولید و نشر آثاری علمی و فرهنگی و به مرور زمان ده‌ها و ای بسا صدها برابر شده است.
امروزه بسیاری از آثار مهم علمی و ادبی (از جمله آثار حکیم ابوعباس شهرستانی و رودکی سمرقندی) که پیش از صنعت چاپ نوشته شده‌اند؛ دیگر به دست ما نرسیده است و در گذر زمان از بین رفته‌اند. از سویی دیگر بسیاری از متون که در جریان تاریخ از گزند و نابودی در امان مانده‌اند، و امروزه به دست ما رسیده‌اند؛ در دست کاتبان مغرض، بی‌دقت و ناآگاه، سرشار از اشتباهات و اختلافات و غلط‌هایی شده‌اند که متن را از شکل اصلی خود کاملاً دور کرده است. تا جایی که نزدیک شدن به اصل متن، تلاش‌های بسیاری در حیطه‌ی «تصحیح نسخه‌های خطی» را می‌طلبد.
یکی دیگر از برکات صنعت چاپ فلکس همین جلوگیری از فراموشی و نابودی کتاب‌ها و دگرگونی محتوایی آثار است. با ظهور صنعت چاپ نه تنها به واسطه‌ی تولید انبوه و مداوم کتاب‌ها، کمتر کتابی در گذر زمان کم‌یاب شده(چه برسد که از بین برود)؛ بلکه به خاطر کمترین میزان ممکن از دخالت انسانی، کتاب‌ها در چاپ‌های متعدد تغییر و اختلافی نمی‌یابند.
درباره اهمیت چاپ کتاب و کتابخوانی این است که با نهادینه کردن عادت به مطالعه و گسترش چاپ کتاب در همه تفکرات و اندیشه‌ها و دل‌ها اقدام تا با همگانی کردن شور، شوق و عشق به چاپ کتاب و کتابخوانی که آن در جامعه استمرار داشته باشد. اما جای تاسف دارد که عادت به مطالعه جایگاهی در رشد همه جانبه در همه سطوح اجتماع ما پیدا نکرده است. و هنوز که است عده‌ای از چاپ کتاب و خواندن سرباز می‌زنند که می‌بایست در پیشگیری از توسعه و گسترش بیشتر این آفت به منظور رشد و اعتلای فرهنگ عمومی کوشش و تلاش زیادی نمود. و این معضل بزرگ در زمینه چاپ کتاب را با جدیت و سخت کوشی هر چه تمامتر از جامعه دور کرد و حالا موقع آن شده است که همه انگیزه‌ها و موانعی که به هر دلیل در زمینه چاپ کتاب و کتابخوانی ایجاد شده است کنار رانده و با یاری، کمک، مردانگی و اراده قاطع تصمیم شکست‌ناپذیری برای چاپ کتاب گرفته و نسبت به احیای کتاب و کتابخوانی اقدام کنیم.
اهمیت کتاب و چاپ کتاب هنگامی که روح به معنی اینکه در پیکره هنر دمیده گردد و معنویت به شکل هنری ارائه می‌شود درجه تاثیرگذاری و ماندگاری آن به شدت روبه فزونی می‌رود و پرداختن به اصولی از مسایل فرهنگی کشور از جمله مسئله چاپ کتاب و کتابخوانی و راه حل‌هایی جهت رفع معضلات، تنگناها و مشکلات آن، اگرچه اموری است که نیازمند همت همگانی می‌باشد ولی بخش‌های دولتی مسئول آن هستند و می‌بایست در راه آن برای چاپ کتاب و چاپ ارازان تر سرمایه‌گذاری نموده و با بصیرت و قدرت نظارت لازم بر مسایل فرهنگی داشته باشند و آن را سر و سامان دهند و دستگاه‌های دولتی اداره‌کننده‌ی کشور می‌بایست با پیشتازی کسانی را که دارای تفکر و اهل قلم هستند ترغیب نمایند تا به مطالعه و تحقیق دست زده و حاصل و نتیجه تلاش‌هایشان را با چاپ کتاب و چاپ ارزان در معرض استفاده کننده و همگان بگذارند و از این طریق می‌توان فرهنگ جامعه را به پویایی و بالندگی رساند.
تجزیه و تحلیل از کمیت چاپ کتاب و خود کتاب نقش آن را کم‌رنگ می‌کند که باید مستقیماً نویسنده را وارد عمل نمود، نویسنده‌ای که با چاپ کتاب و خواندن کتاب آغاز می‌نماید و از اول نویسندگی دانشی را نداشته و با مطالعه‌ی بیشتر به نویسندگی دست یافته است و او فردی کاملا خاصی می‌باشد.
در موقع تبلیغ و تمجید چاپ کتاب و کتابخوانی می‌بایست مسئولیت عرضه‌کننده و پدیدآوردگان کتاب که دارای اهمیت و مسئولیت سنگینی بوده‌اند اشاره نمود. واقعا کسانی که برای غذای روان و اندیشه نسبت به تهیه و توزیع و چاپ کتاب می‌پردازند باید بداند که درباره خدمت به اینگونه کارها فایده داشته و همچنین دارای پاداش بزرگی است.
پیامی که در نمایشگاه کتاب درباره اهمیت و لزوم کتابخوانی و چاپ کتاب می‌باشد ضرورت دارد و باید اهمیت آن را در نظر گرفتن جهت بالابردن شکوفایی بیشتر استعدادهای توانمند که برای درک و فهم عمیق حقایق همگانی با تحولات علمی و فنی، غنا ساختن آن و سازماندهی بر تلاش‌های فرهنگی و ایجاد نظام اطلاع‌رسانی منسجم و توانمند ضرورت دارد و بر بهره‌وری آن در نمایشگاه‌های کتاب به بازدهی و افزایش آنها در زمینه چاپ کتاب و چاپ ارزان کتاب کمک می‌کنند.
هرگاه ضرورت چاپ کتاب و کتابخوانی و اهمیت آن برای همگان تفسیر و تعبیر گردد در آن صورت در هیچ جای نباید فردی یافت شود که با مطالعه بیگانه باشد و در هیچ مکان و زمانی نباید وجود داشته باشد مگر نقش محدودی که کتاب و چاپ کتاب در آن نادیده انگاشته شود.
مانند هر فرایند دیگری نیاز به گذراندن یک سری سلسله مراتب قانونی و اداری دارد و عدم اجرای این قوانین باعث به دردسر افتادن نویسنده از جوانب مختلف خواهد شد. بدین ترتیب اخذ مجوز از ضرورت چاپ کتاب محسوب می شود، به طوری که چاپ کردن یک کتاب خارج از اصول و قواعد قانونی آن علاوه بر آن که اعتبار نویسنده و نویسندگی را از بین می برد، داشتن هرگونه حقوق و امتیاز را از مولف سلب خواهد کرد. به عنوان مثال در صورت عدم دریافت شابک برای کتاب، کلیه امتیازات تعلق گرفته به آن از جمله امتیازات دانشگاهی، کان لم یکن تلقی می گردد. یا عدم دریافت مجوز پخش یا همان اعلام وصول، کتاب به صورت قانونی نمی‌تواند پخش شود و در صورت مشاهده در کتاب‌فروشی ها به دلیل غیر قانونی بودن پخش آن، جمع آوری خواهد شد. بدین ترتیب اخذ همه ی مجوزهای لازم برای چاپ کتاب که شامل موارد، شابک، فیپا، مجوز چاپ فلکسی وزارت ارشاد و مجوز پخش است، به عنوان یکی از عناصر اصلی ضرورت چاپ کتاب معرفی می‌شود. همه چیز درباره صنعت چاپ
صنعت چاپ به روش هایی در رفع نیازهای صنایع مختلف و پیشرفت بشریت نقش به سزایی داشته است.
به طوری که بخش بزرگی از فرهنگ هر جامعه ای را می توان نتیجه صنعت چاپ و نشر آن دانست.
در این مقاله به معرفی صنعت دیرینه چاپ و انواع آن می پردازیم.
همچنین ماندگاری قدرت این صنعت تا به امروز را بررسی خواهیم کرد.
با ما همراه باشید.
1# صنعت چاپ (Printing Industry)
اسم از واژه مغولی به معنای ، گرفته شده است.
با چاپ روی کاغذ شناخته می شود؛ اما درواقع این صنعت شامل موسساتی است که فرآیند چاپ هر گونه متن و تصویر روی کاغذ، ، ، شیشه و… را انجام می دهند. مانند:
بخش بزرگی از صنعت پرکاربرد چاپ، مربوط به چاپ صنعتی و چاپ سفارشی برای شرکت ها و کمپانی ها است.
هرگونه روش چاپ که مربوط به فرآیند تولید یک محصول است، نام دارد.
نیز شامل چاپ برای رسانه های تبلیغاتی، نشریات، بروشورهای اطلاع رسانی، کتابچه های راهنمای کارکنان، تقویم های سفارشی، نامه ها، سربرگ ها و… است.
2# تاریخچه صنعت چاپ در ایران و جهان
حوزه چاپ از قرن ها پیش برای ثبت اطلاعات و برقراری ارتباط استفاده می شد.
اولین آثار چاپی به قرن ها پیش از میلاد (آثار حکاکی شده روی سنگ ها، گل ها و فلزات) باز می گردند.
در دوران کلاسیک، بردگان به صورت دستی چندین هزار نسخه از یک نوشته را روی طومار پوستی یا پاپیروس می نوشتند.
در آغاز عصر حاضر، چاپ روی پارچه و پاپیروس رواج یافت.
بعدها و در سال 105 میلادی، کاغذ در چین اختراع شد و چاپ با بلوک های چوبی (زیلوگرافی: Xylography) رونق گرفت.
در قرن دوازدهم و با ظهور دانشگاه ها، تولید و فروش کتاب به عنوان یک تجارت شکل گرفت.
در این قرن، تغییرات محسوسی در چاپ رخ داد.
آن زمان بود که چاپ با روش لیتوگرافی (lithography) اختراع شد.
یوهانس گوتنبرگ آلمانی (Johannes Gutenberg) به عنوان پدر صنعت چاپ و نشر شناخته می شود.
چاپ به شکل امروزی را گوتنبرگ با اختراع چاپ توسط حروف متحرک، در دهه 1440 پایه ریزی کرد.
در سال 1814 اولین ماشین چاپ بخار اختراع شد.
ماشین های چاپ جدید نیز دراواخر قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم، جایگزین ماشین های قدیمی شدند.
در قرن بیست و یکم تا به امروز شاهد پیشرفته تر شدن بیش از پیش این صنعت بوده ایم.
به طوری که امروزه انواع دستگاه چاپ صنعتی و خانگی در همه جا موجود و قابل استفاده هستند.
و اما تاریخچه این صنعت در ایران با دستگاه چاپ سربی در سال 1217 شروع شد.
این دستگاه به دلیل هزینه و زحمت زیاد، زود جای خود را به ماشین چاپ سنگی داد.
میرزا صالح شیرازی اولین ماشین چاپ سنگی را در سال 1225 به تبریز آورد.
چاپ سنگی بیش از 50 سال تنها روش چاپ در شهرهای ایران بود.
11 شهریور روز ملی صنعت چاپ در ایران نامگذاری شده است.
3# انواع چاپ و کاربرد آن ها
پرکاربردترین فرآیند چاپ است.
در این روش از صفحات فلزی صاف به نام زینک استفاده می شود که معمولا در دستگاه چاپ افست کاربرد دارند؛ بنابراین به آن روش افست لیتوگرافی نیز می گویند.
افست لیتوگرافی معمولا برای چاپ روی هر سطحی از انتشارات (چاپ کتاب و…) و تبلیغات تا چاپ روی سطوح ناهموار (بوم، پارچه، چوب) کاربرد دارد.
این روش نسخه مدرن روش لترپرس (letterpress) است.
در فلکسوگرافی از صفحات چاپی لاستیکی استفاده می شود.
سرعت پرس فلکسوگرافی به دلیل استفاده از جوهرهای زود خشک شونده، بسیار بالا است.
از این رو کاربرد این روش، مخصوصا برای چاپ الگوهای پیوسته و وسیع مانند پلاستیک های خرید، بسته بندی، کاغذ دیواری و… زیاد است.
یکی از روش های مدرن صنعت چاپ است که از انواع تکنیک ها (چاپ جوهرافشان، لیزر و…) استفاده می کند.
چاپ دیجیتال برای همه مصارف چاپی در تیراژ پایین استفاده می شود.
به همین دلیل در مشاغل کوچک بسیار محبوب است.
از این روش برای چاپ بر روی حداکثر عرض رول، استفاده می شود.
چاپ فرمت بزرگ در رسانه های تبلیغاتی و مشاغلی که نیاز به چاپ های بزرگ دارند، مثل بیلبوردها، نقاشی های دیواری و… بسیار کاربرد دارد.
این روش چاپ به وسیله اشعه فرابنفش انجام می گیرد و کیفیت بسیار بالایی دارد.
کاربرد این روش در چاپ بروشورها، مجلات و لوازم التحریر است.
در این روش از مواد ظریف برای انتقال تصاویر استفاده می شود.
چاپ روی صفحه معمولا در صنعت چاپ پارچه کاربرد دارد.
این روش چاپ از سال 1980 تا به امروز، امکان چاپ اشیای سه بعدی مثل مجسمه ها، اسباب بازی ها و… را فراهم کرده است.
4# مراحل چاپ
5# دلایل ماندگاری صنعت چاپ
صنعت چاپ هنوز هم مثل روزهای اول زنده است و جایگاه دائمی دارد.
با وجود دیجیتالی شدن فرآیندهای شغلی و ارتباطی، تولید و استفاده از رسانه های چاپی در سال های اخیر کاهش پیدا کرده است؛ اما این رسانه ها هیچ گاه به طور کامل حذف نشدند.
تنها کاربردهای این صنعت نسبت به گذشته تغییر کرده است.
در زیر دلایل ماندگاری صنعت چاپ تا به امروز را آورده ایم.
در نظرسنجی های اخیر توسط Two Sides، مردم رسانه های چاپی را به عنوان تنها منبع قابل اعتماد دانسته اند.
همچنین، 86 درصد از مردم علاقه بیشتری به رسانه های چاپی داشته اند.
در یک نظرسنجی دیگر، اعتماد مردم به این صنعت به عنوان “قدرت چاپ در یک نگاه” آورده شده است.
63 درصد بر این باور بودند که خواندن اخبار و اطلاعات چاپی، درک عمیق تری به آن ها می دهد.
خواندن یا دیدن یک پیام چاپی، ماندگارتر از نسخه آنلاین آن است.
برای افرادی که در نسل اینترنت متولد نشده اند، این امر آشکارتر است.
این غریزه اعتماد به محصولات چاپی، برای افراد نسل زد (Gen Z) نیز صدق می کند.
در مطالعات اخیر نشان داده شده است که متولدین در عصر اینترنت (Gen Z) نیز تقریبا یک ساعت در هفته را صرف مطالعه مجلات چاپی می کنند.
مطالعات MarketingProfs نشان داده که 92 درصد از جوانان 18 تا 23 سال، خواندن محصولات چاپی را آسان تر می دانند.
همچنین 34 درصد از مصرف کنندگان، به تبلیغات چاپی بیشتر از تبلیغات اینترنتی اعتماد می کنند.
کلام آخر
امروزه به وسیله تجهیزات و دستگاه های جدیدی مثل چاپ افست، تولیدات چاپی با کیفیت تر و مقرون به صرفه تر شده اند.
به همین دلیل، تقریبا همه مشاغل و کسب و کار ها برای ارائه محصولات و خدمات خود به صنعت چاپ وابسته هستند.
حتی کسب و کار های کوچک نیز از لیبل، سربرگ، فرم و سایر موارد چاپی برای تکمیل شغل خود استفاده می کنند.
اگر به نظرتون به بخشی از موضوع توی متن اشاره نشده ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم. توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.
فارغ التحصیل مهندسی پزشکی هستم اما علاقه و حرفه من تحقیق و نویسندگیه که با هیچ چیز توی دنیا عوضش نمی‌کنم. برای سایت نماتک تولید محتوای متنی انجام می‌دم و تمام تلاشم نوشتن مقالاتی به روز و مفید برای شما مخاطبین عزیز هست.
با تیم گرافیک ما همراه باشید.
پایان رپرتاژ آگهی