انواع متعلقات قالب بندی

تجهیزات قالب بندی بتن و بتن ریزی، چیست؟ بتن، از رایج ترین مصالحی است که در ساخت و ساز به کار می‌رود. استحکام بالای بتن، باعث محبوبیت آن شده و ایده‌هایی نظیر ساختمان‌های ضد زلزله، از آن منشعب شده‌است. در نبرد نرماندی (یکی از معروف ترین نبردهای جنگ جهانی دوم)، آلمانی‌ها با استفاده از بتن سنگرهای مستحکمی در خلیج نرماندی ساخته بودند. در آن زمان، روس‌ها نیز مجبور بودند که استحکامات زیادی در کشور خود بسازند. از این رو، آنها شوروی را به جایی رساندند که در نهایت به سرزمین بتن و فولاد ملقب شد. ساخت یک سازه، یک دیوار یا یک اسلب بتنی، مراحل مختلفی دارد. اولین مرحله عملیاتی در ساخت سازه‌های بتنی، قالب بندی است. در این مقاله ، انواع متعلقات قالب بندی و تجهیزات قالب بندی بتن و بتن ریزی را معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

وسایل و لوازم قالب بندی و آرماتوربندی. همانطور که میدانید اجرای ساخت و ساز های بتنی دارای فرآیند های مختلفی می باشد که یکی از مهم ترین بخش های آن حفظ و نگهداری بتن به جهت شکل گیری و سفت شدن آن در شکل های مختلف است. برای انجام این پروسه از تجهیزات و سیستم قالب بندی به عنوان یک سازه موقت جهت شکل دهی و نگهداری آن استفاده می شود این تجهیزات دارای انواع مختلف و متنوعی از انواع قالب ها، اتصالات و نگهدارنده ها می باشند که با استفاده از آنها میتوان فرآیند ساخت و ساز را به خوبی طی کرد. در ادامه ما به اجزای مختلف اتصالات و قالب بندی خواهیم پرداخت

تعریفی کلی از وسایل لوازم قالب بندی بتن

وسایل و لوازم قالب بندی بتن ابزارهایی هستند که هر کدام از آنها یک وظیفه خاص را بر عهده دارد، اما در کنار یکدیگر تبدیل به یک سازه خاص می‌شوند که امکان بتن ریزی در ارتفاع یا بر روی سطح زمین را برای ما به وجود می‌آورند. این لوازم ممکن است برای بتن ریزی فونداسیون، بتن ریزی ستون‌ها یا بتن ریزی سقف به کار گرفته شوند..چند ابزار ساده با کارکرد مشخص هستند که می‌توانیم آنها را در کنار یکدیگر قرار دهیم و سیستم‌هایی متناسب با نیاز خود طراحی کنیم. با توجه به محل بتن ریزی، طبیعتاً این لوازم متغیر هستند و شما باید به دنبال گزینه‌های متناسب با نیاز خود بگردید. برخی از آنها عبارتند از:

انواع قالب بتن

قالب بتن یکی از مهم ترین اجزای تشگیل دهنده سیستم قالب بندی می باشد که انتخاب درست این قالب ها تاثیر بسیار زیادی در پروسه ساخت و ساز دارد امروزه انواع مختلفی از این قالب ها برای قالب بندی استفاده می شود که شامل قالب های فلزی، پللاستیکی، چوبی، پلی وود می باشند در این بین یکی از پرکاربرد ترین نوع آنها قالب فلزی است که به علت مقاوت بالا استفاده متعدد و ساختار با کیفیت در انواع پروژه ها استفاده می شود در واقع این قالب ها از ورقه‌های فلزی هستند که به شکل خاصی طراحی شده و وظیفه آنها نگهداری بتن در اطراف آرماتور یا شبکه میلگرد است. قالب‌ها انواع مختلفی دارند و به شکل‌های مکعبی یا استوانه هستند. بنابراین انتخاب آنها برای ستون یا برای سقف و فونداسیون با یکدیگر متفاوت است تولید این قالب ها به صورت لبه خم و تسمه ای انجام می شود که در انواع سایز ها، در ساخت و ساز استفاده می شوند.

 کنج و نبشی

کنج و نبشی دارای ابعاد و اندازه های مختلفی می باشند که مهم ترین کاربرد آنها اتصال دادن قالب ها به یکدیگر به جهت مقاوم سازی است.

سولجر قالب بندی

سیستم‌های باربر عمودی هستند که به عنوان حامی در پشت قالب بتن قرار داده می‌شوند. سولجر در بین وسایل و لوازم قالب بندی به عنوان نگهدارنده عمل می‌کند و مانع از باز شدن قسمت‌های قالب از یکدیگر می‌شود.

انواع نگهدارنده ها

نگهدارنده های سقف دارای انواع مختلفی هستند. داربست‌ها به عنوان یک سیستم کمکی برای ثبات و شکل گیری و تحمل میزان بار بتن و رساندن ما به یک ارتفاع خاص به کار گرفته می شوند که از فرو ریختن و نشست سقف جلو گیری می کنند عبارتند از:

جک سقفی

جک سقفی با عنوان شمع هم شناخته می‌شود که به عنوان یک سیستم حامی به جهت پایداری و مقاوم سازی زیر سقف قرار داده می‌شود تا قالب را حفظ کرده و امکان بتن ریزی را فراهم کند. استفاده از ورق های با ضخامت و مستحکم موجب شده تا این جک‌ها از خراب شدن سقف زیر فشار شدید جلوگیری می‌کند و وظیفه نگهداری قالب را هم بر عهده دارد که در انواع سقف های طاق ضربی، تیرچه بلوک، وافل، دال بتنی و… محدود کمتر از ۴ متر مورد استفاده قرار میگیرند.

اسکافلد

اسکافلد یا داربست مثلثی که با نام های دیگر همچون فرم مثلثی نیز در بازار شناخته می شود یکی از نگهدارنده های سقف می باشد که به جهت بابری زیاد و مرتفع بودن آن به وسیله اتصالات یکپارچه در انواع مختلفی از سازه های بتنی سنگین و بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد همچنین به دلیل وجود ساختار مقاوم دارای ویژگی ها بسیاری زیادی همچون استفاده متعدد، مونتاژ و دمنتاژ آسان، دسترسی راحت، ایمنی بالا و.. می باشد.

داربست چکشی

داربست چکشی یا ستاره ای یکی دیگر از نگهدارنده های سقف می باشد که از پایه هایی عمودی و مهار های افقی، کفشک، پین داربست، مهار داربست و..  به منظور کفراژبندی و پایداری سقف تشکیل یافته است به دلیل وجود ابعاد مختلف داربست چکشی می توان از آن در انواع سازه های بتنی به جهت مقاوم سازی و مهار بندی استفاده کرد که دارای ایمنی و مهار و مقاومت بالایی در باربری و پایداری سقف می باشد.

 

انواع متعلقات قالب بندی بتن، به بخش های مختلفی تقسیم می‌شود. برخی از آنها اجزای قالب بتن را تشکیل می‌دهند، برخی دیگر برای ایمنی کارگران هستند و برخی نیز هنگام بتن‌ریزی به کار می‌روند. با ما باشید تا انواع متعلقات قالب بندی را بررسی کنیم.

پین و گوه

پین و گوه که به آن نر و ماده نیز گفته می‌شود، وسیله‌ای است که از آن برای اتصال میان قالب‌ها استفاده می‌شود. پین و گوه، نقش شیرازه را بازی می‌کند و یکی از اصلی‌ترین «تجهیزات قالب بندی بتن» است.

کلمپس

کلمپس یکی از انواع قطعات واصل بوده که بعلت عملکرد مطلوبتر نسبت به پین و گوه‌، دارای مزایای بسیاری از جمله قدرت بیشتر‌، اورلب دقیقتر آکس‌های جانبی و امکان استفاده نوع داکتیل آن در چفت کردن تسمه هایی با ضخامت بیشتر از 6 میلیمتر می‌باشد‌.

در قالب‌های مدولار ساخته شده توسط شرکت عمودگستر ‌، امکان استفاده همزمان گوه‌ها و کلمس‌های میله‌ای بعلت تعبیه پانچ‌های متنوع در طول تسمه‌های اصلی بوجود آمده است.

سولجر

سولجر عضو عمودی باربر بوده و بعنوان پشت بند ایستا در قالب‌بندی دیوار در پشت لوله های افقی استفاده میگردد.

این اعضا به شکل مقطع ناودانی دوبله است و در طول‌های گوناگون جهت تامین پایداری در ارتفاعات مختلف قابل نصب بر قالبهای مدولار و پشتبندهای افقی میباشد.

با استفاده از قلاب سولجر‌، سیستم قالب‌بندی دیوار که اکنون بصورت یکپارچه درآمده است را می‌توان با ادوات و ماشین آلات کارگاهی جابجا نموده و مراحل مکرر مونتاژ را تقلیل داد.

گیره‌ها

وظیفه اتصال و تامین ثبات پشت بندهای افقی بر عهده انواع گیره ها می‌باشد‌. لذا این گیره‌ها به گونه ای طراحی و ساخته شده اند که امکان استقرار به پانچ‌های قالب فلزی و پشت بندهای منفصل آن را در هر محدوده‌ای میسر می سازد. بنابراین گیره‌ها نقش عمده ای در صلبیت قالب داشته و شبکه نگهداشت آن را در امتداد افقی تقویت می‌سازد.

در شرایطی که هدف‌، اتصال لوله با حداکثر قطر 60 میلیمتر باشد‌، گیره متوسط 12 سانتیمتری و با وجود قوطی و ناودانی بعنوان پشت بند‌، از گیره بلند 18 سانتیمتری بهره خواهیم برد‌، که نوع دوم جهت اتصال مهارهای عمود لوله ای نیز کاربرد دارد‌. ضمنا جهت بستن دو لوله قائم برهم در مواردی نظیر محل تلاقی قیدهای لوله ای از گیره دو لوله که ابعادی شبیه نوع بلند آن دارد استفاده می‌گردد‌. مجریان و پیمانکاران‌، گیره ها را با اصطلاحات مختلفی از جمله کلیپس‌، دوپا‌، شاخ بزی و …. می‌شناسند.

گوه

بطور معمول و در جریان مونتاژ اولیه قالب‌های مدولار بکارگیری نزدیک و متعدد گوه‌های نر و ماده فولادی بعنوان اولین ابزار در شکل‌دهی و اتصال پانل‌ها ضروری خواهد بود.

این گوه‌ها در نوع ممتاز خود از ورقی با ضخامت 5 میلیمتر و مادگی آن‌ها از فولاد 4 میلیمتری تهیه میشود و بصورت کام و زبانه‌، در یکسوی تسمه دوبل شده دوقالب‌، فیکس شده و ضمن اتصال آن‌ها‌، با بستن درز قالب‌ها از خروج عصاره ممانعت می‌کند.

واشر بلت‌ها (کاس و دولوله)

جهت مهار انواع بلت در پشت سولجر و لوله ها به ترتیب از واشر بلت کاس و دولوله استفاده می‌گردد که اولی‌، مربع فولادی ضخیمی به ابعاد 10 سانتیمتری و نوع دوم از صفحه مستطیلی 10 * 20 سانتیمتر برای تعبیه در زیر مهره‌های خروسکی و تسهیم فشار متمرکز حاصل از آن در منطقه امن تری از تجهیزات ساخته می‌شود‌.

همچنین شکل خاص واشر ها باعث افزایش مقاومت آنها در برابر عکس العمل نیروی کششی بلت می‌گردد.

مهره خروسکی(مهره بلت)

مهره‌های بلت موسوم به مهره خروسکی از چدن نشکن و به روش ریخته‌گری مشابه اینگات‌، تولید می‌گردد‌. رزوه‌های داخلی آن با گام کبریتی بولت 16 هماهنگ بوده و قابلیت گالوانیزه سرد جهت افزایش عمر مفید و تسهیل نگهداری این مهره همانند بسیاری دیگر از اتصالات قالب‌بندی وجود دارد‌.

همچنین امکان ساخت مهره بلت واشر‌دار چدنی بعلت آسانی و سرعت بیشتر و حذف تنظیم واشرها در برخی پروژه‌ها‌، مد نظر قرار می‌گیرد.

فیلر

در مواقعی که هیچ ترکیبی از قالبهای مدولار نتواند‌، سطح مورد نظر را پوشش دهد‌، یا برای تسهیل در باز کردن قالب‌ها‌، از فیلر استفاده می‌شود‌. فیلر‌ها دارای این مزیت می‌باشند که در فضاهای محدود قالب‌بندی که امکان باز شدن قالب بدون ایجاد آسیب بر یا قالب‌ها وجود ندارد این فضا را فراهم ساخته و جهت ترمیم قالب‌بندی سطوح با عرض کمتر از 10 سانتیمتر قابل استفاده خواهند بود.

میان بلت‌ها

بلت را پس از باز کردن قالب دیوار‌، از داخل خارج کرده در نتیجه در محل آن تخلخلی ایجاد شده که در شرایط عادی با ملات مناسب یا ترمیم می‌شود . لذا در سازه هایی شبیه مخازن سیالات یا استخرهای صنعتی و حوضچه‌های آب بند‌، این سوراخ‌ها در مقابل نشتی‌، ایمن نبوده و نقطه ضعف سازه محسوب می گردد‌. به همین منظور در چنین مواردی به جای یک بلت دنده ای متداول‌، از دو نیم بلت و یک مغزی آببند استفاده می‌کنیم‌.

این مغزی مدفون شونده پس از باز کردن نیم بلت‌های بیرونی‌، توسط صفحه فولادی عریض خود‌، محل مورد نظر را مسدود و سازه را از نشت و بروز خسارات بعدی ایمن می‌سازد‌.

میان بلت‌های فلزی را میتوان به انواع چدنی و فولادی تقسیم کرد که البته انتخاب بلت‌های وارد شونده در مورد آنها متفاوت و بر مبنای نوع رزوه مغزی ها و ضخامت دیواره خواهد بود.

قطعه تسمه‌ای با عرض 10 سانتیمتر که پس از خمیدگی طولی و پرس پانچ‌هایی با استانداردهای مطابق قالب‌های مدولار صرفا وظیفه اتصال دو قالب عمود برهم را در قسمت خارجی سطح بعهده گرفته و در عمل هیچ بعدی از بتن را تحت پوشش خود قرار نمی‌دهد. ساخت نبشی‌های صفر با ورق 4 و 5 میلیمتر و عرض‌های 5 و 6 سانتیمتر جهت انطباق با قالب‌های لبه 5 و 6 سانتی امکان پذیر است.