موسسه حسابرسی چیست و چه فعالیتی انجام می دهد؟
حسابرسی چیست؛ آشنایی با انواع حسابرسی + تعریف حسابرس
حسابرسی جمع آوری و ارزیابی عینی و مستقل از گزارشهای مالی و حسابداری سازمان است که بی طرفانه صورت میگیرد که معمولا توسط یک موسسه حسابرسی و یا شرکت حسابرسی انجام میشود. وقتی صحبت از محافظت از دارایهای یک سازمان میشود، ذینفعان علاقه زیادی به اطمینان از درست بودن گزارش های مالی دارند. هدف اصلی حسابرسی مالی این است که به سرمایهگذاران، ذینفعان و مدیران شرکتها و سازمانها اطمینان کافی از صحت و کامل بودن صورتهای مالی حسابرسی شده داده شود.
به عبارت ساده تر بررسی و جستجوی مدارک و اسناد حسابداری برای پیدا کردن ایرادات و اشتباهات موجود در اسناد و مدارک و انطباق آنها با استانداردهای حسابرسی در سازمان حسابرسی گفته میشود.
پس با این توضیحات به جواب سوال حسابرسی چیست میرسید:
حسابرسی فعالیتی است که گزارش های مالی یک شرکت را بر اساس استانداردهای حسابرسی ، تایید و یا رد میکند. در ادامه با انواع حسابرسی و خدمات یک موسسات حسابرسی بیشتر آشنا میشوید.
حسابرسی مالی چه روش های دارد؟
به طور کلی، مراحل حسابرسی شامل چهار مرحله اصلی میشود. این مراحل شامل:
- جمع آوری اطلاعات و برنامه ریزی
- تعیین عملکرد حسابداران داخلی
- بررسی صحت صورت های مالی
- گزارش اعلام صحت و یا عدم صحت
حسابرس کیست؟
تا به اینجا با تعریف و مراحل حسابرسی آشنا شدید، در ادامه به فردی که مسئول حسابرسی شرکت است آشنا خواهید شد. بله حسابرس …
حسابرس فردی قابل اطمینان و بی طرف است که وظیفه حسابرسی صورتها و اسناد و مدارک مالی یک شرکت و یا سازمان را بر طبق استانداردهای حسابداری دارد. یک حسابرس علاوه بر اینکه باید دانش و تجربه حسابرسی را داشته باشد باید با تمام نرم افزارهای مالی و حسابرسی آشنا باشد و بر آنها مسلط باشد.
انواع حسابرس
- حسابرس داخلی
- حسابرس مستقل
- حسابرس دولتی
حسابرس داخلی:
حسابرس داخلی از طرف مدیرعامل و هیئت مدیره انتخاب و مسئول حسابرسی امور داخلی شرکت است و موظف است گزارش حسابرسی خود را به طور منظم به مدیرعامل ارائه دهد.
حسابرس مستقل:
حسابرسان مستقل ، افرادی از شرکت حسابرسی و یا موسسه حسابرسی هستند که خدمات حسابرسی ارائه میکنند. این افراد با تنظیم قراردادی بین مدیران و موسسه حسابرسی ، مسئولیت انجام امور حسابرسی آن شرکت را به عهده میگیرند و موظف هستند گزارشهای مورد نیاز شرکت را ارائه دهند.
حسابرس دولتی:
حسابرس دولتی نیز وظیفه حسابرسی صورتهای مالی یک نهاد دولتی را دارد.
حسابرسی در ایران
طبق قانون تجارت شرکتهای با مسئولیت محدود ملزم به داشتن حسابرس نیستند. شرکتهای دولتی نیز همانطوریکه قبلا توضیح داده شد تابع حسابرسی دولتی هستند که به گونه ای بسیار متفاوت با حسابرسی مورد بحث ما هستند. تنها در مورد شرکتهای سهامی عام و پذیرفته در بورس است که قانون انها را ملزم به داشتن حسابرس مستقل مینماید. اما در مورد شرکتهای سهامی خاص که ماده 144 قانون تجارت اینگونه شرکتها را ملزم به داشتن بازرس قانونی نموده و شرح واجد بودن و مسئولیت آنها را طبق مفاد قانونی معین مینماید.
متاسفانه بسیاری از اینگونه شرکتها بطور کامل از مفاد قوانین تبعیت ننموده و افرادی را که بطور جدی واجد شرایط باشند را انتخاب ننموده و حتی بعضا اینگونه افراد نه تنها وظائف و مسئولیت های خود را نمیدانند بلکه فقط به دلیل انکه از انها خواسته شده انتخاب میگردد. در واقع روح قانون در داشتن بازرس قانونی همان نقش حسابرس مستقل را داشته که اصولا رعایت نمیگردد.
حسابرسی چطور انجام می شود؟
تا این بخش با تعریف حسابرسی آشنا شدیم اما قبل از انجام هر کاری باید پیش زمینه ای در مورد نحوه انجام آن بدانیم. در اینجا هم ابتدا باید بدانیم حسابرسی چطور انجام می شود؟ عملیات حسابرسی زمانی انجام میگیرد که واحد حسابداری گزارشات خود را تنظیم کرده باشد تا واحد بازرسی شروع به ارزیابی آن کند.
یکی از فاکتورهای مهم که میتواند در صحت ثبت اسناد و تهیه صورتهای مالی توسط واحد حسابداری نقش داشته باشد استفاده از یک نرم افزار حسابداری جامع و بهینه است و چنانچه شرکتها در استقرار آن درست عمل کنند، حسابرسی به سهولت و سرعت انجام میپذیرد.
حسابرسی، بررسی صحت گزارشات مالی شرکت می باشد و مرحله به مرحله برای رسیدن به هدف جلو میرود. اینکه رسیدگی توسط افراد تحت نظارت مدیرعامل و هیئت مدیره انجام میگیرد یا کارشناسان رسمی موسسات خدمات مالی، در ماهیت حسابرسی تغییری ایجاد نمیکند. به طور خلاصه مراحل حسابرسی به صورت زیر پیش میرود:
- ابتدا مدیریت شرکت گزارشات مالی مربوط به بخش حسابداری را تهیه و مدیران شرکت تایید میکنند که این گزارش بر مبنای الزامات قانونی و استانداردهای گزارشگری مالی است.
- در این مرحله حسابرسان با شناخت کلیه عوامل اقتصادی و صنعتی دخیل در فعالیتهای آن شرکت، بررسی خود را شروع میکنند.
- ارزیابی حسابرسان شامل امور مربوط به بررسی گزارشات مالی، مجموعه ریسکهای موثر بر عملکرد مالی شرکت و نیز اقدامات مربوط به کنترل داخلی است، که شرکت جهت کاهش ریسک ها در پیش گرفته است.
- در این مرحله حسابرسان بر اساس شناسایی ریسکها و کنترلهای صورت گرفته، شواهد و اقدامات در جهت دقیق بودن گزارشات مالی را نیز بررسی میکنند.
- سپس حسابرسان درباره گزارشات مالی شرکت، به طور بی طرف و دقیق اظهار نظر میکنند که آیا گردش نقدی و وضعیت مالی شرکت صحیح بیان شده است یا خیر. همچنین این اظهار نظرات میزان تطابق گزارشات با استانداردهای گزارشگری مالی و قوانین شرکت را نیز تایید یا رد میکند. در نهایت گزارش حسابرسی به دست سهامداران و اعضای شرکت میرسد.
انواع خدمات حسابرسی شامل چه مواردی می شود؟
انواع حسابرسی از جمله مواردی است که هر شرکت و سازمانی برای بررسی دقیق امور مالی خود بدان احتیاج دارد. حال این امور توسط یک حسابرس داخلی انجام میشود و یا توسط یک حسابرس خارجی که در یک موسسه حسابرسی و خدمات حسابداری معتبر کار میکند.
حسابرسی صورتهای مالی
در حسابرسی صورتهای مالی، وظیفه یک حسابرس تطابق صورتهای مالی یک شرکت با استانداردها است.
حسابرسی رعایتی
در حسابرسی رعایتی مقدار رعایت احکام، سیاستها، مقررات دولتی و کنترلهای داخلی مورد رسیدگی قرار میگیرد. مثلا حسابرسها موظف هستند مقدار رعایت حکمها و سیاستهای داخلی بخشهای گوناگون سازمان را بررسی کنند و تحویل دهند. همچنین حسابرس رعایتی باید اظهارنامههای مالیاتی اشخاص یا شرکتها را بررسی کند و مشخص کند که مقدار رعایت قانون مالیاتها به چه صورت است.
حسابرسی عملیاتی
این نوع حسابرسی در ابتدا در بخش خصوصی و مخصوصا بخش صنعت مطرح شد. حسابرسی عملیاتی بعد از جنگ جهانی دوم رشد بیشتری داشت و اعتلای آن توسط حسابرسان داخلی صورت گرفت. در این نوع حسابرسی روی فرآیندها و کنترلهای مدیریتی تاکید بیشتری میشود. در واقع حسابرسی عملیاتی بر این باور است که کوتاهی در عملکرد مدیران به خاطر کاستی در کنترلها است. همچنین میتوان مشکلات را با بهبود کنترل مدیریتی رفع کرد. هدف از حسابرسی عملیاتی کمک به مدیران و مسئولان در رابطه با عملیات و نتایج میباشد.
حسابرسی داخلی
وظیفه مهم حسابرسان داخلی دادن مشاوره و همراهی کردن سازمان است. یک حسابرس داخلی وظیفه دارد نظارت مالی در شرکت داشته باشد و فرایندهای مالی تمامی قسمتها را به طور دقیق بررسی نماید. یک سمت بیطرف در سازمان یا شرکت میتواند حسابرسی داخلی را بر عهده بگیرد و با استفاده از دادهها و اطلاعات گزارشها، روشهایی برای حل مشکلات و بهبود وضعیت شرکت سازمان پیشنهاد دهد.
حسابرسی قانونی
در حسابرسی قانونی به اسناد و مدارک پرداخته میشود تا انطباق آنها با استانداردهای حسابداری بررسی میشود. فرد حسابرس صورتهای مالی حسابرسی شده را به طور کامل بررسی میکند و طی گزارش حسابرسی اظهارنظر خود را بیان مینماید. اخیرا با افزایش اختلافات مالی، از حسابرسان قانونی دعوت زیادی به عمل میآید. این نوع حسابرسی معمولا شبیه به خدمات پزشکان در پزشکی قانونی میباشد.
حسابرسی مالیاتی
حسابرسی مالیاتی فرایندی میباشد که در آن به درستی اسناد و مدارک مالی و نحوه رعایت مقررات پرداخته میشود. در این فرایند عوارض بر درآمد شرکت نیز حساب میشود و شیوه پرداخت مشخص میگردد. بسیار مهم است که حسابرسی مالیاتی در چه تاریخی و طی چه بازههای زمانی انجام میشود.