چه شد که شب انتخابات، جلیلی نتوانست از پزشکیان سبقت بگیرد؟ / نمودار

ذوالفقار دانشی– به دلیل ممنوعیت قانونی تبلیغات انتخاباتی از صبح پنج‌شنبه ۱۴ تیر، امکان آن نبود که آمار و اتفاقاتی را که در فضای مجازی اتفاق می‌افتاد، به‌دقت تحلیل کرد. حال با مشخص شدن نتیجه انتخابات می‌توان سیر توجه مردم را به اتفاقات پنج‌شنبه ۱۴ تیر تا ظهر شنبه ۱۶ تیر با جزئیات بیشتری بررسی کرد.

در نمودار زیر، روند توجه عمومی را به مسعود پزشکیان (آبی) و سعید جلیلی (قرمز) بر اساس گوگل‌ترندز می‌بینید. نمودار بالا، روند ۷ روز اخیر و نمودار پایین، وضعیت ۲۴ ساعت اخیر را نمایش می‌دهد.

با پایان یافتن مناظره دوم در بامداد چهارشنبه ۱۳ تیر، موج توجه به دو نامزد انتخاباتی به اوج خود رسیده بود و دوقطبی سیاسی به شکل بهتری در مقایسه با چندقطبی مرحله اول شکل گرفته بود؛ همین امر سبب شد که سهم مشارکت در انتخابات نیز افزایش یابد، به‌طوری‌که بر اساس نظرسنجی‌ها و گوش‌سپاری شبکه‌های اجتماعی، نرخ مشارکت تا روز چهارشنبه ۱۳ تیر به حدود ۴۵٪ رسید.

موج توجه به مسعود پزشکیان و سعید جلیلی تا عصر پنج‌شنبه ۱۴ تیر با برتری نسبی پزشکیان ادامه پیدا کرد، اما از شامگاه پنج‌شنبه، سهم توجه به جلیلی بالا گرفت و شانه به شانه پزشکیان تا نیمه شب اوج گرفت. بررسی ترندهای گوگل نشان می‌دهد که در آن بازه زمانی، شایعه حمایت محمود احمدی‌نژاد از سعید جلیلی بالا گرفته بود و همین موضوع، توجه بخشی از مردم را به جلیلی جلب کرده بود، صدالبته که طولی نکشید که این شایعه هم تکذیب شد. دیگر خبرهای تحریک‌کننده‌ای نیز که در فضای مجازی یا از طریق پیامک‌ها منتشر می‌شد، هیچ‌کدام نتوانست سهم قابل‌توجهی را برای رأی دادن به سعید جلیلی جلب کند.

با آغاز رأی‌گیری در ساعت ۸ صبح جمعه ۱۵ خرداد، موج توجه به جلیلی ناگهان افت کرد و با گذشت زمان، فاصله‌اش از موج پزشکیان بیشتر و بیشتر شد. به لطف حضور پرشورتر مردم (در مقایسه با مرحله اول) و انتشار آمار تعرفه‌های توزیع‌شده و دعوت از مردم برای رأی دادن در آخرین ساعات برگزاری انتخابات، از حوالی ساعت ۲۲:۰۰ روز جمعه توجه به پزشکیان شروع به اوج گرفتن گرفت و با انتشار نخستین آمار از شمارش آرا در ساعت ۲:۳۰ بامداد شنبه ۱۶ تیر، سهم توجهی بالاتر از مناظره دوم را کسب کرد.

این روند صعودی با اعلام مرحله‌ای نتایج انتخابات ادامه یافت و درنهایت ساعت ۷ صبح با انتشار آمار قطعی شمارش آرا و پیروزی مسعود پزشکیان به اوج ۳۰ روزه خود رسید؛ این درحالی است که سهم توجه به سعید جلیلی در تمام مراحل اعلام آرا، روند تقریبا ثابت و بسیار پایین‌تر از ترند پزشکیان را دنبال کرد.

ذکر این نکته را نباید فراموش کرد که فعالیت‌های تشویقی در روزهای پنج‌شنبه و جمعه توانست ۵ درصد دیگر از مردم را به مشارکت در مرحله دوم انتخابات ترغیب کند و بدین‌ترتیب، ۴۹٫۸ درصد از واجدان شرایط پای صندوق‌های رأی آمدند.

صبح شنبه در شبکه‌های اجتماعی

در اولین ساعات بامداد شنبه، خبرهایی غیررسمی از نتایج انتخابات و شمارش آرا در تمام شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شد که همگی حوالی ساعت ۲ بامداد به اوج خود رسید؛ این همان زمانی است که تصاویری از صفحه اول دو روزنامه اصولگرا منتشر شد که تلویحا از شکست نامزد اصول‌گرا و پیروزی مسعود پزشکیان حکایت داشت.

با انتشار خبر رسمی از نخستین وضعیت شمارش آرا، موج خبری کمی فرونشست اما از حوالی ۵ صبح رو به فزونی گذاشت و درنهایت حوالی ساعت ۷ صبح با انتشار نتایج قطعی شمارش آرا و پیروزی قاطع مسعود پزشکیان، به اوج خود رسید.

برخلاف روزهای پایانی هفته گذشته که سهم مطالب منتشرشده برای سعید جلیلی در شبکه‌های اجتماعی و میزان بازدید آن‌ها به‌خصوص در شبکه‌های داخلی و تلگرام از سهم پزشکیان پیشی گرفته بود، این‌بار عمده مطالب (با نسبت ۲ به ۱) و بازدیدها به مسعود پزشکیان و موفقیت او در انتخابات اختصاص یافت.

۵۴۵۴