آیا ترخیص کالا بدون ثبت سفارش امکان پذیر است؟

ترخیص کالا از گمرک فرآیندی است که نیازمند ارائه مدارک و انجام مراحل مختلفی است. یکی از مهم‌ترین این مراحل، ثبت سفارش کالا پیش از ورود به کشور است. اما سوالی که ممکن است برای برخی از تجار و بازرگانان پیش بیاید این است که آیا امکان ترخیص کالا بدون ثبت سفارش وجود دارد یا خیر؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که به طور کلی، ترخیص کالا بدون ثبت سفارش غیرقانونی بوده و مجاز نیست. ثبت سفارش به عنوان یک سند رسمی، اطلاعات مربوط به نوع، مقدار، ارزش و سایر مشخصات کالا را به گمرک ارائه می‌دهد و این امر برای کنترل و نظارت بر واردات کالا و همچنین محاسبه حقوق گمرکی و سایر عوارض ضروری است.

با این حال، در برخی موارد خاص، امکان ترخیص کالا بدون ثبت سفارش کالا با اخذ مجوزهای قانونی و طی مراحل ویژه وجود دارد که این موارد عبارتند از:

• واردات موقت: در این حالت، کالا برای مدت زمان محدودی به کشور وارد شده و پس از آن باید صادر شود.

فرض کنید یک شرکت نمایشگاهی قصد دارد برای شرکت در یک نمایشگاه بین‌المللی در ایران، تجهیزات و غرفه خود را به صورت موقت وارد کشور کند. در این حالت، این شرکت می‌تواند با اخذ مجوز از سازمان توسعه تجارت و ارائه تعهدنامه مبنی بر صادرات مجدد کالاها پس از اتمام نمایشگاه، نسبت به ترخیص کالای خود بدون ثبت سفارش اقدام نماید.

• واردات فوری: این نوع واردات برای کالاهایی است که به دلیل فوریت و نیاز ضروری باید به سرعت ترخیص شوند.

فرض کنید یک کارخانه تولیدی به دلیل کمبود مواد اولیه ناگهانی در خط تولید خود با مشکل مواجه شده است. در این حالت، این کارخانه می‌تواند با اخذ مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت و ارائه مستندات دال بر فوریت و ضرورت واردات، نسبت به ترخیص مواد اولیه مورد نیاز خود بدون ثبت سفارش در کوتاه‌ترین زمان ممکن اقدام نماید.

• واردات به صورت امانت: در این حالت، کالا به طور موقت و برای انجام امور خاصی به کشور وارد شده و پس از انجام این امور باید صادر شود.

فرض کنید یک شرکت بین‌المللی قصد دارد برای انجام یک پروژه خاص در ایران، تجهیزات و ماشین‌آلات خود را به صورت امانت به یکی از پیمانکاران ایرانی واگذار کند. در این حالت، این شرکت می‌تواند با اخذ مجوز از سازمان سرمایه‌گذاری خارجی و ارائه تعهدنامه مبنی بر بازپس‌گیری کالاها پس از اتمام پروژه، نسبت به ترخیص کالای خود بدون ثبت سفارش اقدام نماید.

• واردات غیرتجاری: این نوع واردات شامل کالاهایی است که برای مصارف شخصی وارد می‌شوند و ارزش آنها از حد مجاز معافیت گمرکی تجاوز نمی‌کند.

فرض کنید یک مسافر ایرانی در سفر خارجی خود، کالایی را به ارزش بیش از حد مجاز معافیت گمرکی خریداری کرده است. در این حالت، این مسافر می‌تواند با پرداخت حقوق گمرکی و سایر عوارض مربوطه، نسبت به ترخیص کالای خود بدون ثبت سفارش اقدام نماید.

این موارد فقط مثال‌هایی از موارد خاص هستند و شرایط و ضوابط هر مورد می‌تواند متفاوت باشد. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در خصوص ترخیص کالا بدون ثبت سفارش، باید به مراجع ذیصلاح مانند گمرک جمهوری اسلامی ایران، وزارت صنعت، معدن و تجارت و یا سازمان توسعه تجارت مراجعه کرد. در هریک از موارد فوق، باید شرایط و ضوابط خاص آن مورد بررسی قرار گرفته و مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح اخذ شود.

نکاتی که باید در نظر داشت:

حتی در مواردی که امکان ترخیص کالا بدون ثبت سفارش وجود دارد، این امر مستلزم ارائه اسناد و مدارک و طی مراحل قانونی خاص است.

ترخیص کالا بدون ثبت سفارش می‌تواند مشمول جریمه و سایر مجازات‌های قانونی شود.

برای اطمینان از صحت و قانونی بودن فرآیند ترخیص کالا، توصیه می‌شود از خدمات شرکت‌های ترخیص کار گمرک مجاز استفاده کنید.

مزایای ثبت سفارش کالا:

تسریع در فرآیند ترخیص: با ثبت سفارش کالا، اطلاعات مربوط به آن از قبل در سیستم گمرک موجود بوده و این امر به تسریع در فرآیند ترخیص کمک می‌کند.

کاهش احتمال بروز مشکل: ثبت سفارش کالا به عنوان یک سند رسمی،  از بروز اختلافات و مشکلات احتمالی در زمان ترخیص جلوگیری می‌کند.

امکان برنامه‌ریزی دقیق: با ثبت سفارش کالا، می‌توان از جزئیات مربوط به آن آگاهی یافته و برای ترخیص و حمل و نقل آن برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام داد.

نتیجه‌گیری:

ترخیص کالا بدون ثبت سفارش در شرایط عادی امکان‌پذیر نبوده و  غیرقانونی است. فقط در موارد خاص و با اخذ مجوزهای قانونی و طی مراحل ویژه، می‌توان اقدام به ترخیص کالای بدون ثبت سفارش نمود.  با این حال، ثبت سفارش کالا مزایای متعددی دارد و به همین دلیل، توصیه می‌شود که تجار و بازرگانان قبل از اقدام به واردات کالا، نسبت به ثبت سفارش آن اقدام نمایند.