مقاوم سازی ساختمان آجری

آجرکاری تقویت شده در شرایط زیر اتخاذ می شود:

1. هنگامی که آجر کاری باید در برابر تنش های کششی و برشی مقاومت کند.
2. وقتی قرار است سازه ای بر روی خاک هایی با ظرفیت باربری نابرابر ساخته شود.
3. برای ساخت تیر آجری بر روی یک دهانه.
4. برای ساخت دیوار حائل، اسلب کف و غیره.
5. وقتی قرار است پیوند طولی افزایش یابد.
6. هنگامی که دیوار آجری به احتمال زیاد تحت بارهای فشاری سنگین قرار گیرد.
7. هنگامی که قرار است دیوار آجری در مناطق لرزه خیز ساخته شود.

تفاوت دیوار های آجری های تقویت شده با دیوار های آجری های ملات دار

قرن بیست و یکم است و سازه های RCC جایگزین سبک سنتی ساختمان های آجری و ملات برای بیشتر ساختمان ها شده است. RCC مخفف بتن سیمانی تقویت شده است که دارای هسته های فولادی است و در اطراف آن ماتریس سیمان و بتن ریخته می شود. آجرها و سازه های ملات با استفاده از آجرهایی که روی مخلوط سیمان، ماسه و آب از طریق سنگ تراشی ثابت می شوند، ساخته می شوند. با توجه به تفاوت تکنولوژیکی گسترده در این تکنیک های ساختمانی ، RCC سود بیشتری نسبت به آجر کاری های ملات دار دارد.

مزایای استفاده از دیوار های آجری تقویت شده

در اینجا چند مزیت استفاده از سازه های آجری تقویت شده آورده شده است:

مسیر تحمل بار و ظرفیت:

سازه های RCC به دلیل داشتن هسته فولادی قوی دارای مسیر تحمل بار طولانی تری هستند در حالی که سازه های معمولی فاقد این استحکام هستند. هنگامی که بار برای ساخت طبقات بالاتر یا در حین فعالیت لرزه ای ضرب می شود، سازه های RCC به دلیل استحکام خود عملاً انعطاف پذیری بیشتری دارند. این استحکام به دلیل وجود میله های با کیفیت بالا که مخلوط بتن سیمان را تقویت می کند، چند برابر می شود. حتی بلوک ها بهتر از آجرها زنده می مانند. ملات باید بسته به قرار گرفتن در معرض رطوبت، بارها و ضربه ها هر 5-10 سال یکبار تعویض شود. سازه های RCC می توانند بارهای زیادی را در مقایسه با آجر کاری به دلیل ظرفیت باربری بالا تحمل کنند.

سازه های همه کاره

اندازه واقعی یک ساختمان با مساحت متر مربع اتاق های داخلی اندازه گیری می شود. ستون ها بیشترین وزن را دارند، بنابراین می توان تعداد دیوارها را در RCC به حداقل رساند و حتی سالن های بزرگ را بدون زحمت ساخت. آجر کاری به دیوارهایی احتیاج دارد که بار خود را تحمل کنند و در نتیجه اندازه اتاق های کوچکتر را در پی داشته باشد. توسعه در انتخاب شیوه زندگی، صنعت ساخت و ساز و بخش تجاری منجر به ترجیح RCC برای مزایای مشابه فضاهای بزرگتر و سازه های سفارشی شده است.

عمق فونداسیون

آجر کاری به ترانشه عمیق تری به عنوان فونداسیون احتیاج دارد تا به پایداری بهتر سازه های خود برسد. RCC برای قرار دادن میله های فولادی TMT به دلیل اینکه آرماتورها روی زمین هستند، با مخلوط سیمان بتنی به حفاری کمتری نیاز دارند. این به دلیل چسبندگی برتر میله های TMT نسبت به بتن و سپس ملات روی آجر است. آجر کاری های پایینی نیز با گذشت زمان تخریب می شوند و منجر به ضعیف شدن پایه ها و خرابی های احتمالی می شوند.

هزینه ها

اگر 2 طبقه یا کمتر ساخته شود، آجر کاری در مقایسه با RCC ارزان تر است. اما هزینه های کلی شامل نیروی کار ماهر، هزینه مصالح و دیوارها منجر به ساخت و ساز گران قیمت برای آجر و ملات می شود. طول عمر ساختمان های RCC آنها را در دراز مدت به گزینه ای مقرون به صرفه تبدیل می کند.

بادوام و قابل اعتماد

با استحکام مرکز فولاد ، RCC پیوندهای قوی تری ایجاد می کند که در هنگام فاجعه یا بلایای غم انگیز محکم می شوند. سازه های آجری و ملات دارای کسری هسته و پیوند قوی تری هستند که می تواند نیروهای قوی را تحمل کند. بنابراین آنها را کمتر قابل اعتماد می کند. به همین علت سازه های RCC از نظر عمر و دارایی با دوام تر و قابل اطمینان تر هستند. اینها چند مورد از دلایلی است که باعث می شود سازه های بی کیفیت به آرامی منقرض شوند و فقط برای جذابیت زیبایی مورد استفاده قرار گیرند. RCC آینده فناوری ساخت و ساز است.

سایر مزایای استفاده از دیوار های آجری تقویت شده

1. این منجر به افزایش فضای کف به دلیل اتخاذ آجر با ضخامت کمتر می شود.
2. می تواند در برابر تنش های کششی، برشی و فشاری سنگین به طور موثر تر مقاومت کند.

این ساختار را در خاک با ظرفیت بمقاوم سازی ساختمان های آجری ، اصولاً نگهداری یا بازسازی ساختمان های نسبتاً قدیمی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. بیهوده نیست که بدانیم در و به خصوص باستانی ایران بیش از چهار نوع مصالح استفاده شده است. این مصالح خاک یا آجر ساخته شده از خاک، چوب، سنگ و الیاف گیاهی معروف به کاه بود. ساختمان هایی با استفاده از این مصالح ساخته شده اند که تا به امروز باقی مانده اند. با توجه به اقلیم و فرهنگ ایران، حفظ این ساختار ضروری و مهم است. این مسئولیت را بر عهده مهندسان می گذارد. در سازه های آجری عناصر ستون و تیر به شکل فعلی وجود ندارد. دیوارهای باربر عناصر باربر سازه هستند. بنابراین برای تعمیر ساختمان آجری باید دیوار حائل را تعمیر کرد. برای تقویت و مناسب و مقاوم سازی باید با مشاور مقاوم سازی ساختمان مشورت شود. سازه ها در برابر نیروهای طبیعی مانند زلزله عملکرد بسیار ضعیفی از خود نشان می دهند. برای اثبات این گفته می‌توانیم چند مثال بزنیم: به عنوان مثال در ارگ بم خسارات ناشی از زلزله جبران ناپذیر است و در اثر ریزش بخشی از دیوار به دلیل ناپایداری ساختمان ها کل بنا آسیب می بیند. از طرفی عملکرد پایین ساختمان های بنایی و شکل پذیری بسیار پایین این ساختمان ها باعث شد که این ساختمان ها در آیین نامه جدید با دقت و جدیت بیشتری طراحی و ساخته شوند. تمهیدات ساخت ساختمان های بنایی شامل افزودن کلاف های افقی و عمودی به ساختمان است. که نقش بسیار مهمی دارد.

روش های زیر برای تقویت دیوار باربر آجری:

روش های مختلفی برای تقویت دیوار آجری وجود دارد. این روش ها عبارتند از:

1. برای تقویت دیوار باربر از FRP استفاده کنید
2. یک قاب محیطی برای تقویت دیوار باربر اضافه کنید
3. پخش بتن شاکریت روی دیوارها و همچنین استفاده از میلگرد
4. اتصال دیوار و سقف را با استفاده از کلاف تقویت کنید
5. بهره مندی از پشت بندهای بتنی

هر یک از روش های ذکر شده ویژگی های خاص خود را دارد که می توان از آنها به اندازه کافی استفاده کرد.

انواع حالت های خرابی دیوارهای آجری

آجر نسوز  معمولاً از دو نوع شکستگی اصلی رنج می برند که شامل پارگی داخل و خارج دال می شود. حالت های گسیختگی درون صفحه عبارت اند از شکست برشی، شکست برشی لغزشی و شکست خمشی. مودهای گسیختگی بیرون صفحه نیز عبارتند از شکست خمشی در راستای عمودی و شکست خمشی در راستای افقی.

شکست برشی:

شکست برشی زمانی اتفاق می افتد که دیوار باربر به دلیل بار عمودی زیاد و ارتفاع دیوار کمتر از طول آن باشد.

شکست برشی لغزشی:

شکست برشی زمانی اتفاق می افتد که مقاومت برشی دیوارهای تقریبا مربعی کم باشد و بار جانبی بیشتر از بار قائم اعمال شود.

شکست خمش:

شکستگی خمشی در دیوارهایی که دو برابر ارتفاع دیوار هستند دیده می شود. این شکست پس از شکستگی برشی ایجاد می شود. به عبارت دیگر، اگر مقاومت برشی دیوار خوب نباشد، گسیختگی برشی رخ می دهد. اما اگر مقاومت برشی کافی باشد، احتمال شکست خمشی وجود دارد.

شکست خمشی در راستای عمودی:

عامل اصلی ایجاد این شکست، افزایش تنش کششی است. این شکستگی در صورتی رخ می دهد که ترک ها در جهت عمودی به دلیل این افزایش تنش باشند.

شکست خمشی در راستای افقی:

علت اصلی این ترک افزایش تنش کششی است. این شکست در صورتی رخ می دهد که ترک در جهت افقی به دلیل افزایش تنش باشد. علاوه بر این، برای دیوارهای آجری که در نهایت به مقاوم سازی دیوارهای آجری نیاز دارند، ممکن است بین قاب ها خرابی رخ دهد:

لهیدگی گوشه‌ها:

در صورت وجود اتصالات ضعیف در گوشه های دیوار، احتمال شکستگی وجود دارد.

شکست فشاری قطری و ترک قطری:

اگر دیوار بین قاب ها نازک باشد، به دلیل نیروهای فشاری زیاد در وسط، احتمال پارگی فشار وجود دارد. اگر استحکام دیوار آجری بین قاب بالایی و خود قاب اصلی ضعیف باشد، ممکن است یک ترک مورب ایجاد شود.

شکست قاب:

این پارگی در صورتی رخ می دهد که دیوار آجری مقاومت ضعیفی داشته باشد و چارچوب اصلی دارای اتصالات ضعیف باشد.

سیستم سازه‌ای ساختمان آجری نیمه اسكلت

در سال های اخیر و قبل از ظهور استانداردهای لرزه ای، یکی از مهمترین روش های ساخت و ساز در شهرهای بزرگ، سازه های نیمه اسکلت بندی شده است. طبق دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود، ساختمان های بنایی معمولی آنهایی هستند که به طور سنتی بدون محاسبات مهندسی ساخته می شوند. سقف این ساختمان ها از آجر قوسی، طاق ضربی، چوب و … ساخته شده است که عملکرد آن می تواند صلب یا انعطاف پذیر باشد. ساختمان آجری نیمه اسکلت در رده بناهای بنایی غیرمسلح قرار می گیرد. اما به دلیل وجود ستون های فلزی مرکزی از سایر ساختمان های غیرمسلح متمایز می شود. سیستم باربر جانبی در این نوع سازه ها دیوارهای آجری است که معمولاً از دو دیوار بلند موازی در جهت طولی تشکیل می شود. در این نوع ساختمان ها در جهت عرضی به دلیل جهت ضربه ای سقف های طاق دار نیازی به دیوارهای باربر نیست و ورودی ساختمان معمولاً با اسکلت درب و پنجره فلزی به ارتفاع کف بسته می شود. معمولاً دیوار باربر دیگری در جهت عرضی و انتهایی ساختمان وجود دارد که در برخی موارد به دلیل وجود نورگیر تمام عرض ساختمان را نمی پوشاند. دو نوع کلی از چیدمان دیوارهای باربر را می توان در سازه های نیمه قاب مشاهده کرد. نوع اول دارای دیوارها یا دیوارهای باربر در جهت عرضی ساختمان است و معمولاً در انتهای ساختمان قرار دارند و رفتار این نوع ساختمان ها تحت تأثیر پیچش قرار می گیرد. در نوع دوم دیوار باربر قابل قبولی در جهت عرضی وجود ندارد و سازه در جهت عرضی فوق العاده حساس است.

دلیل ضعیف بودن ساختمان های خشتی در برابر زلزله:

• ناسازگاری قسمت های مختلف مانند سقف و دیوار و دیوارها با فونداسیون
• عدم رعایت مقررات
• از سیستم های ساختمانی مقاوم در برابر گرانش و نیروهای جانبی استفاده نکنید
• عدم طراحی و محاسبه سازه
• از پروفیل های بسیار ضعیف برای تیرها و ستون ها استفاده کنید
• استفاده از پروفیل های بسیار ضعیف برای تیر و ستون
• عدم اتصال مناسب دیوارهای متقاطع
• اجرای نادرست دیوارهای چینی

در سازه های آجری عناصر اصلی دیوارهای برشی هستند که در هنگام زلزله نیرو را به سقف و دیوارهای عرضی منتقل می کنند. و یکی دیگر از بخش های مهم سقف این است که باید به اندازه کافی یکپارچه باشد تا نیروی لرزه ای را به دیوار برشی منتقل کند. در واقع استفاده از دیوار برشی در ساختمان ها یکی از روش های مقاوم سازی سازه های آجری است. به دلیل سختی بیشتر دیوار برشی نسبت به قطر، تعداد دهانه های مورد نیاز برای ساخت دیوار برشی کمتر از دهانه های مورد نیاز برای قطر است. برای اتصال دیوار به ستون باید از خاموت های دورپیچ ستون یا بولت به عنوان برش گیر،در ارتفاع ستون استفاده کنید. در مورد استفاده از دیوار برشی،به علت نیروی زیادی که در پی دیوار برشی به وجود می‌آید، احتمالا باید به آن توجه کرد که، نیاز به شمع دارد تا بتواند نیرو‌ها را به زمین منتقل نماید.

مقاوم سازی سازه آجری با شاتکریت:

یکی از روش های جدید برای بنایی و آجری استفاده از شاتکریت روی دیوار است.این روش عمدتاً برای دیوارهای آجری که درجاتی از آسیب به آنها وارد شده است، اعمال می شود. این روش در افزایش مقاومت دیوار بسیار موثر است.

1. ابتدا باید دیوار را با برداشتن قسمت های سست آماده کرد.
2. باید سعی کنید دیوار را خیس کنید، اما مراقب باشید زیاده روی نکنید.
3. دیوار را در فواصل زمانی معین سوراخ کنید.

در مرحله بعد توری فولادی را به این سوراخ ها چسباند و در نهایت بتن آماده شده را روی این توری فولادی پاشید. در این روش گاهی در مواقع لزوم شیارها و ترک های عمودی در دیوار ایجاد می شود که پس از خشک شدن بتن اتصال بسیار محکمی بین پوشش بتنی و دیوار آجری ایجاد می کند و از طرفی مقاومت خمشی را افزایش می دهد.   آخرین کلام بسته به آب و هوای هر شهر از مصالح مختلفی برای ساخت دیوارها و خانه ها استفاده می شود.یکی از متداول ترین مصالحی که می بینیم آجر است. اگر ساختمان شما قدیمی است و نیاز به مقاوم سازی دارد، باید از دیوار حائل مراقبت کنید. دیوار باربر به عنوان دیوار حمال نیز شناخته می شود و وظیفه تحمل کردن وزن کل سازه را بر عهده دارید.از این رو به منظور جلوگیری از خسارت نیاز است تا به مقاوم سازی دیوار حمال بپردازید.

اربری ناصولاً مقاومت پایینی در برابر حوادثی نظیر زلزله دارند، از این رو باید این ضعف ها و کاستی ها شناخته شوند تا برای مقاوم سازی بهترین روش انتخاب گردد.

به جرات می توان گفت بناهای آجری در برابر لرزش های ناشی از زلزله آسیب پذیر هستند. خصوصاٌ بناهای قدیمی که مقاومت آن ها با گذشت زمان کم شده است.

در این نوشته از قصد داریم به بررسی راهکارهایی در خصوص مقاوم سازی سازه های آجری بپردازیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.

انواع شکست در دیوار آجری

پتانسیل خرابی ساختمان های آجری بسیار بالاست، زیرا دارای مکانیزم های مختلفی برای شکست هستند. به طور کلی مودهای شکست یک دیوار بناشده با آجر را می توان به دو دسته شكست درون صفحه‌ای و شکست برون صفحه ای تقسیم نمود.

در شکست برون صفحه ای اگر ارتفاع دیوار زیاد باشد، در صورت موازی بودن تنش کششی با درزهای افقی آجرها، در ارتفاع دیوار ترکی به صورت قائم رخ خواهد داد و در مود شكست درون صفحه‌ای موارد زیر رخ خواهند داد:

• اگر ارتفاع دیوار نسبت به طول آن کمتر از واحد بوده و بار قائم زیاد بر دیوار وارد شود، شکست برشی اتفاق می افتد.
• اگر طول دیوار نسبت به ارتفاع آن بیشتر و حدوداً دو برابر باشد و میزان بار قائم واردشده زیاد باشد، شکست برشی رخ می دهد.
• در صورت کاهش مقاومت برشی دیوار و افزایش بار قائم، شکست برشی لغزشی ایجاد می شود.
• اگر ارتفاع دیوار نسبت به طول ستون دو برابر باشد و دیوار مقاومت برشی لازم را نداشته باشد، شکست خمشی ایجاد می گردد.
• کم بودن مقاومت برشی نیز منجر به شکست خمشی خواهد شد.

نقص های دیوار آجری

از انواع نقص هایی که در دیوار آجری ایجاد می شوند، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• عدم استفاده از مهاربند ضربدری در سقف سازه
• عدم استفاده از کلاف قائم
• عدم نصب كلاف افقی
• استفاده از بازشوهای بزرگ
• بلند بودن طول دیوار غربی سازه
• عدم انسجام در اتصال سقف به دیوارهای قائم
• توزیع نامطلوب بار جانبی در بین دیوارهای قائم
• پیچش در شکل سقف صلب بعد از مهاربندی آن

عوامل موثر در تخریب ساختمان ها

• بکاربردن آجرهای بی کیفیت
• بی نظمی در پلان در جهت عمودی
• ضعف دیوارهای باربر
• استفاده از ملات های سست و ضعیف
• بالکن نامناسب و بی کیفیت
• کمبود ستون های عمودی

راهکارهای ضروری در مقاوم سازی ساختمان های آجری در برابر لرزش

برای مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله استفاده از برخی راهکارها ضروری می باشد که در ادامه به بیان آن ها می پردازیم:

استفاده از كلاف بندی قائم برای بهسازی اتصال دیوارهای متقاطع

برای انسجام ساختمان و بهسازی اتصالات دیوارهای متقاطع می توان از کلاف های بتنی و یا فولادی استفاده نمود. كلاف قائم بتنی به دلیل اینکه برای تراز پی از کلاف افقی بتنی استفاده می شود، گزینه مناسبی به شمار می آید.

لازم به ذکر است که یکسری مشکلات اجرایی ممکن است در حین ایجاد کلاف قائم بتنی رخ دهد، از این رو از کلاف فولادی در کنار این روش استفاده می شود.

مقاوم سازی دال سقف

می توان از تسمه برای مهاربند ضربدری در زیر سقف استفاده نمود. انجام این کار انسجام را که منجر به استفاده مناسب تر از ظرفیت برشی دیوارها می شود افزایش خواهد داد.

افزایش تراكم دیوار و کاهش تاثیرات پیچش

مقاومت برشی به میزان قابل توجه با کوچک کردن بازشوها و یا پر کردن بعضی از آن ها تقویت خواهد شد. در واقع کوچک کردن بازشوها می تواند اثرات پیچش را کاهش دهد.

اتصال عناصر غیر سازه ای به عناصر سازه ای

اجزاء و عناصر غیر سازه ای باید به شیوه ای مناسب و به صورت کامل به اجزای سازه ای متصل شوند تا بهبود استحکام ساختمان را سرعت ببخشند.

مقاومت فونداسیون سازه

بارهای ساختمان از طریق فونداسیون یا همان شالوده به پی ساختمان منتقل می شود به همین دلیل استحکام و مقاومت آن تاثیر بسیار زیادی در ایمنی سازه ایجاد می کند. هر تغییری که در ساختار و ابعاد پی جهت افزایش مقاومت صورت بگیرد، شامل مقاومت فونداسیون نیز می شود.

انتخاب مصالح با کیفیت

مصالحی که برای ساخت بنا با استفاده از مورد استفاده قرار می گیرند، باید از کیفیت مناسب و همخوانی با یکدیگر برخوردار باشند، در غیر این صورت به سرعت دچار آسیب دیدگی می شوند.

نصب جداکننده های لرزه ای

جداسازهای لرزه ای برای تفکیک حرکت بین سازه و زمین در تراز پایه ساختمان نصب می شوند. عملکرد این المان ها به گونه ای است که هنگام وقوع زمین لرزه، مانع از انتقال نیرو از زمین به سازه می شوند. اجرای این روش تنها برای تعداد محدودی از ساختمان ها با ارتفاع مشخص صورت می گیرد.

استفاده از دیوار برشی یا بادبند

این روش یکی دیگر از روش های مقاوم سازی ساختمان های آجری است که مورد توجه قرار می گیرد. دیوار برشی نسبت به بادبند سختی بیشتری دارد، از این رو برای ساخت دیوار برشی به میزان دهانه های کمتری نیاز است که این امر می تواند از نظر معماری مشکلات کمتری در بر داشته باشد.

مقاوم سازی با FRP

سیستم FRP جایگزین مناسبی برای مصالح سنتی به شمار می آید. از مزایا این سیستم می توان به وزن بسیار سبک، مقاومت بالا، اجرای سریع و عدم ایجاد محدودیت در معماری اشاره نمود. سیستم اف آر پی به استفاده از پلیمرهایی که با الیاف مسلح شدند اشاره دارد.

تعمیر دیوارهای ترک خورده

اگر عرض ترک ها بین 5 تا 10 میلی متر و ضخامت دیوار کم باشد، از ملات سیمان برای پر کردن ترک ها استفاده کنید. اگر ضخامت دیوار نرمال و عمق ترک ها زیاد بود، باید دوغاب های ضد انقباض را به دیوار تزریق کنید.

برای ترک های باریک کمتر از 3 میلی متر، استفاده از رزین های اپوکسی را پیشنهاد می کنیم. در صورتی که عرض ترک بیش از 10 میلی متر بود، باید مصالح آسیبدیده را تعویض کنید.

بندکشی مجدد دیوارها با سیمان

ملات هایی که در دیوارهای آجری بدون روکش استفاده شدند، ممکن است پس از مدتی با قرارگرفتن در معرض شرایط بد جوی، کیفیت و استحکام آن پایین بیاید که در نتیجه سبب کاهش مقاومت دیوار می شود. با بندکشی مجدد بر روی بندهای اولیه، می توان ویژگی های فیزیکی دیوار را بهبود بخشید.

ساخت پوشش بتن مسلح بر روی یک یا دو طرف دیوار

برای ساخت پوشش بتنی ابتدا باید قسمت های سست و نازک کاری های دیوار را برداشت و ترک ها را با دوغاب پر کرد. سپس برای اتصال با شبکه فولادی، سوراخ های داخل دیوار با فاصله های یکسانی حدود 50 تا 60 سانتی متر اجرا شود.

در مرحله سوم سطح دیوار باید توسط واترجت، حاضر شود و پس از آن شبکه میلگرد با استفاده از به دیوار متصل شود. در مرحله آخر را بر روی دیوار و شبکه فولادی می ریزند.

ریختن دوغاب

دوغاب ریزی روشی موثر در مقاوم سازی ساختمان های آجری می باشد. در این روش دوغاب باعث می شود که آجرهای شل شده به یکدیگر بچسبند و باعث پیوستگی بنا شوند.

دوغاب شامل 90 درصد و 10 درصد سیمان پوزولانی می باشد و نسبت آبی که باد با آن مخلوط کنید یک به یک می باشد.

نوسازی دیوار

همانطور که در بالا گفتیم در صورتی که ترک های دیوارها بیشتر از 10 میلی متر باشد، به بازسازی نیاز دارد. پس از اتمام بازسازی، برای اینکه بین بخش قدیم و جدید پیوستگی بهتری ایجاد شود، می توان از دوغاب استفاده کرد.

ساخت کلاف قائم بتن

در صورت بروز زلزله و ایجاد خرابی جزئی در کنج دیوارها، اگر اسکلت کلی دیوار همچنان پابرجا باشد، برای ایجاد کلاف های قائم باید به دقت بخش های مجاور را برداشت.

دقت کنید که اجرا کلاف ها باید در پلان متقارن باشند و در تراز طبقات به یکدیگر متصل شوند. ابعاد این کلاف ها با توجه به ابعاد دیوارهای متصل به آن ها تعیین می شود، اما نباید کمتر از 20 سانتی متر باشد و فاصله کلاف ها نیز نباید بیش از 5 متر باشد.

اگر آجرهای کنج دیواره ها آسیبی ندیده باشند یا برداشتن آن ها غیر ممکن باشد، می توانید از میلگردهای مجزا به جای کلاف های قائم استفاده کنید.

در این حالت میلگردها درون کانال های عمودی بریده شده در داخل آجر قرار می گیرند و به وسیله قلاب های عرضی به دیوار تکیه داده می شوند.

کلام آخر

ما در این نوشته از ساختمانچی به بررسی راهکارهایی در خصوص افزایش مقاومت ساختمان های آجری پرداختیم. همانطور که گفتیم مقاوم سازی یا عملیات بهبود بخشیدن عملکرد سازه ها آجری با روش های مختلف و گوناگون صورت می گیرد. در نهایت بر مقاومت کلی سازه تاثیر مثبت می گذارد و استحکام آن را افزایش می دهد.

امیدواریم این مطلب راهکارهای مناسب و ایده آلی را در جهت تعمیر ساختمان به شما کاربران گرامی ارائه داده باشد. نظرات خود را در مورد اﯾﮑﯽ از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین اﻧﻮاع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ها در ﺟﻬﺎن، ساختمان‌های ﺑﻨﺎﯾﯽ می‌باشند لذا مقاوم سازی ساختمان بنایی از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است. به‌طوری‌که ﺑـﯿﺶ از 30 درﺻـﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن در ساختمان‌های ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺳﺎﮐﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎً (به‌ویژه ﻧـﻮع آﺟـﺮی آن ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ واﺣﺪﻫﺎی ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﯾﮏ ﯾﺎ چندطبقه و ﯾﺎ واﺣﺪﻫﺎی ﺗﺠـﺎری و ﺗﻮﻟﯿـﺪی ، ﻣـﺪارس و بیمارستان‌های ﺷـﻬﺮﻫﺎی ﻣﺘﻮﺳـﻂ، ﮐﻮﭼـﮏ، بخش‌ها و روﺳﺘﺎﻫﺎ ﻣﺘﺪاول اﺳﺖ. ﻃﺒﻖ آﻣﺎر ارائه‌شده ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﮐﺰ آﻣﺎر اﯾـﺮان، در ﺳـﺎل 1388، 78 درﺻـﺪ ساختمان‌های ﮐﺸـﻮر (به‌جز ﺷـﻬﺮ ﺗﻬﺮان) از آﺟﺮ ساخته‌شده‌اند ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً دارای دﯾﻮارﻫﺎی آﺟﺮی ﺑﺎرﺑﺮ و سقف‌های ﻃﺎق ﺿﺮﺑﯽ می‌باشند، ﻋﻠﺖ اﺻـﻠﯽ اﯾـﻦ ﮐـﺎرﺑﺮد وﺳـﯿﻊ، آﺳـﺎن ﺑﻮدن ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺟﺮ، حمل‌ونقل ﻣﺘﺪاول، ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﻮدن هزینه‌ها، ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ فنّاوری ﺑﺮﺗﺮ در ﻣﺮاﺣﻞ ساخت‌وساز، و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺗﺼـﻮر ﻋﻤـﻮﻣﯽ و ﮐﻠﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺨﺼﺺ وﯾﮋه در ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﻮق را می‌توان ﻧﺎم ﺑﺮد. نکته‌ای ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد ساختمان‌های ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺑـﻪ آن اﺷـﺎره ﮐـﺮد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺣﺪاث این‌گونه ساختمان‌ها در ﮐﺸﻮر، ﺿﻮاﺑﻂ و دستورالعمل‌های ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ساخت‌وساز، ﭼﻨـﺪان موردتوجه ﻗـﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘـﻪ اﺳﺖ و ساختمان‌های ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻨﺎﯾﯽ اﮐﺜﺮاً در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟـﻪ آسیب‌ پذیرند.

روش های مقاوم سازی ساختمان بنایی

ساختمان‌های ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﻏﯿﺮﻣﺴﻠﺢ ساختمان‌هایی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ به‌جز دﯾﻮارﻫﺎی سازه‌ای (ﺑﺮﺷﯽ) ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﻓﺎﻗﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزه ای ﻣﺸﺨﺼﯽ می‌باشند. به ﺳﺨﻦ دﯾﮕﺮ، در  ساختمان‌های بنایی، دﯾﻮارﻫﺎی ﺑﺮﺷﯽ ﺑﻨﺎﯾﯽ وﻇﯿﻔﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﺑﺎر ﺛﻘﻠﯽ و ﺟﺎﻧﺒﯽ زﻟﺰﻟﻪ را ﺑﺮ عهده‌ دارند. ﻟﺬا در اﺳﺘﺎﻧﺪارد 2800 اﯾﺮان ﺑﺮای تأمین ﻧﯿﺎز ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺳﺎختمان ﻫﺎی ﺑﻨﺎﯾﯽ ﻏﯿﺮﻣﺴﻠﺢ در ﻫﺮ ﺟﻬﺖ، از ﻣﻔﻬﻮم ﺣﺪاﻗﻞ دﯾﻮار ﻧﺴﺒﯽ سازه‌ای استفاده‌شده اﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ در هر ﯾﮏ از اﻣﺘﺪادﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻨﺎﯾﯽ (ﺑﺎ ﮐﻼف و ﺑﯽ ﮐﻼف)، ﻣﻘﺪار دﯾﻮار ﻧﺴﺒﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻨﺪرج در اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ.

ساختمان‌های ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ، ﺑﻨﺎﻫﺎی ﺣﺠﯿﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﯿﻦ ساخته‌شده‌اند و ﻧﯿﺮوی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ و فرم‌های سازه‌ ای ﺧﺎص وﻇﯿﻔﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوﻫﺎ و درنهایت ﭘﺎﯾﺪاری و ﻋﻤﻠﮑﺮد یکپارچه ﺑﻨﺎ را ﺑﺮ عهده‌ دارند. ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻼت و آﺟﺮ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻓﺸﺎری ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮﺑﯽ دارﻧﺪ وﻟﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﯾﺎدی ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻮان ﺧﻮد به‌یک‌باره ﺧﺮد می‌شوند. به‌عبارت‌دیگر ﻓﺎﻗﺪ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ و شکل‌پذیری ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ساختمان‌هایی که با آجر،سنگ و یا بلوک سیمانی ساخته‌شده‌اند و در آن ﺗﻤﺎم ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺑﺎرﻫﺎی ﻗﺎﺋﻢ ﺗﻮﺳﻂ دﯾﻮارﻫﺎی ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ تحمل می شود در ردﯾﻒ ساختمان‌های ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﻣﺤﺴﻮب می‌شود. ﭘﺲ از ورود آﻫﻦ ﺑﻪ ﺑﺎزار اﯾﺮان ساختمان‌های ﺧﺸﺘﯽ و ﮔﻠﯽ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ساختمان‌های ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺑﺪون ﮐﻼف دادﻧﺪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر آیین‌نامۀ 2800 ﺳﺎﺧﺖ ساختمان‌های ﺑﻨﺎﯾﯽ کلاف دار رواج ﭘﯿﺪا ﮐﺮد. ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺑﻌﺪ از وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﻦ اﺳﺖ، ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺖ آن‌ها ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ آیین‌نامه 2800 زﻟﺰﻟﻪ اﯾﺮان ﺑﻮده ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺳﺮﭘﺎ ﺑﺮﺟﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮﺧﯽ هیچ‌گونه آﺳﯿﺒﯽ ندیده‌اند ﭘﺎﺑﺮﺟﺎﺋﯽ ساختمان‌ها و ﻋﺪم رﯾﺰش سقف‌ها و دﯾﻮارﻫﺎ ازاین‌جهت قابل‌بحث می‌باشند ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖ ﻓﺮار و ﻋﺪم خسارت‌های ﺟﺎﻧﯽ در زﻟﺰﻟﻪ می‌شود ﮐﻪ اﯾﻤﻨﯽ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه می‌آورد. هرچند ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﺣﺪاث ساختمان‌های دارای اﺳﮑﻠﺖ ﻓﻠﺰی و ﺑﺘﻨﯽ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ، اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ اﮐﺜﺮﯾﺖ ساختمان‌های ﻣﻮﺟﻮد در ﮐﺸﻮر از ﻧﻮع ساختمان‌های ﺑﻨﺎﯾﯽ می‌باشند. ازآنجاکه راه‌حل ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﭼﻨﯿﻦ خسارت‌هایی، های ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ، ﻟﺰوم ﺑﺮرﺳﯽ در ﻣﻮرد شیوه‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ های ﺑﻨﺎﯾﯽ ﻣﻮﺟﻮد به‌شدت اﺣﺴﺎس می‌شود. ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﯿﻖ اﻧﻮاع آسیب‌های وارده ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﯾﺎﻓﺘﻦ روش‌های ﻣﻨﺎﺳﺐ مقاوم‌سازی ﺑﺎ ﺗﻘﻮﯾﺖ قسمت‌های اﺻﻠﯽ و ﺑﺎرﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و اﻓﺰودن ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎرﺑﺮ اﺿﺎﻓﯽ و ﻧﻮع ﺳﺎزه ﺑﻨﺎﯾﯽ می‌تواند راﻫﯽ ﺑﺮای دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎشد.

ساختمان‌های مصالح بنایی چیست؟

منظور از ساختمان‌های ﻣﺼﺎﻟﺢ  بنایی ساختمان‌هایی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ آﺟﺮ,ﺑﻠﻮک ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺳﻨﮓ ﯾﺎ ﺧﺸﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ می‌شوند و در آن‌ها ﺗﻤﺎم ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺑﺎرﻫﺎی ﻗﺎﺋﻢ ﺗﻮﺳﻂ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺗﺤﻤﻞ می‌گردد.ساختمان‌های ﺑﻨﺎﯾﯽ را می‌توان به دودسته ساختمان‌های ﺑﻨﺎﯾﯽ ﮐﻼف ﺑﻨﺪی ﺷﺪه و ساختمان‌های ﺑﺪون ﮐﻼف ﺑﻨﺪی ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد.

ساختمان مصالح بنایی

رفتار کلی ساختمان های بنایی در برابر نیروها

رفتار ساختمان‌های بنایی به عواملی مانند نیروی چسبندگی مصالح ساختمانی بستگی دارد که باعث پیچیدگی در بررسی رفتار سازه بنایی شده است.

ازآنجاکه ﻣﺼﺎﻟﺢ آﺟﺮ و ﻣﻼت به‌ شدت ﺗﺮد ﻫﺴﺘﻨﺪ هنگامی‌ که ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﯿﺮو ﻗﺮار می‌گیرند ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮد، یک‌باره دﭼﺎر ﺷﮑﺴﺖ ﺷﺪه و ﺧﺮد می‌شوند، برخلاف ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ و ﻓﻮﻻد ﮐﻪ ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮد وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻻﺳﺘﻮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ و ﺳﭙﺲ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺷﺪه و ﺗﻐﯿﯿﺮ شکل‌های قابل‌ توجهی ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد.

درنتیجه ﺿﻌﻒ اﺳﺎﺳﯽ ساختمان‌های آﺟﺮی در ﻣﻘﺎﺑﻞ زﻟﺰﻟﻪ، ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﮐﻤﺒﻮد ﻧﺮﻣﯽ (شکل‌پذیری) اﺳﺖ ﻣﯿﺰان ﺧﺴﺎرت سازه‌های ﻧﺮم ﺗﺎ ﺣﺪودی ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺰرﮔﯽ زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺖ و در زلزله‌ای ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺨﺮب ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﯿﺶ از7 ، در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺮﮐﺰی زﻟﺰﻟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ آﺳﯿﺐ ﻣﺸﺎﻫﺪه می‌شود و از ﻣﺮﮐﺰ ﮐﻪ دور می‌شویم به‌تدریج از ﺷﺪت آﺳﯿﺐ ﮐﺎﺳﺘﻪ می‌شود.

مقاوم‌سازی ساختمان های بنایی چگونه انجام می شود؟

عوامل مؤثر در تخریب ساختمان‌ها با مصالح بنایی به موارد زیر دسته بندی می شوند:

• استفاده از آجرهای بی کفیت
• استفاده از ملات سست و ضعیف
• بی‌نظمی در پلان در جهت عمودی
• ضعف دیوارهای باربر
• کمبود المان‌های عمودی محدود کننده
• وجود کنسول و بالکن نامناسب

خسارات مشاهده شده در ساختمان‌های بنایی

از جمله خسارت ها و خرابی هایی که در ساختمان های بنایی مشاهده شده است می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اﯾﺠﺎد ﺗﺮک و ﺟﺪا ﺷﺪن دیوارها از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ
• فروریختن ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﻪ دﯾﻮارﻫﺎ
• اﯾﺠﺎد ترک‌های ﻣﻮرب ﮐﺸﺸﯽ در ﮐﻨﺎر بازشوها
• ﻓﺮورﯾﺨﺘﻦ دﯾﻮارﻫﺎی ﺑﺎرﺑﺮ و سقف‌ها
• از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ اﻧﺴﺠﺎم ﺳﻘﻒ و فروریزش آﺟﺮﻫﺎی ﻃﺎق ﺿﺮﺑﯽ
• ﺧﺴﺎرت در ﮔﻮﺷﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و فروریختگی ﺟﺰﺋﯽ

ترک خوردن دیوار در ساختمان بنایی در زلزله

روش‌ها مقاوم‌ سازی ساختمان‌های بنایی

ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻘﻒ

سقف طاق ضربی باید منسجم و در صورت نیاز صلب گردد. در سقف های طاق ضربی برای ایجاد انسجام و یکپارچگی از روش های زیر استفاده می شود:

1.1 ابتدا خاک، سنگ و نخاله روی آجرها را برداشته و مطابق شکل میلگردهایی را به تیرها جوش می دهند. سپس روی سقف بتن ریزی شده تا پوششی به ضخامت حداقل 5 سانتی متر روی تیرها ایجاد شود.

در مواردی که استفاده از روش فوق میسر و اقتصادی نباشد می توان از روشهای دیگر استفاده نمود، البته درجه صلبیت به اندازه روش گفته شده در بالا افزایش نمی یابد.

1.2 اندود سقف را از داخل هر اتاق به صورت ضربدری برداشته می شود و یک جفت میلگرد نمره 8 یا تسمه را مطابق با شکل، به زیر تیر آهن ها جوش داده می شود.

1.3 روی دیوارهای باربر، فاصله بین تیرها را تمیز کرده پس از جوش دادن سه میلگرد نمره 18 به تیرها روی آنها بتن ریزی به گونه ای انجام می شود که کلاف افقی به ارتفاع حداقل 25سانتی متر ایجاد شود.

جزئیات اجرای مقاوم سازی ساختمان بنایی با ایجاد کلاف جدید

روش و تکنیک مقاوم سازی با FRP

تکنیک پایه  که در طیف گسترده ای به کار می رود، شامل روش چسباندن نوارهای تولید شده پیش ساخته است. نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که در راستای نوارهای FRP و یا الیافی که به کمک در محل به کامپوزیت FRP تبدیل می شوند، باید تا حدی که امکان اجرایی وجود دارد، در جهت محور اصلی تنشهای کششی عضو باشد.

مقاوم سازی دیوار بنایی با الیاف FRP

تقویت دیوارهای آجری بدون اعضای بتنی یا فولادی محیطی

الف: تقویت برشی

دیوارهایی که نسبت بعدی (ارتفاع به طول) کمی دارند دچار شکست برشی شده و ترک های قطری در آنها ظاهر می شوند. مود شکست در این حالت به صورت ترد در دیوار رخ می دهد.

برای جبران ضعف برشی دیوار، صفحات FRP در راستای طول دیوار و به صورت افقی در دو وجه دیوار نصب می گردد. نحوه عملکرد FRP بدین صورت می باشد که پس از ایجاد ترک های برشی در دیوار، کرنش در ّFRP در آن منطقه افزایش یافته و نیروها به FRP منتقل می گردد. نتایج نشان میدهد تقویت برشی دیوار با FRP سبب افزایش مقاومت و شکل پذیری دیوار می گردد.

ب: تقویت خمشی

برای جبران ضعف خمشی دیوار، صفحات FRP در راستای ارتفاع و به صورت قائم در دو طرف نصب می گردد.

در صورتی که به منظور افزایش مقاومت خمشی بر روی دیوار به صورت ارتفاعی استفاده شود، لازم است که انتهای آن به نحو مناسبی در پای دیوار مهار گردد تا نیروهای درون این صفحات به تکیه گاه پای دیوار انتقال یابد. برای مهار انتهای صفحات خمشی می توان از مقطع نبشی فولادی در مجاورت تکیه گاه دیوار که بر آن پیچ می گردد و یا از صفحه برشی FRP عمود بر لایه FRP خمشی در انتهای لایه استفاده نمود.

مقاوم سازی دیوار بنایی با الیاف FRP

در صورتیکه از هر دو تقویت خمشی و برشی به صورت قرارگیری الیاف به طور افقی و عمودی بر روی دیوار به صورت توام استفاده گردد افزایش سختی، مقاومت و شکل پذیری بیشتر از حالتهای قبل است. در این سیستم قرارگیری الیاف به صورت افقی خود مهار کننده الیاف خمشی می باشند.

تعبیه میلگرد در دیوار و روکش بتنی

یکی از روشهای موثر تقویت ساختمانهای موجود ایجاد روکش بتنی روی دیوارهاست. در این روش شبکه ای از میلگردهای افقی و قائم روی دیوار نصب می شود و سپس بر روی آن بتن می پاشند.
استفاده از روکش بتنی برای سازه های بتنی و آجری نتایج مفیدی دربرداشته و تجربه نشان م یدهد که بتن پاشیده شده به خوبی درزها را پر کرده، اتصال  مناسبی را فراهم می آورد. در این روش سطوح آجری کاملاً تمیز می شوند و برای ایجاد چسبندگی بیشتر سطوح صاف زخمی می گردند. قبل از پاشیدن بتن، زیرکار را کمی تر می کنند اما نه چندان که بتن فرو ریزد.
همچنین قبل از شروع، قسمتهایی از زیرکار را که خرد شده یا سست است تراشیده و عمل پاشش در چند لایه صورت می گیرد تا گودشدگی به حداقل برسد و در نقاطی که پاشش خوب انجام نشده و به عوارضی همچون گودشدگی، برآمدگی و یا پوسته شدن، انجامیده است بتن تراشیده، دوباره پاشیده می شود.
با ایجاد روکش بتنی در سطوح بیرونی یا درونی دیوارهای آجری می توان مقاومت لرزه ای ساختمان را به طور چشمگیری افزایش داد، آنگاه این دیوارهای آجری- بتنی می توانند مانند دیوارهای برشی بتنی نیروی جانبی زلزله را بگیرند.
برای ایجاد روکش بتنی باید در دیوار شیارهای قائم ایجاد کرد تا پس از پاشیدن بتن این شیارها همچون کلاف قائم عمل کرده و علاوه بر تقویت مقاومت خمشی دیوار، روکش بتنی و دیوار آجری را به طور مناسبی با هم یکپارچه کنند.

مقاوم سازی ساختمان بنایی با ایجاد روکش بتنی

استفاده از میلگرد ها در مرحله خطی اثری در افزایش مقاومت و سختی ندارد و میلگرد ها باعث افزایش مقاومت وسختی در مرحله پلاستیک می شوند و این افزایش تا مرحله جاری شدن میلگردها ادامه می یابد و پس از آن افت نمودار اتفاق می افتد. با افزایش حجم میلگرد نیز سختی و مقاومت دیوار در مرحله خطی تغییر نمی کند. ولی در مرحله پلاستیک باعث افزایش سختی ومقاومت نسبت به حالت های قبلی می شود و این افزایش تا مرحله جاری شدن میلگردها ادامه می یابد ولی پس از آن افت می کند. با مقایسه الگوی گسترش در دیوار های بدون تقویت و تقویت شده می توان به این نتیجه رسید که شکست غالب، شکست برشی است. اما استفاده ازمیلگردها باعث پراکندگی ترک ها شده و از تخریب زود هنگام دیوار جلوگیری می کنند.

فاصله کلاف های قائم S می تواند بین 2 تا  2.5 متر باشد. در کنار بازشوها حتما باید کلاف قائم قرار گیرد. ایجاد کلاف افقی گرچه می تواند عملکرد روکش را بهبود بخشد اما به سبب آنکه بارهای قائم به دیوار آجری وارد می شوند، کندن شیار افقی می تواند خطرناک باشد و لذا استفاده از کلافهای افقی ایجاد شده با روکش بتنی توصیه نمی شود.
در موردی که ایجاد روکش در سطوح بیرونی ممکن نباشد باید سطوح داخلی را روکش کرد. باید توجه داشت که در محل اتصال دیوار به سقف، روکش قطع می شود و در نتیجه نیروهای خمشی وارد به روکش در طبقه بالا به طبقه پایین منتقل نمی شوند.

استقرار دیوارهای جدید

در حین زلزله، ساختمانهای نامتقارن در معرض اثرات پیچش واقع می شوند. با جداسازی قسمتهایی از ساختمان می توان مرکز جرم را بر مرکز سختی منطبق نمود که در این صورت پیچش در ساختمان اتفاق نمی افتد. همچنین با ایجاد دیوارهای جدید (مصالح بنایی) می توان واحدهایی را به طور اختصاصی قرینه نمود.

ضمناً استقرار دیوارهای متقاطع، قدرت باربری بیشتری برای دیوارهای طویل ساختمانهایی نظیرخوابگاهها، مدارس و غیره فراهم می نماید. تنها باید دقت شود که تغییرات معماری بوجود آمده باعث از بین رفتن کاربری های مدنظر نگردد.

مساله اصلی در این چنین اصلاحاتی، ایجاد گیرداری بین دیوارهای جدید و قدیم می باشد. عموماً با استفاده از کلیدهای فولادی و بتنی تعبیه شده در دیوارهای قدیمی این گیرداری تامین می شود.
در استقرار دیوارهای جدید باید به یک نکته توجه داشت که دیوار جدید باید در طول مدت بهره برداری ساختمان مستقر بوده و هیچگاه برداشته نشود. بنابراین در مقاوم سازی ساختمانهایی که امکان تغییر کاربری دارند باید همواره به این نکته توجه نمود که پس از تغییرات کاربری دیوارهای جدید از معماری ساختمان حذف نشود.

سوالات متداول

روش‌ها مقاوم‌ سازی ساختمان‌های بنایی کدام است؟

روش‌ها مقاوم‌ سازی ساختمان‌های بنایی عبارتند از: ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻘﻒ، روش و تکنیک مقاوم سازی با FRP،تعبیه میلگرد در دیوار و روکش بتنی، و استقرار دیوارهای جدید

مقاوم سازی برشی دیوار مصالح بنایی با FRP چگونه است؟

برای جبران ضعف برشی دیوار، صفحات FRP در راستای طول دیوار و به صورت افقی در دو وجه دیوار نصب می گردد.

مقاوم سازی خمشی دیوار مصالح بنایی با FRP چگونه است؟

برای جبران ضعف خمشی دیوار، صفحات FRP در راستای ارتفاع و به صورت قائم در دو طرف نصب می گردد.

خسارات مشاهده شده در ساختمان‌های بنایی به هنگام زلزله کدام است؟

از جمله خسارت ها و خرابی هایی که در ساختمان های بنایی مشاهده شده است می توان به موارد زیر اشاره کرد: اﯾﺠﺎد ﺗﺮک و ﺟﺪا ﺷﺪن دیوارها از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ، فروریختن ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﻪ دﯾﻮارﻫﺎ، اﯾﺠﺎد ترک‌های ﻣﻮرب ﮐﺸﺸﯽ در ﮐﻨﺎر بازشوها

ین مقاله با اهالی ساختمانچی در میان بگذارید.

1. ابرابر ایمن می کند.

جمع بندی استحکام دیوارهای بتنی مسلح موجود یا هنگامی که استحکام و ظرفیت خود را برای تحمل بارهای تعیین شده از دست می دهند یا زمانی که شما نیاز به افزایش ظرفیت حمل بار آنها دارید ، ضروری می شود. این نوع بازسازی بیشتر برای دیوارهایی که در مناطق لرزه خیز بالا ساخته شده اند مورد نیاز است. همچنین روش پیچاندن ورق نیز یک تکنیک جدید برای تقویت دیوارهای آجری است که مانند سایر روش های تقویت سازی به ویژه در مناطقی که در معرض وقوع لرزه قرار دارند، موثر عمل می کند. با توجه به اهمیت موضوع می بایست در انتخاب مصالح ساختمانی دقت نظر داشت و از بهترین و مقاوم ترین روش ها استفاده کرد. برای دریافت مشاوره با در ارتباط باشید.