چه عواملی باعث شکستگی لگن می شود؟

انواع شکستگی‌های لگن

به نقل از دکتر پنجه طلا جراحی لگن در اصفهان؛ اغلب اگر یک شکستگی در بخشی از لگن اتفاق بیفتد در نقطه مقابل آن نیز شکستگی رخ می‌دهد و این به دلیل ساختار حلقوی شکل لگن است. شکستگی لگن بنا به جهت و شدت جراحت به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

شکستگی‌های پایدار و ناپایدار

شکستگی‌های لگن را بر اساس آسیب حلقه لگن و ساختارهای مرتبط می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

• شکستگی پایدار لگن: شکستگی یک نقطه در حلقه لگن است و استخوان‌های شکسته در وضعیت خود ثابت باقی می‌مانند. در این نوع شکستگی خونریزی کمتری را در مقایسه با شکستگی‌های ناپایدار شاهد هستیم.
• شکستگی ناپایدار لگن: در دو یا چند نقطه شکستگی رخ می‌دهد و به دنبال آن خونریزی شدید اتفاق می‌افتد. شکستگی ناپایدار لگن ممکن است باعث شوک، خونریزی داخلی گسترده و آسیب به اندام‌های داخلی شود. این عارضه به مراقبت‌های پزشکی فوری و به دنبال آن درمان‌های بدنی طولانی مدت و توان بخشی نیاز دارد.

شکستگی‌های باز و بسته

شکستگی‌های پایدار و ناپایدار لگن را نیز می‌توان از جهتی دیگر به «شکستگی‌های باز» که در آن قطعات استخوان از پوست بیرون می‌زند یا «شکستگی‌های بسته» که پوست شکافته نشده است تقسیم کرد. بنابراین در شکستگی باز استخوان لگن پوست را می‌شکافد و قابل رویت است اما در شکستگی بسته پوست شکافته نشده و استخوان قابل مشاهده نیست. هم چنین امکان عفونت در شکستگی باز به مراتب بیشتر از شکستگی بسته است و برای جلوگیری از عفونت به درمان فوری نیاز است.

شکستگی لگن تا چه حد جدی است؟

هر چه تعداد و شدت استخوان‌های شکسته بیشتر باشد به همان اندازه شکستگی حاد‌تر است. باید دید آسیب تا چه حد می‌تواند روی اندام‌های داخلی دیگر تاثیرگذار باشد. با اینکه گاهی اوقات میزان آسیب وارده جزئی است و به راحتی درمان می‌شود، اما گاهی میزان آسیب به حدی است که می‌تواند برای جان بیمار تهدیدکننده باشد.

چه چیزی می‌تواند موجب شکستگی لگن شود؟

عوامل زیادی می‌تواند منجر به شکستگی لگن شود. تصادفات رانندگی، آسیب‌هایی که به له شدن منجر شود مانند لگد شدن توسط اسب و پرت شدن از مکان‌های با ارتفاع زیاد از شایع‌ترین عواملی هستند که می‌توانند منجر به شکستگی لگن شوند. همانطور که گفتیم شکستگی لگن در تصادف بیشتر اتفاق می‌افتد. شکستگی‌های لگن ناشی از آسیب‌های شدید یا سرعت زیاد جزء شکستگی ناپایدار لگن به حساب می‌آیند و باید به سرعت درمان شوند.

شکستگی‌های شدیدی که شامل شکستگی‌های جابجا نشده است، عمدتا پس از زمین خوردن یا مسافرت رخ می‌دهد، به ویژه اگر استخوان‌ها نازک باشند (فرد داشته باشد). این نوع شکستگی لگن در سن بالا شایع‌تر است چرا که افراد مسن بیشتر در معرض پوکی استخوان و زمین خوردن هستند.

چه عاملی موجب شکستگی‌های دررفتگی لگن می‌شود؟

شکستگی لگن زمانی اتفاق می‌افتد که تاندون عضله از استخوان فاصله گرفته و یک تراشه کوچک استخوان را با خود ببرد. این اتفاق معمولاً در قسمت پایین ایسکیم جایی که عضلات بزرگ همسترینگ متصل هستند، یا در قسمت جلوی استخوان ایلیوم که یکی از عضلات چهار سر ران بزرگ متصل می‌شود، رخ می‌دهد.

این نوع شکستگی‌ها معمولا حین ورزش رخ می‌دهد به خصوص ورزش‌هایی که شامل سرعت و توقف‌های ناگهانی است. جوانانی که هنوز رشدشان کامل نشده بیشتر در معرض این شکستگی قرار دارند. ورزش‌هایی مثل دوی سرعت، دوی با مانع، پرش از راه دور و فوتبال (مخصوصا زمانی که زمین خوردن اتفاق می‌افتد) از جمله این موارد هستند.

چه عواملی باعث شکستگی‌های استرس لگنی می‌شود؟

شکستگی استرس لگن ناشی از فشارهای مکرر به استخوان است که معمولاً حین ورزش و تمرینات فیزیکی رخ می‌دهد. این دسته از شکستگی‌ها مستقیما روی استخوان شرمگاهی تاثیر گذاشته و باعث می‌شوند. دردی که دائما بر آن افزوده می‌شود. این شکستگی‌ها فرد را زمین گیر نمی‌کند بلکه فرد بیمار به ورزش ادامه می‌دهد.

شکستگی‌های استرس لگنی بیشتر در کسانی اتفاق می‌افتد که فعالیت‌های خود را افزایش می‌دهند یا افراد کم تحرکی که به صورت ناگهانی ورزش را شروع می‌کنند. ورزش‌هایی که ضربات مکرر وارد می‌کنند مثل پرش یا دو بیشترین تاثیر را دارند. شکستگی‌های استرس لگنی عمدتا شکستگی‌های شایعی محسوب نمی‌شوند. اما زنان و افرادی که مبتلا به پوکی استخوان هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

شکستگی لگن در چه کسانی به وجود می‌آید؟

عمدتا کسانی که ضربه‌هایی بزرگ را تجربه می‌کنند، بیشتر دچار شکستگی لگن می‌شوند. شکستگی لگن در سن بالا بیشتر اتفاق می‌افتد. شکستگی‌های پایدار معمولاً در افراد مسن، به ویژه در افرادی که استخوان‌های نازک‌تری دارند (پوکی استخوان) دیده می‌شود. شکستگی‌های به شکل دررفتگی در نوجوانان ورزشکار شایع است. شکستگی استرس به طور معمول در دونده‌ها دیده می‌شود، اگرچه همه این موارد بیشتر از لگن روی سایر نقاط تأثیر می‌گذارند.

علائم شکستگی لگن

علائم شکستگی لگن در هر فرد متفاوت از دیگری است. علائم شکستگی لگن در شکستگی پایدار و ناپایدار متفاوت است.

علائم شکستگی پایدار لگن

شکستگی پایدار همیشه توام با درد است و با حرکت دادن ران یا تلاش برای راه رفتن بیشتر می‌شود. گرچه راه رفتن در حالت شکستگی هنوز ممکن است. برخی از بیماران گمان می‌کنند اگر بخواهند زانو یا باسن را خم کنند دردشان کمتر می‌شود. علائم شکستگی لگن در افراد به صورت متفاوت پدیدار می‌شود اما شایع‌ترین علائم شکستگی لگن عبارت است از:

• درد در ناحیه ران و یا احساس درد در زانوها
• هر نوع درد در پایین کمر، کشاله ران، ران، کمر، باسن یا لگن
• عدم توانایی برای راه رفتن، بلند شدن، ایستادن یا دفع ادرار یا مدفوع
• کبودی و تورم
• ی‌حسی یا گزگز در ناحیه تناسلی یا قسمت فوقانی ران
• چرخش پا در یک زاویه غیر عادی که باعث کوتاه‌تر به نظر رسیدن پاها می‌شود.

همچنین در بعضی موارد ممکن است شاهد خونریزی نیز باشیم. در قسمت‌هایی که خونریزی به پوست می‌رسد علائم خونریزی قابل مشاهده است. قسمت‌هایی از بدن که خونریزی در آن‌ها قابل مشاهده است عبارتند از:

• ظاهر شدن کبودی روی استخوان‌های لگن
• کبودی یا توده در کشاله ران یا بین آلت تناسلی و مقعد
• هر گونه کبودی در پشت
• خونریزی واژن در زنان و کبودی بیضه در مردان
• وجود هر نوع خون در ادرار یا مدفوع

علائم شکستگی‌های غیر پایدار لگن کدامند؟

شکستگی‌های بزرگ و ناپایدار لگن در بیشتر اوقات باعث درد و شوک شدید می‌شود. درد ممکن است در لگن، کشاله ران، کمر، شکم یا پایین پاها شکل بگیرد. استخوان‌های لگن بسیار بزرگ هستند و رگ‌های خونی زیادی وظیفه خونرسانی به این اندام را دارند، بنابراین در صورت شکستگی، خونریزی شدیدی ایجاد می‌شود و خونریزی به راحتی متوقف نمی‌شود در حالی که خون ممکن است قابل مشاهده نباشد، زیرا خونریزی در داخل شکم اتفاق افتاده، این سطح از دست دادن خون باعث افت ناگهانی فشار خون می‌شود.

افراد لگن شکسته، رنگ پریده، ناپایدار و به طور جدی ناخوشایند، حتی ممکن است بیهوش شود. در بعضی موارد ممکن است بیمار بلافاصله پس از شکستگی ناپایدار لگن علی‌الخصوص بعد از تصادفات جاده‌ای بتواند حرکت کند. چراکه شوک ناشی از تصادف می‌تواند سبب شود که فرد در آن لحظه دردی احساس نکند.

دررفتگی لگن چه علائمی دارد؟

در رفتگی لگن عمدتا در جوانان و نوجوانانی مشاهده می‌شود که هنوز در حال رشد هستند یا رشد آن‌ها تکمیل نشده است. علائم معمولاً درد ناگهانی حین یک حرکت قدرتمند است. درد اغلب در قسمت پایین کمر، در شکاف باسن یا در قسمت استخوانی جلوی ران احساس می‌شود.
سپس ورزشکار هنگام انجام حرکاتی که از تاندون و عضله آسیب دیده استفاده می‌کند، با درد و ضعف مواجهه خواهد شد. احتمال کبودی و تورم در در رفتگی نیز وجود دارد.

علائم شکستگی استرسی لگن

شکستگی استرسی لگن به راحتی قابل تشخیص و ردیابی نیست، زیرا تعیین محل درد ممکن است بسیار سخت باشد. از مهم‌ترین علائم شکستگی استرسی لگن احساس دردی مبهم است که تعیین محل آن دشوار و پیچیده است. فرد بیمار در ابتدا با انجام حرکات ورزشی احساس بهبودی موقت پیدا می‌کند و با ادامه ورزش و تمرین احساس بدتری پیدا می‌کند.

روش تشخیص شکستگی لگن

در صدمات جدی مثل حوادث رانندگی باید سریعا برای ارزیابی وضعیت استخوان‌های لگن عکسبرداری با اشعه ایکس انجام شود. چرا که احتمال شکستگی لگن بسیار بالا است. در هرحال اگر فرد در راه رفتن مشکل داشته باشد یا احساس درد و بی‌حسی در قسمت تحتانی بدن خود داشته باشد همیشه احتمال شکستگی لگن وجود دارد.

• سی تی اسکن: برای مواقعی به کار می‌رود که پزشکان نیاز داشته باشند که تصاویر جزئی‌تر و باکیفیت‌تر از لگن بیمار در اختیار داشته باشند. یک اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) شامل چندین اشعه ایکس به صورت برش خورده از لگن به منظور ایجاد یک تصویر سه بعدی از آسیب‌ها است.
• اسکن اولتراساوند: حالتی است که تزریق رنگ رادیواکتیو برای ایجاد تصاویر به منظور امکان بررسی پزشکان از اندام‌ها و ساختارهای داخلی به بدن بیمار انجام می‌شود.
• اشعه ایکس: بیشتر آسیب‌های استخوان لگن را نشان می‌دهد اما جزئیات آسیب دیدگی اندام‌های داخل لگن را با دقت نمایش نمی‌دهد. با استفاده از تصاویر اشعه ایکس پزشکان می‌توانند مشخص کنند که آیا استخوان از جای خود خارج شده و اگر خارج شده چه مقدار حرکت داشته است.
• ام‌آرآی(MRI): این روش جایگزین خوبی برای سی تی اسکن محسوب می‌شود و بیشتر برای تشخیص شکستگی‌های استرسی استفاده می‌شود که با اشعه ایکس قابل تشخیص نیستند.
• اسکن استخوان: این روش برای شناسایی شکستگی‌های شدید مناسب است. اسکن استخوان به خصوص برای بیمارانی به کار می‌رود که به دلیل استفاده از دستگاه‌هایی در داخل اندام‌هایشان امکان استفاده از ام‌آرآی را ندارند (مثلا وجود باطری در قلب بیمار)

سایر راه‌های تشخیص برای شکستگی لگن شامل آزمایش خون برای ارزیابی میزان از دست دادن خون و عملکرد کبد و کلیه‌ها و آزمایش ادرار برای بررسی آسیب به مثانه است.