پتینه کاری ساختمان چیست؟

پتینه کاری چیست؟ انواع مدل ها و نحوه اجرای آن در ساختمان

در این مقاله آموزش پتینه کاری؛ قصد داریم که به نکات کاربردی و مهمی درباره هنر پتینه کاری، انواع آن و این که در چه جاهایی کاربرد دارد بپردازیم. به طور کلی اگر در حال بازسازی، طراحی داخلی و یا تغییر دکوراسیون منزل یا محل کار خود هستید و یا می‌خواهید که تغییراتی در ظاهر وسایل منزلتان به وجود آورید، آشنایی با پتینه کاری می‌تواند برایتان مفید باشد. پس اگر در این باره چیزی نمی‌دانید و یا به هر دلیلی فکر می‌کنید که خواندن این مطلب برایتان مفید است، پیشنهاد می‌کنیم که خواندن این مقاله را از دست ندهید.

پتینه کاری چیست؟

پتینه نامی ست که بر روی حالت سبز رنگ خوردگی، کهنگی و زنگ زدگی بر روی فلز مس یا سایر فلزات، چوب و یا سنگ می‌گذارند. پتینه کاری را می‌توان یکی از تکنیک های نقاشی دانست. هنری که حالت های کهنگی و خوردگی را به کمک رنگ های متنوع و تکنیک های خاص بر روی اشیاء مختلف شبیه سازی و خلق می‌کند. استفاده از تکنیک پتینه کاری جلوه ی بصری بسیار زیادی دارد و اغلب توجه همه را به خود جلب می‌کند. پتینه کاری در ساختمان را نیز به نوعی می‌توان یکی از تکنیک های نقاشی ساختمان دانست؛ اما کاربردهای آن در واقع فراتر از نقاشی ساختمان می‌باشد. به عنوان مثال در پتینه کاری بر خلاف نقاشی، علاوه بر تغییر رنگ سقف، درب و یا دیوار ساختمان می‌توانیم بافت ظاهری آن ها را نیز تغییر دهیم.

کاربرد مناسب پتینه

شاید در بسیاری از اماکن با دیوارهای زیبا که طراحی‌های چشمگیری دارند روبرو شده باشیم. پتینه به عنوان یک هنر خلاقانه می‌تواند جذابیت و پوششی عالی برای دیوارها به شمار رود. رنگ‌های مختلف در کنار طرح‌های متنوع، زیبایی قابل توجهی را برای محیط‌های داخلی و حتی خارجی فراهم می‌آورد. از پتینه می‌توان علاوه بر اینکه بر روی دیوارها استفاده کرد، برای زیبایی سقف نیز به کار برد. همه اماکن از جمله داخل و خارج از منزل، سالن‌های کنفرانس، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و مدارس و… می‌توانند از آن استفاده کنند. از این طرح به عنوان پوششی نازک در سطوح مختلف بهتر است استفاده شود تا علاوه بر ایجاد زیبایی، به عنوان عایقی مناسب برای دیوار و سقف در نظر گرفته شود.

پتینه به عنوان پوششی برجسته توسط خمیری نازک ایجاد خواهد شد. طرح‌های گوناگونی با کمک غلظت‌های مختلفی از خمیر می‌توان ایجاد کرد. این خمیر را با استفاده از یک کاردک روی سطوح اعمال می‌کنند. پودر آن در فروشگاه‌های مختلف به فروش می‌رسد که پایه اصلی حل کننده آن آب است. نکته جالب توجه اینجا است که می‌توان از آن روی لایه‌های پیشین بدون تراشیدن و پاک کردن استفاده کرد. البته بسته به متراژ و ضخامتی که برای به کار بردن پتینه استفاده می‌شود، مقدار مصرف آن نیز متفاوت است.

در کجاها می توان از پتینه کاری استفاده کرد؟

شاید باورتان نشود اما هر کجا که فکرش را بکنید می‌تواند مکان مناسبی برای استفاده از پتینه باشد، فقط قبل از اجرا باید جنبه‌های مختلفی همچون نوع فضا و رنگ‌های استفاده شده را در نظر بگیرید. اگر تصمیم دارید در مقیاس بزرگ از پتینه کاری استفاده کنید پس عقلانی‌تر است که طرح‌های ساده‌تری را به کار ببرید. راهرو‌های ورودی ساختمان‌ها به دلیل فضای تنگ و سردی که دارند محل مناسبی برای اجرای پتینه‌های برجسته و شلوغ در مقیاس‌های کوچک هستند. استفاده از تابلوهای پتینه نیز گزینه مناسبی در این محیط‌ها به شمار می‌رود.

پتینه را روی چه مصالحی می توان به کار برد؟

همان‌طور که در بالا نیز عنوان شد پتینه کاری قابل اجرا بر روی تمامی سطوح است و تنها چیزی که مهم است سلیقه شما در نحوه استفاده از آن است. پتینه را می‌توان به ساده‌ترین روش روی انواع فضاها، چوب، سنگ، سفال، بتن و گچ به اجرا در آورد. علاوه بر بخش‌های ساختمان می‌توانید با استفاده از پتینه کاری جلایی کهنه و قدیمی را به وسایل خانه ببخشید. انواع کمد‌های لباس و کفش، چوب‌لباسی و حتی آینه‌ها نیز گزینه‌های خوبی برای این کار هستند.

سبک های پتینه کاری

وقتی که تصمیم به استفاده از پتینه در بخش‌هایی از خانه خود می‌گیرید ملزم به انتخاب سبک پتینه کاری بر اساس معماری کلی خانه خود است. به طور کلی دو سبک مدرن و کلاسیک از پتینه کاری در میان نقاشان رایج است.

پتینه کاری کلاسیک

هدف از پتینه کاری‌های کلاسیک که امروزه کمتر استفاده می‌شوند، بخشیدن جلوه‌ای قدیمی و کلاسیک به فضا بود و برای رسیدن به این هدف به برجسته کاری‌ها و استفاده از ورق‌های طلا، مس و برنج و برنز روی می‌آوردند. در سبک کلاسیک بیشتر از رنگ‌های سنگین و کلاسیک مانند آبی درباری استفاده می‌شده است که متعاقباً هم زمان و هم هزینه زیادی را می‌طلبد. از نظر زیبا شناختی باید دقت کرد که در چه فضایی و با چه معماری از این سبک پتینه استفاده می‌شود. زیرا داشتن همخوانی با محیط پیرامون از مهم‌ترین جنبه‌های زیبا شناختی استفاده از این هنر و سبک است.

پتینه کاری مدرن

نوع مدرن این هنر امروزه بسیار رایج شده است و هر روزه روش‌های جدیدی برای اجرای طرح‌های مختلفی از پتینه به کار گرفته می‌شوند. در پتینه کاری مدرن فرد خود را به رنگ یا طرح خاصی محدود نمی‌کند و از هر روش و موادی استفاده خواهد کرد تا بتواند جلای خاص مد نظر خود را روی سطح مورد ایجاد کنید.

از نظر کاربرد‌ها نیز نوع مدرن این هنر طیف گسترده‌ای را پوشش می‌دهد و می‌توان آن را رو سطح مختلفی از چوب گرفته تا شیشه اجرا کرد. در خصوص زیبا شناختی این سبک از پتینه نیز می‌توان عنوان داشت که به دلیل قدرت سفارشی سازی بالا، طیف گسترده‌ای از سلایق را پوشش می‌دهد و با توجه به معماری‌هایی که امروزه در ساختمان سازی در ایران رواج پیدا کرده است شاید بتوان گفت که سبک مدرن انتخابی توجیه ‌پذیرتر باشد.

زیبا شناختی پتینه کاری

با توجه به اینکه پتینه در طرح و رنگ‌های بسیار مختلفی به کار برده‌ میشود، از این جهت نیز بحثهای گسترده‌‌ای را‌ میتوان در خصوص جنبه زیبا شناسی آن صورت داد. رنگ سبز یکی از رایج‌‌‌ترین رنگ‌ها در پتینه‌کاری است که دارای یک کاراکتر آرامش بخش است. رنگ آبی نیز که پرکاربرد است اثری آرامش بخش و خنک کنندگی دارد. از این رو رنگ نقش بسیار مهمی در زیبا شناختی این هنر ایفا‌ می‌کند. برای درک بهتر از رنگها در این عملیات توصیه‌ می‌کنیم حتما مطلب روانشناسی رنگها را مطالعه نمایید.

پتینه راهکاری مناسب برای تغییر دکوراسیون

یکی از مناسبترین گزینه‌ها برای تغییر دکوراسیون که هزینه چندانی برای نوسازی به همراه ندارد، استفاده از پتینه است. گاهی تغییر دکوراسیون ممکن است با هزینه بالایی همراه باشد. البته مهمترین نکته برای تغییر دکوراسیون داخلی ایجاد تغییراتی در دیوارها و سقف به شمار می‌رود. پس بهترین کار استفاده از پتینه برای تغییر دکوراسیون به شمار می‌رود.

مهم‌ترین نکته اینکه می‌توان به کمک پتینه بسیاری از ایرادات و ترک‌های ایجاد شده روی سقف و دیوار را پوشاند. رنگ‌ها و طرح‌های متنوع می‌تواند به طور کلی طرحی جدید برای فضا را ایجاد کند تا با چیدن وسایل محیطی جدید برای داشتن دکوراسیونی تازه و نو با صرف هزینه کم در کوتاهترین زمان حاصل شود.

تکنیک هایی برای پتینه کاری در دکوراسیون

در پتینه کاری همان‌طور که گفتیم از هر وسیله و روشی می‌توانید استفاده کنید و محدودیت یا روش خاصی برای این کار وجود ندارد اما در هر حال یک سری تکنیک‌هایی وجود دارند که در اکثر کارهای پتینه استفاده می‌شوند. در ادامه به هر یک از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

تکنیک استفاده از اسفنج

اسفنج‌ها به دلیل ساختاری که دارند یکی از پر‌استفاده‌ترین تکنیک‌ها در اجرای طرح‌های متنوع پتینه روی سطوح مختلف را شکل داده‌اند. سادگی بیش از اندازه این تکنیک باعث شده است که تقریباً در تمامی پتینه کاری‌های مدرن و کلاسیک استفاده شوند. نقاش با آغشته کردن اسفنج به ترکیب و رنگ مورد نظر و سپس تماس آن با سطح به صورت‌های مختلف اقدام به پیاده سازی طرح مورد نظر خود می‌کند.

در استفاده از این تکنیک شاید لازم باشد که سطح مورد نظر را ابتدا رنگ کرد. علاوه بر این دقت داشته باشید که اسفنج خیلی رنگ به خود جذب نکند زیرا چکیدن رنگ روی سطح موجب می‌شود کیفیت پتینه کاری آنچنان که باید به چشم نیاید. استفاده از تکنیک اسفنج هم به صورت رنگ آمیزی و هم رنگ برداری استفاده می‌شود. برای کار با اسفنج در پتینه کاری‌ها نیاز به مقداری دانش فنی داریم؛ برای مثال در خصوص این که بدانیم از چه نوع اسفنجی استفاده کنیم یا اینکه قبل از شروع به کار نیاز به خیس کردن اسفنج است یا خیر.

تکنیک پتینه با پارچه

این شیوه نسبت به روش اسفنج، وقت بیشتری از شما می‌گیرد. برای پیاده کردن این تکنیک شما باید تعداد زیادی تکه پارچه تهیه کنید و هر بار یکی از آنها را مچاله کرده و به مقداری رنگ آغشته کنید. سپس به حالت ضربه‌ای روی دیوار بزنید. البته جور دیگری هم می‌توانید از تکنیک پارچه استفاده کنید. به این ترتیب که مستطیلی به عرض ۱۵ سانتی‌متر و طول ۲۰ سانتی‌متر از پارچه‌ای ببرید. در حالی که با دست ۲ سر پارچه را گرفته‌اید آنها را خلاف جهت هم بپیچانید. لوله پارچه را به رنگ آغشته کنید و مانند یک وردنه روی دیوار بکشید. هر بار که پارچه باز شد، این کار را تکرار کنید.

تکنیک رنگ برداری

این تکنیک هم توسط پارچه اجرا می‌شود. اما با این تفاوت که این بار پارچه رنگ اضافی روی دیوار را به خود جذب می‌کنند. ابتدا دیوار مورد نظر را آماده کرده و رنگی را با قلم مو به صورت نیمه رقیق بر روی دیوار بکشید. حالا یک دستمال نخی زبر را که به صورت مچاله در آورده‌اید را به دیوار خیس به صورت ضربه‌ای بزنید. به این ترتیب رنگ از روی دیوار برداشته شد و همزمان با انتقال رنگ، نقش مچاله شده پارچه روی دیوار باقی می‌ماند.

سبکی متفاوت از پتینه کاری؛ راه راه کردن دیوار

یکی از پرطرفدارترین روش‌ها راه راه کردن قسمت‌هایی از دیوار است. در این روش ابتدا باید مرکز دیوار را پیدا کنید. سپس از وسط دیوار به طرفین دیوار نوارهایی ایجاد کرد و با نوار چسب این نوارها را از هم جدا کرد. پس از آن بین این نوارها را رنگ آمیزی نمایید. نوارها را بنا به سلیقه شخصی می‌توانید در مدل‌های مختلف ایجاد کنید. برای همه‌ی دیوارهای اتاق از این روش استفاده نکنید. این روش را بخشی از یک دیوار یا سقف اتاق انجام دهید. در این روش انتخاب رنگ و هماهنگی بین رنگ‌ها بسیار مهم است.

پتینه کاری با کاردک

روش دیگر برای کهنه و قدیمی نشان دادن دیوارهای اتاق استفاده از کاردک و از بین بردن رنگ دیوار است. با استفاده از یک کاردک تیز رنگ را از روی دیوار می‌برند. هرچقدر با قدرت بیشتری کاردک را بر روی دیوار بکشید. کیفیت و نتیجه‌ی کار کهنه‌تر به نظر می‌رسد.

کاردک را باید محکم به سمت پایین فشار دهید. این روش روی دیوارهایی که رنگ‌شان ثابت شده است بهتر جواب می‌دهد. برای دیوارهایی هم رنگ‌شان هنوز خشک نشده و می‌توانید با استفاده از یک پارچه‌ی خیس از تکنیک رنگ‌برداری استفاده کنید و رنگ قسمت‌هایی از رنگ دیوار را از بین ببرید.

تکنیک بافت دار کردن دیوار در پتینه

در بافت‌دار کردن دیوار روش‌های مختلفی وجود دارد. از جمله ترکیب پودر مل، روغن الیف، آب و رنگ روغنی ساختمان برای بدست آوردن خمیری نسبتا شل تا در بافت دار کردن دیوار استفاده شود. البته می‌توانید مقدار آب و پودر مل را برای رسیدن به غلظت دلخواه تغییر دهید.

اجرای پتینه کاری چقدر هزینه دارد؟

محاسبه قیمت پتینه کاری به موارد بسیار زیادی وابسته است. اینکه پتینه کاری در کجا باید اجرا شود؟ سقف؟ دیوار؟ ابزارها یا گچبری ها؟ طبیعتا هر اندازه جزئیات کار و یا سختی اجرای آن بیشتر باشد، هزینه نیز بیشتر خواهد شد. متراژ فضای مورد نظر چه قدر است؟ چه طرحی را برای اجرا انتخاب کرده اید؟ از چه نوع موادی باید استفاده شود؟

آیا طرح انتخاب شده نیاز به زیرسازی برای اجرا دارد؟ همه این موارد به صورت جداگانه بر روی قیمت نهایی پتینه کاری تاثیرگذار هستند. پس اگر هزینه نهایی برایتان مهم است، بهتر است که قبل از شروع کار و انتخاب طرح مورد نظر، همه ی این موارد را به دقت بررسی کنید و با نقاش خود هماهنگ باشید.

مزایای استفاده از پتینه

۱- جنبه زیبا شناسی به مراتب بهتر در مقایسه با رنگ‌های معمولی

۲- دسترسی به طرح و رنگ‌های متنوع که طیف گسترده‌‌ای از سلیقه‌ها را پوشش‌ می‌دهد.

۳- قابل اجرا بر تمامی سطوح ساختمانی

۴- قدرت پوشش دهی بالا و برطرف کردن ترک‌های موجود روی دیوار

۵- دوام و ماندگاری بیشتر در مقایسه با رنگ‌های معمولی

۶- ترمیم و بازسازی ساده و سریع

۷- برخی از انواع پتینه کاملاً قابل شستشو هستند.

سخن آخر

از پتینه بهتر است در دکوراسیون برای ایجاد تنوع استفاده کرد. مزیت‌های مختلفی را برای این ایده ارائه کردیم که می‌تواند بسیار ایده‌آل برای زیبایی انواع فضا به شمار رود. از آنجایی که حلال آن آب است می‌توان در صورت آغشته شدن دست به این خمیر از آب برای پاک کردن استفاده کرد.