زنگ خطر بروز کبد چرب در جامعه / ۱۰۰۰ پیوند کبد در سال
به گزارش انجمن جامعه جراحان ایران، علی جعفریان افزود: شایعترین علت نیاز به پیوند کبد در کشور، عارضه کبد چرب است و این مساله کاملا به شیوه زندگی وابسته است.
وی با بیان اینکه زندگی صنعتی باعث کمتر شدن فعالیت فیزیکی می‌شود، اظهار داشت: رژیم غذایی که نامناسب می‌شود، افراد به طرف چاقی می‌روند و در نهایت کبد چرب بروز می‌کند و این اتفاق خیلی سریع جلو می‌رود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه در دنیا به‌خصوص کشور‌های غربی و شرق آسیا شایعترین علت کبد چرب، مصرف الکل و ابتلا به بیماری هپاتیت بوده است، افزود: در فهرست بیماران پیوندی کشور از سال ۱۳۸۰ تاکنون، اولین علت نارسایی کبد و نیاز به پیوند، عارضه کبد چرب ثبت شده است.
فلوشیپ جراحی و پیوند کبد و مجاری صفراوی گفت: درصد مصرف الکل در کشور ما زیاد نیست و حدود دو و نیم درصد بیماران کبدی به علت مصرف الکل پیوند کبد شدند وهمچنین بیماری هپاتیت بی و سی به واسطه واکسیناسیون و دارو کنترل شده است، اما کبد چرب عارضه شایع و رتبه بالاتری محسوب می‌شود و بیماری‌های خود ایمنی نیز از دیگر مواردی است که نیاز به پیوند را ایجاد می‌کند که به وراثت بستگی دارد.
جعفریان با بیان اینکه گاهی ۱۰ تا ۱۵ سال طول می‌کشد که کبد فرد تخریب شود و این روند در هر فرد متفاوت است، افزود: تعداد قابل توجهی از موارد نیاز به پیوند کبد قابل پیشگیری است. رژیم غذایی ناسالم و فعالیت فیزیکی کم، شیوه مناسب زندگی نیست و خطر امراض قلب و عروق و کبد چرب را بالا می‌برد که عارضه بسیار خطرناکی است و روند ایجاد آن مزمن و طولانی خواهد بود.
رئیس تیم پیوند کبد بیمارستان امام خمینی تهران با تاکید بر اینکه حدود نیمی از موارد ابتلا به کبد چرب به سمت تخریب بافت کبد و نارسایی آن خواهد رفت، گفت: از این میزان حدود ۱۰ درصد به پیوند کبد منجر می‌شود.
چه عوارضی افراد مبتلا به کبد چرب را تهدید می‌کند؟
جعفریان اظهار داشت: دبیر علمی چهل وپنجمین کنگره سالیانه جامعه جراحان که ۱۷ تا ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مرکز همایش‌های رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار می‌شود، گفت: کبد اندام مقاومی است و شاید سالیان سال به سمت تخریب پیش نرود، ولی فردی که کبد چرب دارد، طی دراز مدت در معرض تخریب کبد است و بالارفتن آنزیم‌های کبدی «علامت مهم و زنگ خطر» برای این بیماری محسوب می‌شود.
این جراح پیوند کبد افزود: بالارفتن آنزیم‌های کبد و طولانی شدن این وضعیت به سمت عارضه سیروز کبدی پیش می‌رود، ولی همه این موارد به پیوند نیاز ندارند بلکه حدود ۲۰ درصد موارد سیروز کبدی نیازمند پیوند خواهند شد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: با رژیم غذایی و کنترل وزن می‌توان این روند را متوقف کرد و حتی سلامت کبد را بازگرداند، چاقی در بچه‌ها شایع است و نباید اجازه داد فرزندانمان کم تحرک شوند حتی در یک آپارتمان کوچک هم باید شرایط فعالیت فیزیکی فرزندان را فراهم کنیم.
جعفریان اظهار داشت: اگر فرض کنیم از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور فقط ۱۰ درصد چاق باشند، چیزی حدود هشت میلیون نفر خواهد بود و اگر ۱۰ درصد این تعداد کبد چرب داشته باشند و به پیوند برسند، رقمی حدود ۸۰۰ هزار نفر خواهد بود که این رقم بسیار بزرگ است و در مقایسه با تعداد کل یک سال پیوند کبد در ایران که حدود هزار مورد است، رقم بالایی است؛ اگر ظرفیت‌های موارد مرگ مغزی را به حداکثر استفاده ممکن برسانیم شاید این رقم به دو هزار مورد پیوند کبد در سال برسد.
رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: شرکت‌های داروسازی در تلاش هستند، ولی هنوز خبری نیست؛ اگر یک شرکت دارویی موفق به تولید داروی موثر و اثربخش برای درمان کبد چرب باشد، سود خوب و رشد اقتصادی چشمگیری دارد، چون دارویی وجود ندارد، مساله تا اطلاع ثانوی بسیار جدی است.
وی افزود: تاکنون به جز رژیم غذایی، کنترل وزن و تحرک فیزیکی، راه حل دیگری وجود ندارد. هرچه به عنوان دارو در بازار تبلیغ می‌شود در اصل داروی کبد چرب نیست و اثر درمانی ندارد بلکه داروی مکملی است که شاید به بعضی جهات به کارکرد کبد کمک کند، ولی به هیچ عنوان جلوی ابتلا کبد چرب را نمی‌گیرد و نقشی در کنترل پیشرفت آن ندارد. درمان کبد چرب در گرو اصلاح فرهنگ خانواده است.
جعفریان تصریح کرد: کار خوبی که دولت در سال‌های اخیر انجام داده درج برچسب ارزش غذایی و میزان کالری، قند و چربی روی بسته بندی مواد غذایی بوده، این یک ضابطه خوب است که طی حدود هشت سال اخیر اجرا می‌شود. گام بعدی از وظایف دولت تخصیص بودجه برای درمان بیماری و انجام پیوند خواهد بود.
به گفته جعفریان، تازه‌های جراحی عروق، پیوند اعضا، درمان‌های نوین جراحی در ایران و جهان امسال در چهل و پنجمین کنگره جامعه جراحان ایران ۱۷ تا ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ مصادف با چهلمین سالگرد تاسیس جامعه جراحان ایران با حضور جراحان تخصص‌ها و شاخه‌های مختلف مطرح خواهد شد.